Microsoft Word - SP Rede ba Rai Version for Members - reduced.docx

Size: px
Start display at page:

Download "Microsoft Word - SP Rede ba Rai Version for Members - reduced.docx"

Transcription

1 Planu&Estratéjiku&Rede&ba&Rai& 2015"2018

2 2 Konteúdu Introdusaun*...*3 Istoria*Rede*ba*Rai*...*3 Planu*Estratejiku*2015* *2018*...*5 Observasaun*Forsa*no*Limitasaun*Prosesu*Planu*Estratéjiku*...*6 Estrutura*Relatoriu*Ida*Ne e*...*6 Analyza*Forsa,*Frakeja,*Oportunidade*no*Risku*...*8 Objetivu*1*...*11 Objetivu*2*...*15 Objetivu*1*...*22 Objetivu*4*...*28 Objetivu*5*...*33 Aneksu*I:*Lista*Partisipante*...*39 Aneksu*II:*Membru*ninia*aktividade*tinan*2014N15*...*42 Aneksu*III:*Estatutu*Rede*ba*Rai*...*45 Aneksu*IV:*Metodolojia*Planu*Estratejiku*no*AJM*ne ebe*prepara*husi*fasilitador*...*56

3 3 Introdusaun Istoria(Rede(ba(Rai( RedebaRainu udarorganizasaunsosiedadesivílnasionál,lokálnointernasionálne ebéservisukona"baasunturaiiha Timor"Leste.RedebaRaihariiiha2001noservisuhalomonitorizasaunbakazurai,monitorizasaunbagovernusiranian lei,polítikanoprojetusirakona"barainoadvokasiakona"baasunturai. Rede ba Rai uluk nu udar grupu advokasia ida ne ebé fasilita husi FÓNGTIL. Iha tinan 2005 iha desizaun katak Rede Advokasia Fóngtil nian diak liu sei karik fasilita husi membru sira. Iha momentu ne eba KSI asumi kargo nu udar SekretariaduRedebaRai.Ihatempune ebaitaniaservisufókusliubakazubalune ebémósuliuliukazuplantasaun kaféihaermera.ihatinan2008ihadesizaunhusimembruhodifokusliutanbapolítikarainoatuhamorisfilafalirede barai.iha2008membrukonkordaatumudasekretariadumaifundasaunhaburas. Husi2008NGOinternasionálhusiIrlandiaConcern,TrocairenomosIrishaidfófundushodisupportaservisuRedeba Rai nian. Iha momentu ne eba laiha staf barak atu hala o servisu Rede nian. Fundasaun Haburas delega ninia koordenadóradvokasiapedritovieiraatusaikoordenadórredebarai.hofundushusitrocaire,concernnoirishaid konsegeempregamentoridahonaranmeabhcryan. Planu(Estratéjiku(2010( Ihaloron10"12,fulanFevreiru2010RedebaRaikonsegehala oniniaplanuestratéjikudahulukihamanalouniafatin ihadare.planuestratejikuidane epartisipahusi:belun,forumtaumatan,haburas,hasatil,ksi,la ohamutuk,luta Hamutuk, Trocaire, Fongtil, Oxfam no fasilita husi Maun Fernando da Costa no Mana Meabh Cryan. Iha Planu Estratejiku2010konkordakatakRedebaRaininiavizaunmak povutimor"lestene ebémorisnafatinhodireituno asesubaraine ebejustunosustentavel. DurantePlanuEstratejikumosaprovaprioridadeestratéjikuhaat,hanesan: 1. Ihapolitikarai,lejislasaunrainoimplementasaunne ebefóbenefisiubakomunidadesira 2. Ihakonsultasauninklusivunopartisipativukona"bapolitikanolejislasaunrai. 3. Konscientizasaunhokomunidadekona"barainoaspeitumorisnianne eberelasionahorai 4. HaforsaRedenian(estruturanomosrekursus incluimateneknorekursusfinansas)atuhaloadvokasiano projetuatuhatanitanianvizaun. Bazeia ba Planu Estratejiku 2010 Rede ba Rai konkorda katak presiza emprega koordenadór ida ne ebé bele servisu fokusdeitbakoordenasaunredebarainian.liuhusiprosesulokevaganohalointrevistaihajaneiru2011santina Fernandesasumikargunu udarkoordenadorsekretariadu. Durante tinan 2011 mosu kreximentu kazu eviksaun iha Dili no area seluk. Rede ba Rai aktivu tebes iha kazu balu hanesankazueviksaunaitaraklaran(hodihalobibliotekanasionál)nomoseviksauneis"brimobbairopite.bazeiaba esperiénsiahirakne edesideatuhakleanplanuestratejikuredebarai.ihaprosesune eidentifikaobjetivu5hanesan tuirmai.

4 4 ( OBJETIVU(1:(( OBJETIVU(2:( ( OBJETIVU(3:(( Objetivu(Rede(ba(Rai(2012(<(2015( Politikanain,lejislisaunrainopolitikaraine'ebeinfluensidahusikomunidade(Seksaunne'eligaho politikarasikmaibetenkihare'ehamutukhoseksaunkonsentizasaun) Ihaonaleinopolitikarainoniaimplementasauntuirprinsipiudireitushumanusnoprinsipiujustisa IhaonaestrukturaRedene'ebefortinoiharekursushumanus(membrunosekreteriadu),kapasidade nofundusatuatinjiitaniavizaun.ihamosmembrunatonhusiniveldistritalnohusiareasektorsira selukatukompletaitaniavizaunnoservisu ( OBJETIVU(4:(( Komunidadene'ebekonsentizaonahodidefendesiraniadireitunoasesubarai( ( OBJETIVU(5:(( Ihasupportalegalnomediasaunbakomunidadeaturesolvesiraniaproblemanokazu ( Duranteprosesuidane eatuhakleanplanuestratejikumembrumoskonsegehalorahunobjetivuhirakne ebanivel aktividadenofaheknaarentremembruida"idaknomossekretariadu(belehare etabelaexcelihaaneksu).planuida ne einkluiorganizasauntuirmai:hak,laifet,haburas,belun,ksi,la ohamutuk,oxfam,fokupers,jsmp,fsg,permatil, MCEA,USC"Canada,Hasatil,Mokatil,RedeFetonoFongtil. Tamba kresimentu kazu eviksaun no asuntu rai ne ebe sai barak membru Rede ba Rai konkorda mos atu emprega koordenadórnainruatan,idaatufokusbakazunoidatanatufokusbaasuntulegal.ihafinde2012konsegeemprega emanainruaatuasumikargohirakne enomosemaadministrasaunidaatutulunservisuredenian. Iha tinan 2012 membru Rede ba Rai konkorda atu hametin tan estrutura Rede nian liu husi hari I Ekipa Tau Matan (ETM)idahoditaumatanbaservisuSekretariaduRedebaRai.Ihamomentune ebahiliemanainlimaatutuurihaetm, hanesan: Roberto Aleixo da Cruz (Haburas), Ines Martins (La o Hamutuk), Cris Caetano (Membru Individual), Izalde CorreiaPinto(Belun)noZulmiroMadeira(KSI) 1. Fundus(EC(nian( Iha2012KomisaunEuropea(EC)lokeprosesuidaatufofundusbasosiedadesivíl.RedebaRaifotidesizaunatuhatama aplikasaun. Tamba montante orsamentu husi EC ne ebe bo ot husi membru sira deside katak proposta bele inklui orsamentuhodijeresekretariadunoservisukonjunktusiramaibebelemosinkluimembrubalusiraniaaktividaderasik ne ebeligahoasunturai(nu udarconsortiumida).durantediskusaunkona"bafundusecihaorganizasaunlimane ebe hakarak tama iha consortium ida ne e no mos prense kritéria EC nian hodi bele tama nu udar full member ba iha consortium,ne einklui:haburas,ksi,ftm,belun,libertanohak.durantejaneirufevreiru2013redebaraibazeiaba diskusaunhomembruhotutauhamutukpropostaida.propostaidane ehovalórmontantekonsegeliu.ihatinan2013 niaklaranasinakontratuhoecbaorsamentumontante ECniniaobjetivumaizumenusrefletaplanuestratéjiku tuanne ebehaloiha2012sokeniniaformatudiferente. 1 Ihatinan2015niaklaranMaunZulmiroparaservisuhoKSIentaunMaunJenitotrokaniaihaETMhanesanmos MaunRobertoAleixodaCruzasumikargonu udarkoordenadornasionalredebaraiinterinutambanune emaun AtoiDelimastrokanianu udarhaburasniniareprezentanteihaetm.

5 5 Planu(Estratejiku(2015( (2018( ( Durantetinan2012mai2015membruseidaukkonsegehala oprosesuplanuestratéjikufoun.durante2015ekipatau MatanservisuhamutukhoSekretariaduhodihilikoordenadórinterinufounbaSekretariaduRedebaRai.TuirEkipaTau MatanRedebaRai(ETM)nomembrusirakatakihaproblemabaluhokoordenasaunservisutambanune ehakarakfoti desizaunhodihaloagmidahodihadiafaliestruturaredebarainomosatuhalorevistabaplanustratejiku.atuajuda fasilitaprosesuidane esekretariaduhamutukhoetmrekruitameabhcryannu udarfasilitadorbaprosesuplanu Stratejiku. ( TambadurantetinanbalulahaloAGMnotambakoordenasaunne ebetun.etmkonkordakatakpresizahala o evaluasaunkaasesmentuidahodihatenekleanliutanmembruida"idakniasentimentunohanoin.bazeiaba asesmentuidane emakhakatbaprosesurevistaplanustratejikunohaloagm.seksauntuirmaiesplikakleanliutan ( HodifasilitaPlanuEstratejikune ebekleanfasilitadorpreparametodolojiaidane ebefaheulukhomembrunoekipa TauMatan(ETM).Foinmetodolojiaidane eaprovamakhahúprosesufasilitaplanuestratejiku.prosesuplanu Estratejikufahebaphasehaat:phaseasesmentu,phasepreparadokumentasaun,enkontruplanuestratejikuhamutuk homembruhotu(loronruaihadarenoloronidaihadili),noikusliuprosesuhakerekrelatóriuidane e.tabelaiha kraikesplikaklaruliutanphasehirakne eninialala ok,oráriunooutputne eberealiza. Phase( Prosesu( Output( Phase( Asesmentu( Augustu2015 Setemrbu2015 ( Halointrevistahokadamembrukona"baforsa,frakeja, oportunidadenoriskumembrunian Apresentaresultaduasesmentubamembruhotunohusu siraatuaprovanoaumentainformasaun AnalyzaFFOR Preparasaun( Dokumentu( Augustu Outubru2015 Kadamembrupreparaninialistaaktividaderaine ebe haloonanomosplanuaktividadene ebeniahakarakhalo bafuturu KadamembrumosihatempuatuhalorevistabaPlanu Estratejikufounatuanalyzaaktividadesaidane ebenia haloonanoaktividadesaidamaklakonsegehalo Relatoriukada organizasaun PlanuAsaun kada organizasaun Enkontru(Planu( Estratéjiku(Entre( Membru( 12,13,Outubru Kontinuasauniha 6Novembru Hala odiskusaunnoaprezentasaunentremembruhodi analyzanokompletataninformasaunbaplanu estratejiku,halorevizaunbaredebarainiaobjetivulima noidentifikaknaarsekretariadunomembruida"idak. Notalensia diskusaun Photo Tabela prioridade, stratejiano aktiviaderede barai Prepara( Novembru2015 FasilitadorpreparaezbosurelatóriuPlanuEstratejiku Sekretariadufaherelatóriubamembruhodihetan RelatoriuPlanu Estratejiku

6 6 Relatoriu( komentáriunorekoihlakomentáriuhirakne e. Observasaun(Forsa(no(Limitasaun(Prosesu(Planu(Estratéjiku( Nu udarfasilitadoritaobservakatakprosesuhotuhotuihaniniaforsanonialimitasaun.maiskebeledehankatak prosesuplanuestratejikuredebarainiansusesu.ihamoslimitasaunbaluhanesantuirmai: ( Prosesu(Planu(Estratejiku(ida(ne e(ninia(forsa(mak:( Lorimembruhamutuknokonsegehaforsakomitmentubaservisuhamutuk KonsegehamosuduniPlanuEstratejikufounnofaheknaarentremembru Supportamembruhodikomesahanoinkritikakona"basiraniamekanizmuservisuhamutuk Liuhusiprosesuanalyzaproblemaihaintrevistamolokatutamabadiskusaunkleanitakonsegetamaanalyza kleanbaproblemanosusesusira. Kriadiskusaundiaknokritikakona"baobstaklunoproblemane ebemembruhasoru EkipaTauMatannoKoordendaorinterinusupportamaka asprosesu Prosesu(Planu(Estratejiku(ida(ne e(ninia(limitasaun(mak:( Membrubalune ebelapreparaantesdokumentasaunkona"baaktividadepasadu. Ihamembrubalune ebelapartisipato ohotunomembrubalune ebelakonsegepartisipa(hare elista prezensaihaaneksu). Laihatempunofundusnatonatuhaloanalyzakontekstunoanalyzastakeholderne ebeklean. Laklarukona"baSPniniaprazu.Sujestaunhusifasilitadorkatakidane esptinan2nian nokatak depoisdeeleisaun2017rbrbelehalospfounne ebekleannohotempunatonbaanalyzakontekstupolitikal Lafasilbasekretariaduatuupdatetambafointrokakoordenadórnokoordenadórfounsusaratukoaliakona" baservisune ebekoordenadórtuanhalokalahalo Ihaasuntuinternalbalune ebelolo osresolvehusifundasaunhaburasnoetmmolokprosesusphahúmaibe lakonsegeresolve.idane ehalotodantanprosesudiskusaunkona"bafrakejainternalnian. Partisipasaunladunmásimuhusidiretórmembrunian.Tambanune eihariskubaoinkatakplanuestratejiku seilaintegrafaliihakadaorganizasaunniniaplanu. Estrutura(Relatoriu(Ida(Ne e( Relatoriuidane ehanesansumáriurezultaduprosesuplanuestratejikuredebarainian.seksaunprimeiruaprezenta rezultaduanalyzaforsa,frakeja,oportunidadenoriskune ebeidentifikahusimembruhotu.tuirfaliseksaunida"idak aprezentadiskusaunnorezultaduligahokadaobjetivuida. Ihaaneksubelehetanmos:listaprezensa,listaaktividadene ebehalotinankotukhusikadaorganizasaun,noestatutu RedebaRaine ebeaprovaihaajmlorontuirfalisp.

7 7 AnalyzaForsa,Frakeja, OportunidadenoRiskuRede barainian

8 8 AnalyzaForsa,Frakeja,Oportunidade norisku DuranteprosesuPlanuEstratejikufasilitadorhala ointrevistahomembrusirahodihetaninformasaunkona"baforsa, frakeja, oportunidade no risku ne ebe Rede ba Rai agora iha. Durante diskusaun PS iha Dare no iha Dili fasilitador aprezenta rezultadu hirak ne e ba membru no fo oportunidade ba sira atu haklean tan analyza liu husi sira nia diskusaun.dadusihatabelakraikapresentadiskusaunhirakne e. Forsa( RedebaRaininianarankoñesiduhostakeholderbaraknoidane efoforsabaitaniaadvokasianobaitania servisu. MembruRedeihakomitmentumaka asatunafatinservisuhamutuknu udarredeida. Liuhusianálizehamutuk itakompletamalunosaiespertu Redereprezentaperspetivaoin"oin Faherekursus,mateneknokapasidadebamalu Halopropostakonjuntune ebeintegradu ItakomesaonaihaligasaunfortiihadistrituCovalimanoOecussetanbaservisumembrubalune ebéfokusba megaprojetu Frakeja( DurantetinanruaKoordenasaunRedemenus AdvokasiaLeiRainoNivelPolitikaMenus Ihamembrubalune ebeseidaukkomprendevizaun,misaunnoistoriaredeniannoseidaukkomprendesaidamak RedebaRai HamosudivizaunentremembrusiranoconsortiumECnian Seidaukaktivumasimuihadistritu Membrubalulafaheinformasaunihaorganizasaunlaran MembrunoSekretariadulatuirkataumatanbaPStuan Laihamekanismuatutaumatanbakazu Rekursusumanusfokusbakazulato o EstruturaRedeseidaukklaru Seidaukihaakorduentremembrunosekretariadu Jobdescription kaknarmembrunosekretariadulaklaru LaihaakuntavilidadeentreSekretariadu,FundasaunHaburasnoMembrusira Menuslideransaihasekretariadu Koordenasaunentremembrulakontotaltambaenkontruregularne ebelala o LaihaezekusaunbaorsamentuSekretariadunian(12,000/100,000tinan2015) Staffsekretariadulatuirsiraniaknaar LaaproveitaRedeInternasionalnoligasaunselukihanivelinternasionál

9 9 Oportunidade( Risku( RedebaRaininianarankoñesiduhoemabaraknohogovernu Itaihaesperiénsiabaraknoliuonasituasaunnodifikuldadebarak ItaniaRedemeiuskapa asloosatufaheinformasaunkona"barai Membrubaluihaprezensamaka asihadistritu FundusECnianseiihatinanidatan Oxfamfoindezeñanoatuimplementaniniaprogramaraitinan5nian IhaorganizasaunnoRedeInternasionalbarakne ebehakarakfosolidaridade JestaunnoEzekusaunorsamentuEC Orsamentune ebeihamaibesentijerebamembrubalubeleestragasentimenturedenian Lalaisbelemosudiskonfiartambaestruturalaklaruentaunsekretariadulaihaakontibilidadebamembrusira. SusarrekruitastaffbaSekretariadu Membrubalune ebelakonstaffintiiharedeniaservisu Atendementukazu Seinvolveihakazurumalahoanalyzadiakbeleriskubakomunidadenomosrede Problemakolennomentalbastaffne ebesemprerespondebakazumaibelahetansupporta Ihamalkomunikasaunkona"basesemakresponsavelbakazuida"idak ( (

10 10 ( Objetivu(1( PolítikaNain,LeinoPolítikaRainoHela FatinNe ebéinfluensiahusikomunidade

11 Objetivu1 ( Objetivudahulukkatak,ihaonapolítikanain,lei,nopolítikarainohelafatinne ebéinfluensiahusikomunidadesira. Objetivuidane ehakarakasegurakatakleinopolítikahotune ebeligahoasunturainohelafatinbazeiabakomunidade ninianesesidadenohakerekliuhusiprosesupartisipativu.tuirobjetivuidane ekatakitalabelehare edeitbakonteiudu leinopolítikasiramaibeitatenkimosfokusbaprosesuhakerekleinopolítikanotenkiasegurakatakprosesuhotuhodi hakerekleinopolítikasiratenkipartisipativunoronakomunidadeninialian. Objetivuidane elabelehare emesak,tambaihaligasaunhoobjetivusiraseluk,liuliuobjetivudaruakne ebefokuskona" baoinsáatuinfluensaleinopolítikaatutuirkonseitudireitusumanusnojustisasosiálnoobjetivudahaatne ebefokusliu kona"baoinsáatuhakbiitnokonsentizakomunidade. Durantetinanbarakonaobjetivuidane esaihanesanasuntuadvokasiaxavehusiredebarai.redehala oonaservisu lubukidahodihakatbaobjetivuidane e,inklui: AdvokasiakonjuntuhodiezijeGovernuatuhanaruktempukonsultasaunLeiRainianihatinan2009to omaiagora Hakerekstatementkona"barekizitumínimuhodihalokonsultasaunne ebeefetivu KonsultasaunMatadalanbaRaine ebéakumulahanoinnoperspektivapovuhusidistritu7 Treinamentubakomunidadesirakona"baoinsáatupreparaSubmisaunkona"baLeiRai Preparasuratpopularkona"baLeiRaihodikomunidadebelekoñeseliutannoinvolveanihaprosesukonsultasaun Monitorizasaunkona"baimpaktuLeinoPolitikabapovukiikhusiLa ohamutuk,hak,nomembruseluktan Servisumobilizasaunto osnainihaermerahusiunaernoksihodihakerekstatementu FasilitakomunidadeatumaiDilihodihasorunohalolobbyhoulunnainsira. Duranteservisuidane ela omembrumosidentifikaservisubalune ebeladunefetivukaproblemabalune ebedalabarak hasoruihaareaservisuidane e: Dalarumapreparasaunbakomunidadelamásimu.Itafokusdeitbaeventumaibeto oikuslakonsegehetan rezultadudiaktambalaihakapasitasaunkapreparasaunkleanbakomunidadekaportavóssiraantes Dalabarakmembruida"idakhalomonitorizasaunmaibefaheinformasaunseidaukmásimu Italaaproveitamásimuligasaunne ebeitaihahopolitiknainxave Italaanalyzakleankona"batypuforumne ebeefetivuliuhodikomunidadesirabelefahesiraniahanoinbapolítik nainsira. Sempreihamudansabapolitik,hanesanagoragovernufounnomosregiaunfounihaOecusse.Itaniaanalyza presizamudababebeikhodihasorurealidadehirakne e. ( Planuestratejikufounmanténnafatinobjetivuidane enoidentifikastratejiahaatligahoobjetivuidane e.tabelaihakraik hatudustratejiajeralihakolunaprimeiru.tuirfaliniahatuduservisukonjunktu,knaarsekretariadunoknaarmembru spesifikune ebeligahostratejiahirakne e.stratejianoaktividadehirakne eidentifikadurantediskusaun.

12 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( Monitorizasaun(kona7ba( problema(ne'ebe(akontese( iha(nivel(komunidade(no( fahe(informasaun(kona7ba( problema(ne'e(ho(membru( rede(hodi(asegura(ita(nia( servisu(bazeia(duni(ba( nesesidade(komunidade( nian(no(mos(ho(ema( stratejiku(iha(nivel(nasionál( hodi(bele(influensa(lei(no( polítika.( Kriasistemafotidadusno faheinformasuanbamalu ne'ebeefetivuliu. Haloklarutankadamembru niniaareaservisuno objetivu. Kriastratejiaoinsafosai informasuanne'ebapubliku Kadamembruseipromove faheinformasaunne eliu husininiabulletinka websitekameius komunikasaunseluk. Fasilitaenkontruregularatu faheinformasaunhusi monitorizasaunne'e. Kriamekanismuselukatu fahenoraiinformasaunne'e internal(homembru)no (eksternal)hotarget advokasia. Saihanesandapurnorai didiakinformasaunhotu katakemabelemaiitaatu bukainformasaunne'e. Fasilitaprosesuhodihari i stratejiaadvokasiakonjunktu ne ebeefetivunotaumatan baprogresustratejia HAK( MonitorizasaunkonaEbaproblemane'ebeakontese ihakomunidadenofaheinformasaunne'ehoredeno emastratejikuihanivelnasionál Laifet( Laifetseihalopeskizafulan6konaEbaimpaktu assunturaibaemaniavidamorisihasuko3iha Ermera.SirahakarakatukolaborahoMatadalanatu hetansiraniadadushusiareastratejikune'enomos hoksiatubukainformasauntan.baoinsiraseihalo edukasaunpopularkonaebaassunturaiihasirania areastratejikunoliuhusiprosesudiskusaunno edukasaunseisaihanesantypudemonitorizasaun. NB:(Favor(hare e(mos(ba(membru(ninia(aktividade(iha( objetivu(2(no(objetivu(4(tamba(iha(mos(ligasaun.( advokasiahirakne e. Raidadusnoinformasaun kontaktupolítikanainno instituisaunxave. Lobby(Governu(atu(halo( politika(rai(partisipativu( Kriastratejiaadvokasia konjunktuoinsaatududu Governuatuhadiaprosesu halolejislasaunnopolitika partisipativu. Fasilitaprosesuatukria stratejiaadvokasiakonaeba polítikaraipartisipativu. Fasilitaenkontruregularatu updateprogresuadvokasia Laihaorganizasaunmembruidaatuliderakahalo servisuspesifikukonaebaidane eentaunaktividade idane edependebalideransahusisekretariaduno mosservisukonjunktu.ulukhusimatadalanbaraino La ohamutukliderakonaebaidane e. ( NB:(Favor(hare e(mos(ba(membru(ninia(aktividade(iha( objetivu(2(no(objetivu(4(tamba(iha(mos(ligasaun. Fasilita(oportunidade(ba( komunidade(sira(atu( Organizaeventune ebebele lorikomunidadehamutuk Fasilitainformasaunba membruhotukonaebaeventu La o(hamutuk( TaumatanbaprogresuLeiRaiihanivelnasionálno

13 13 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( espresa(sira(nia(lian(kona7 ba(lei(no(polítika(rai(nian(no( atu(involve(an(iha(prosesu( hakerek(polítika(no(lei(rai( no(hela7fatin.(( (Hare ehamutukho Objetivu4konaEbahakbiit komunidade) hogovernuhodiespresa siraniahanoin. Komprendediakprosesu polítikanoleine ebela o helanooinsákomunidade sirabeleinfluensa. ( Rekomendasaun(seluk(liga(ho(Objetivu(Dahuluk( ( nooportunidadexave. Fasilitaplaneamentuefetivu nokoordenasaunentre membruwainhiraatuhalo eventuboothanesan10 Dezembrunsst. Aseguramonitorizasaunno evaluasaunkonaebaeventu hirakne e. komunikaidane ehomembruhotuwainhiraiha oportunidadeatuinvolvekomunidadehodiinfluensa prosesu. HAK,(Haburas,(KSI,(UNAER(no(membru(seluk(ho( ligasaun(iha(baze( Mantenligasaunhokomunidadenoprepara reprezentantekomunidadenoportavóssiraatukoalia nopartisipaihaeventuxave. DuranteDiskusaunPlanuEstratijikuiharekomendasaunbalune ebemosukonaebaareadeservisunoestratejiahirakne e. 1. Atuhaloadvokasiakonjunktuitaniaobjetivunotargetadvokasiapresizaklarutebes. 2. Atuhaloadvokasiasaidadeitpresizaihastratejiakonjunktune ebeklaruhodiaseguraservisuefetivu. 3. Servisumonitorizasaunne ebeatuhalohusimembrusirapresizaklarutanhodievitamonitorizasaunbarakne ebeduplamalunomosmonitorizasaunne ebe laiharezultadu,diakliuredúsaktividademonitorizasaunmaibehaloefetivu. 4. Atulorikomunidadeatuhasoruulunnainsirakaatukoaliaihapúblikupresizaihapreparasaunnokapasitasaunbasirahodisiralabelemonukahetan manipulasaun. 5. Ihaletentemikatakpresizahari IestratéjiaadvokasiamaibepresizaihamostreinamentunokapasitasaunkonaEbaadvokasiabaihamembrunomosbaiha stafsekretariadu

14 Objetivu)2) Ihaonaleinopolitikarainohela.fatinne ebetuir prinsipiudireitushumanusnoprinsipiujustisa sosiálnohetanimplementasaun

15 Objetivu2 Objetivudaruakkatak,ihaonanoihamosimplementasaunbaleinopolítikarainohela.fatinne ebétuirprinsipiudireitus umanusnoprinsipiujustisasosiál.objetivudahulukfokusbarakliubaprosesuhakerekleinopolítikasiramaibeobjetivu idane efokusbarakliubaleinopolítikaniniakonteúdu. Desdehari IRedebaRaiservisumaka asihaareaidane enohaloadvokasiakonjunktubarakkona.baareadeservisuida ne e..to oagoraorganizasaunla ohamutukmakservisumaka asatuhaloanalyzabaleinopolitikaihanivelnasionálno lideraprosesuhakerekproposta.ihaparteselukksihamutukhounaerservisumaka askona.bapolítikareformaagrarian. To oagorasusesubalune ebeatinjeonaihaareaidane emak: KonsegelobbyEis.PresidenteJoseRamosHortahodihalolobbybapakoteleiraitoluihatinan2012. Halodebateentrepartidupolítikasiraduranteeleisaun2012 Produslivrukomunidadenialiankona.barai(MatadalanbaRai) Halopeskizakona.baprosesuItaNiaRai PartisipanohalobriefingdalabarakbaLandDonormeeting(to oniaremataihatinan2013) Konsegehalolobbymaka ashoparliamentunasionáldurantedebateleirai,konsegetuirnohalomonitorizasaun badebateleiraiihakomisauna. Duranteservisuidane ela omembrumosidentifikaservisubalune ebeladunefetivukaproblemabalune ebedalabarak hasoruihaareaservisuidane e: ) Lakonsegemudaasuntuxavelubukidaihaleirainian Lakonsegehamosuleikapolítikaalternativaidamaiskeagoratinanbarakla oona Laihaanalyzalegalkleankona.baleiraininiaforsanofrakeja LakonsegemudaGovernuniniapolítikakona.baeviksaunnokompensasaunbapovu DalabaraksusaratuhalomudansatambaGovernuuzaniapodértomak Seidaukihakoñesimentukleanentremembruhotukona.baleirai,noseidaukihaunifikasaunpozisaunkona.balei rai.idane edalarumahaloitanialobbyfrakutambaitamaihopontunofaktusne ebelahanesan LakonsegehalomonitorizasaunnatonbaTribunal,ParlamentunoGovernu Planuestratejikufounmanténnafatinobjetivuidane enoidentifikastratejialubukidaligahoobjetivuidane e.tabelaiha kraikhatudustratejiajeralihakolunaprimeiru.tuirfaliniahatuduservisukonjunktu,knaarsekretariadunoknaarmembru spesifikune ebeligahostratejiahirakne e.stratejianoaktividadehirakne eidentifikadurantediskusaun. Stratejiahirakne ebetemiihakraikfokusbaasuntuthematikuxavebalune ebeidentifikahusimembrusiradurante diskusaun.asuntune einklui:leirai;prosesusukatnofotitlubarai;governuniniapolitikaeviksaunnoleiespropriasaun; Investimentuseitorprivadoiharainospekulasaunrai;Korupsaunrai;Governunoorganizasaunselukniniapolítikano prosesumediasaunkonflitu;nomosfetoniadireitubarai.ihakraikkuanduitatemiatuhalomonitorizasaunkalobbynia sempreligahoasuntuhirakne e.

16 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( 2.1:(Tau(matan(ba(progressu( lejislasaun,(politika(no( implementasaun(projetu(sira( ne'ebe(liga(ho(assuntu(rai,( fahe(informasuan(ho(membru( seluk(no(fo(sai(relatoriu( ne'e.(asuntu(xave(ne ebe(hili( durante(diskusaun(sp(mak:( 1. LeiRai 2. Prosesusukatnofotitluba rai 3. PolitikaeviksaunnoLei Espropriasaun 4. Investimentuseitorprivado iharainospekulasaunrai 5. Korupsaunrai 6. Governunoorganizasaun selukniniapolítikano prosesumediasaunkonflitu 7. Fetoniadireitubarai( Haloplanuadvokasiakonjunktu wainhira(presizabazeiaba informasaunne'ebehetanhusi monitorizasaun. FosolidaridadebamalukonaC bapontuadvokasiaxave. AseguraenkontruregularGrupu ServisuLeinoPolitikanianhodi asegurakomunikasaunno progresuservisudiak Taumatannafatinbaarea prioridadehirakne enotaumatan bamembruniniaservisuligaho areane e Saihanesandapurbainformasaun hotuhusimembrusiranoajuda fahefaliinformasuanne'ebaema seluk. Akompaniamembruatutuir enkontruxaveligahoassunturai nofosaiinformasuanne'eba membrusira. Raiinformasaunkontaktubaautor politikanoorganizasaunxave ne'ebeinvovleihaassunturai katakitabelelobbynohetan informasuandiak. Fotulunbamembruatuhetan asesubainformasaunhusiautor hirakne'e. HAK( PartisipaihaGrupuServisuLeinoPolitika Monitorizasaunbaimplementasaunleiraiihabazeiha Munisipiu6ne'beHAKtaumatanba Haburas( PartisipaihaGrupuServisuLeinoPolitika Monitorizasaunbaimplementasaunleiraiihabazeiha CovalimanoOecusse Monitorizasauninvestimentuiharainokorupsaunraiiha CovalimanoOecusse KSI( PartisipaihaGrupuServisuLeinoPolitika Monitorizasaunbaimplementasaunleiraiihabazeiha ManufahinoErmera Monitorizasauninvestimentuiharainokorupsaunraiiha Ermera,ManufahinoLiquica HalopeskizakonaCbafetoniaasesubarai,halopublikasuan nofaheinformasuanbamembrusira. La o(hamutuk( PartisipaihaGrupuServisuLeinoPolitika MonitorprogresuLeideTerrasnoLeiRaisiraselukihanivel nasional.faheinformasaunne'ehomembrusiraiha enkontruregularnomosihaenkontruextraodrinaire.fosai informasaunnorelatoriukonacbaleihirakne'eliuhusila'o Hamutukniabulletin,website. Belun( PartisipaihaGrupuServisuLeinoPolitika HalomonitorizasaunnopeskizakonaCbaGovernuninia polítikanoprosesumediasaunkonfliturainofahe informasaunne ehomembru. Faheinformasaunregularliuhusi homembruseluk

17 17 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( konacbaewerniniadadusbadisputarai. FTM( PartisipaihaGrupuServisuLeinoPolitika Monitordireituumanopolitikauma,fosaipressreleaseno updatebamembruseluk. Oxfam( Monitorizasauninvestimentuiharainokorupsaunraiiha CovalimanoOecusse Fotulunfinanseirunokapasitasaunbamembruligaho aktividadehirakne e. MDI( Monitorizasauninvestimentuiharainokorupsaunraiiha CovalimanoOecusse 2.2:Halo(prosesu(mapeamentu( Tuurhamutukhodihalo Kriasistemanoformatu klean(ba(stakeholder(area(rai( nian( mapeamentukleanba stakeholdersira. Mantennafatininformasaun founkonacbastakeholderoicoin Mantenligasaunhostakeholder xavesira. mapeamentubastakeholdersira Fasilitaprosesuhalomapeamentu stakeholder 2.3:(Halo(lobby(ba(polítika(nain( xave:( Lei(Rai( Prosesu(sukat(no(fo(titlu(ba( rai( Politika(eviksaun(no(Lei( Espropriasaun( Investimentu(seitor( Partisipaihaadvokasia konjunktu. Partisipaihaprosesuhalo workshopadvokasiaatudefini oinsamembruredeseihalo advokasia. Fasilitaprosesuatuidentifika asuntuasuntuxavenomosatu defineoinamembruredeseihalo advokasia(listaihasorininklui asuntune ebetemidurante prosesusp,maibedalarumaiha mosasuntuseluk.) Tauhamutukprosesukaformatu dezenvolvestratejiaadvokasiano HAK( LideraadvokasiakonjunktunolobbyGovernukonaCba politikaeviksaunnoleiespropriasaun(hopartisipasaunhusi membruseluk). La o(hamutuk( LideraadvokasiakonjunktukonaCbaLeiRai(hopartisipasaun husimembruseluk) Belun( LideraadvokasiakonjunktukonaCbapolítikamediasaunrai.

18 18 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( privado(iha(rai(no( spekulasaun(rai( Korupsaun(rai( Governu(no(organizasaun( seluk(ninia(polítika(no( prosesu(mediasaun( konflitu( Feto(nia(direitu(ba(rai( ( kriasistemahodisekretariadubele fasilitaenkontrustratejia advokasia. Halokapasitasaunbastaf sekretariaduhodibelefasilita stratejiaadvokasia Fasilitamembruhodikriastratejia deadvokasiakonacbaassuntu assuntubazeiabamonitorizasaun husimembruidacidak. Fasilitakoordenasaunentre membru Taumatannofollowupbebeikba progresuservisuadvokasia Fotulunbaorganizasaunsira ne ebesimukargoatulidera prosesuadvokasiaruma x 2.4:(Halo(draf(alternativu(ba(lei( Partisipaihaprosesuidaatu rai( hamosupolítikaraialternativu 2.5:(Halo(peskiza(klean(kona@ ba(snc(ninia(prosesu(sukat(rai( Fasilitadiskusaunentremembru nain4(belun,ksi,la'ohamutuk, FTM)konaCbaoinsaatubelehalo peskizarumakonacbasnc Belun( PartisipaihaenkontruhoKSI,La ohamutukhoftmkonacba oinsaatubelehalopeskizarumakonacbasnc KSI( PartisipaihaenkontruhoBelun,La ohamutukhoftmkonac baoinsaatubelehalopeskizarumakonacbasnc La o(hamutuk( PartisipaihaenkontruhoBelun,KSIhoFTMkonaCbaoinsa atubelehalopeskizarumakonacbasnc

19 19 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( FTM( PartisipaihaenkontruhoBelun,La ohamutukhoksikonac baoinsaatubelehalopeskizarumakonacbasnc ba(feto(ninia(direitu(no(asesu( ba(rai( 2.7:(Monitorizasaun(no( rekomendasaun(upr(no( mekanismu(monitor(direitus( umanus(sira(seluk(liga(ho( direitu(ba(rai( 2.8:(Halo(stratejia(klean(atu( hetan(promisu(politikal(husi( no(hela(fatin(liga(ho(prosesu( AjudaKSIatufaherezultaduho membruseluk. KrialigasaunentreKSInoCEPAD. KSI HalopeskizakonaCbafetoniaasesubarai,halopublikasuan nofaheinformasuanbamembrusira. Supportaliuhusihalo FotulunbaHAKatulideraprosesu HAK( monitorizasaunnofahe reportagemidane'e. LideraprosesuReportagembaUPRnomekanismumonitor informasaunne'ebaiha Fasilitadiskusaunnofahe direitusumanussiraselukligahodireitubarai,bazeiaba relatoriuuprsiranorelatoriu informasaunentremembru. membrusselukniniamonitorizasaun. siraseluk. Bukaorsamentuatufotulunba Haburas( membrusekariksirasentipresiza MonitorizasuanbarekomendasaunUPRnodireitusumanus tuluntéknikubalu. selukligahoassunturai.ihaareacovalimanooecusse.fahe informasaunidane'ehomembru.nopartisipaihaprosesu organizahusisekretariadunohakatuhamosurelatoriuba mekanismudireitusumanushirakne'e. FTM( MonitorizasuanbarekomendasaunUPRnodireitusumanus selukligahoassunturai.faheinformasaunidane'eho membru.nopartisipaihaprosesuorganizahusisekretariadu nohakatuhamosurelatoriubamekanismudireitusumanus hirakne'e. MembruidaCidakhalolobby Fasilitamapeamentubapartidu dependebaninialigasaun. FasilitamapeamentubaRedeninia Tamaihakomisaunorganizadór ligasaunhopartiduidacidak hodiorganizadebatepolítikal Fasilitamembruhaloplanu,Buka

20 20 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( eleisaun(2017.( Lobby(partidu( manifesto(rai( Organiza(debate( partidu(politikal( 2.9:(Dezenvolve(liu(tan( stratejia(komunikasaun(rede( ba(rai(ninian(inklui:( Publikasaun( Pajina(facebook( Website( SMS( Enkontru(Regular( nsst( 2.10(Halo(enkontru(regular( entre(grupu(lei(no(politika(rai( hodi(asegura(koordenasaun( diak(no(servisu(efetivu( entrepartidu. Updaterasikinformasaunrai ihapájinafacebookredeba Rai. Faheinformasaunbebeikba Sekretariadunomembruseluk hodibeleupdatewebsite, bulletin,facebooknsst. Partisipaaktivuihaenkontru Hilistaffnainidaatusaifokál pointihagrupuidane e. fundusbadebatepublikubalun, supportalogistik. Dezenvolvepolítikanostratejia komunikasauninternalno eksternalredenian. FokapasitasaunbamembrukonaC bastratejiaidane e Taumatannofohanoinbebeik konacbakomunikasaun Dezenvolvenomanutenwebsite RedebaRai Dezenvolvenoupdatebebeik pájinafacebookredebarainian Halomediareviewnoclipping konacbaasunturai. Fasilitaenkontruregulargrupulei nopolítika Updateinformasaunrelevanteho grupune e. Fotulunbamembrusirawainhira sirahakarakpreparaajendabalu baenkontrune e. La o(hamutuk( HalobulletinnoprogramaradiokonaCbaassunturai. KSI( HalorelatoriukonaCbarainogeneru. HalopublikasaunkonaCbareformaagraria. nb (

21 Objetivu3 Komunidade*ne'ebe*konsentiza*ona*hodi* defende*sira*nia*direitu*no*asesu*ba*rai*no*hela* fatin.

22 22 Objetivu*1* * Objetivu*datoluk*katak*iha*ona*komunidade*ne'ebe*konsentiza*ona*hodi*defende*sira*nia*direitu*no*asesu*ba*rai*no*hela* fatin.*iha*rede*nia*laran*iha*organizasaun*lubuk*ida*ne ebe*fokus*maka as*iha*area*konsentizasaun*no*mobilizasaun* komunidade.*durante*sp*diskusaun*konaaba*objetivu*hirak*ne e*lidera*husi*haburas,*unaer,*acbit,*ita*ba*paz*no*ftm.* * Durante*tinan*hirak*liu*ba*membru*lubuk*ida*servisu*iha*area*ida*ne e*no*susesu*balu*katak:* UNAER*konsege*hari i*ona*eskola*advokasia*iha*ermera* UNAER*konsege*hametin*ninia*estrutura*iha*baze*no*involve*povu*barak*iha*asuntu*defende*rai* Haburas*konsege*hari i*grupu*defende*rai*iha*distritu*covalima*no*oecusse*.* * Grupu*diskusaun*identifika*katak*stratejia*sempre*susesu*liu*kuandu*iha:* Aproximasaun*no*akompanhamentu*ne ebe*másimu,*diak*liu*tan*wainhira*iha*staf*permanente*iha*baze* Grupu*komunidade*ne ebe*ajuda*malu*no*fiar*malu*konaaba*asuntu*seluk*fasil*liu*tan*atu*organiza*sira* Koordenasaun*servisu*entre*membru*no*organizasaun*seluk*hodi*bele*haforsa*malu*treinamentu,*matéria* Kontinuasaun*depois*de*treinamentu*ka*enkontru*ruma*hodi*haforsa*tan*implementasaun*no*halo* evaluasaun* * Iha*area*servisu*ne e*frakeja*balu*ne ebe*rede*ba*rai*durante*ne e*hasoru*katak:* Seidauk*iha*koordenasaun*diak*entre*membru*hodi*fahe*material*no*informasaun*ba*malu.** Dalaruma*mosu*duplikasaun*servisu*tamba*area*ka*asuntu*ne ebe*hanesan* Organizasaun*barak*gosta*halo*treinamentu*dala*ida*nivel*distritál*maibe*ida*ne e*la*dun*efetivu*hodi*to o* iha*nivel*baze* Dalaruma*laiha*akompanhamentu*maka as*depois*de*treinamentu*ida.*maiske*grupu*hatene*katak*harii*no* akompanha*grupu*tempu*naruk*mak*efeitivu*liu*maibe*barak*gosta*halo*treinamentu*no*seminar*deit* tamba*fasil*liu*atu*organiza*no*halo*reportage*ba*doadores*sira.* Dalabarak*doadores*lakohi*atu*fo*fundus*naton*ba*staf*ka*community*organizer*iha*nivel*baze*maibe*ida* ne e*bele*ajuda*duni*servisu*konaaba*asuntu*hirak*ne e.* * * *

23 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( 3.1(Haloenkontruregular kona-baedukasaunno mobilizasaunhodifaheservisu, faheesperiensianomateria, halodiskusaunkona-ba stratejiane'ebeefetivu,halo evaluasaunbaaktividade konjunktunnohaloplanufoun.( Exchangeentrekomunidaderai laranhodisirabeleaprendeba malu( Studytripkaexchangeiharai liurhodiaprendetankona-ba mobilizasaunnoedukasaun komunitaria(karikcambodia) Mobilizakomunidadeatuhalo advokasiakona-basiraniakazu noatuhaloasaunpasifikuhodi defendesiraniadireitubarai. Akompahakomunidadesira ne ebehasorukazunohalo advokasia. Fasilitakoordenasaunno komunikasaunentregrupune e KSI,(UNAER,(MDI,(FTM,(Haburas(no(KSI(( Seiinkluiihagrupuedukasaunnomobilizasaunhodifahe servisu,faheesperiensianomateria,halodiskusaunkona-ba stratejiane'ebeefetivu,haloevaluasaunbaaktividade konjunktunnohaloplanufoun.maibelokemosbamembru selukhodipartisipahotu. Haburas( LorikomunidadeCovalimaatuhaloexchangeihaOecusseatu komprendekazuseluknofaheesperiensiaadvokasia.( Tuirstudytrip,haloevaluasaun Fasilita,bukaligasaundiakiharai ( nofahefaliinformasaunno liur, materiane'ebehetankuandu ajudabukafundus, maifali. ajudahologistik, fasilitafaheinformasaunfaliba membruseluk Kolokaenkontruhodihalo koordenasaunservisu,fahe materiabamalunofahe aprendisajemkona-basaidamak la'odiaknosaidamakaseidaukla'o diak HAK Mobilizakomunidadeatuhaloadvokasiakona-basirania kazunoatuhaloasaunpasifikuhodidefendesiraniadireitu barai. Akompaniamentunomentoringbakomunidadene'ebehalo advokasiahasorukazu Haburas Mobilizagrupudefenderaiatuhaloadvokasiakona-basira niakazunoatuhaloasaunpasifikuhodidefendesirania direitubarai.hari'iclinickazukafatinrekursusxavebakazu ihacovalimanooecusse Akompaniamentunomentoringbakomunidadene'ebehalo advokasiahasorukazucovalimanooecusse KSI

24 24 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( Mobilizakomunidadeatuhaloadvokasiakona-basirania kazunoatuhaloasaunpasifikuhodidefendesiraniadireitu baraiihamanufahinoermera. Akompaniamentunomentoringbakomunidadene'ebehalo advokasiahasorukazuihaermeranomanufahi UNAER MobilizakomunidadeihaERMERAatuhaloadvokasiakonabasiraniakazunoatuhaloasaunpasifikuhodidefendesira niadireitubarai.kriaeskolaaktivistaihaermera. ACBIT Mobilizakomunidadeatuutilizarailiuhusihalogrupuba vitimaihaainaronobobonaro MDI Haforsakomunidadebakonseituutilizasaunraiintegraduno sustentavel(mapeamentupartisipativu).( Konsentizaemaxaveiha komunidadenialaranliuhusi treinamentukona-ba: assunturai UmaAdekuadu, DireitubaRaino komunidadeninia direitudurante eviksaun ImportansiaRai ReformaAgraria nsst Fahematerianoinformasaun kona-bapartisipantebamalu hodiaseguralaihaduplikasaun servisu. Kolokaenkontruhodihalo koordenasaunservisu,fahe materiabamalunofahe aprendisajemkona-basaidamak la'odiaknosaidamakaseidaukla'o diak. HAK KonsentizaGrupuAlvuStratejikukriarepresentanteSukono haloworkshopnotreinamentubasira Haburas KonsentizakomunidadeihaCovalimanoOecusse:kria representantesukonohaloworkshopnotreinamentuba sira,haloworkshopnotreinamentuhokomunidadekona-ba importansiarai EdukasaunDireitusUmanusbaumanoraibaGrupuDefende raiihacovalimanooecusse FTM Treinamentukona-baumaadekuaduihaViqueque,Covalima nomanufahi UNAER

25 25 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( FoformasaunbaliderkomunitariaihaeskolaaktivistaErmera ReformaAgrariaihaErmeranoLiquicaliuhusimobiliza komunidadesirahodiokupanouzaraihoefetivu MDI Hari'ieskolakona-bautilizasaunespasuihaDili KSI Formasaunkona-bakonseitureformaagrarianoreformarai ihaermeranomanufahi Mobilizakomunidadeatuhusu Mobilizakomunidadeatuhusu partidupolitikasirania komitmentuhodihareassuntu raidurantekampanyaelesaun partidupolitikasirania komitmentuhodihareassuntu raidurantekampanyaelesaun (Hare einformasauntaniha Objetivu2) Produsmediaadvokasiaoi-oin, inkluivideo,talkshow,muzika, foto,artensst Produsmediaadvokasiaoi-oin, inkluivideo,talkshow,muzika, foto,arte,matériatreinamentu nsst Fahehosekretariaduno membruseluk Fasilitafaheinformasaunno matériaadvokasiaentremembru hotu Halodokumentasaundiakiha kantorsekretariaduhodimembru hotubeleasesu HAK Organizakalanpalkupopularidane ebefokusspesifikukonabaasunturai. Enkorajanofotulunbamembruselukatuapresentaasuntu xaveligahoraiihapalkupopular Haburas Produsmediaadvokasiaoi-oin,inkluivideo,talkshow, muzika,foto,artensstihacovalimanooecusse.halopalku artepopularbebeik(fulanruarua)ihaoecusse,covalimano Dilihodihalokampanha KSI Produsmediaadvokasiaoi-oin,inkluivideo,talkshow, muzika,foto,artensstkona-bakomunidadeniniakazuiha ErmeranoManufahi

26 26 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( KrialigasaunhoRede Internasional(Hanesan InternationalLandCoalition) KrialigasaundiakhoILC.Prepara dokumentasaunatusaimembru. Faheinformasaunbamembru kona-bailcniniapapel. La o(hamutuk( Produsmediaadvokasiaoi-oin,inkluiradioshow,bulletin nsstkona-baassunturainokazuadvokasia. Fotulunbamembruselukatuprodusprogramaradio Oxfam( FotulunbamembrunoSekretariaduatukrialigasaundiakho Redeinternasionál,NGOnomovimentuiharailiur. MDI( Krialigasaunnobukainformasuankona-baILChodifaheho Sekretariadunomembruseluk.

27 Objetivu)4) Ihasuportalegalnomediasaunbakomunidade aturesolvesiraniaproblemanokazu

28 28 Objetivu4 Objetivudahaatkatakkomunidadehotuihasuportalegalnomediasaunhodibeleresolvesiraniaproblemanokazuraino helafatin.desde2010ihakresimentueviksaunihadilinoihaarearurais.tambanune eredebarainiaservisukonabba kazurai,liuliukazueviksaun,saibabebeik.ihaplanustratejikutuanne ebehaloihadareihatinan2010itaseidaukiha objetivuketakidakonabbakazumaibehusi2012mailetenidane esaihanesanpilarimportantebaitaniaservisu. Maiskemembruhotuservisumaka asseidaukihaorganizasaunidane ebefokusmaka ashodiakompanhakazueviksaunno idane esaihanesandesafiubo otbaitaniaservisu.durantespmembruidentifikasusesubaluligahoitaniaservisukazu hanesantuirmai: MatadalanbaRaininiaservisunocommunityorganiserihabazekonsegerespondebakazubaluihaCovalimano Oecusse ItakonsegedunimobilizakonaBbakazubalu,hanesanulukEisBBrimobnoAitarakLaran ItaniaservisukonaBbakazumoshetandezafiulubukidane ebeidentifikadurantesp.grupudiskusaunhamosutabelaida ne ebeutiltebesbaitaniaservisuentaunitainkluikedastuirmaiihakraik. ) ) Desafiu)Servisu)Kazu) Frakeja) Laihaorganizasaunservisufo legalaidbakazu LaihaSistemajestaunkazu Formatukazu Registukazu Referekazu Akompanhakazu Husisekretariadurespondeba kazumaibelaiharekursu umanusnokapasidadenouluk la ossekretariaduniaknar. Rekomendasaun) HaburasnoBelunbeletaumatanbaparalegal(maibekobreareabaludeit: HaburasfokusihaCovalimanoOecusenohalomobilizasaunbakomunidadeno edukasaun,belunhalomediasaun) SekretariadupresizahaloaproximasaumbaJNJ,FFSOnoorganizasaunlegal seluk Oxfambelefofundusbamembrufounne ebeseirespondebakazu SekretariadupresizahaloaproximasaunfilafalihoLiberta DiakliuhatamadaduskazubasekretariadunoSekretariadobelefaheba membrusira Sekretariadupresizadezemvolveformatufotidadusne ebemembruhotusei uza Sekretariadupresizadezenvolvedatabasekazune ebebelefornese informasaundetaihladukonabbaumakainnokazuidabidakmaibemos informasaunhodiuzabaadvokasia Tenkiihaencontruregularkazukadafulan2hodiupdateinformasaunne e PresijakapasitasaunbamembrunosekretariadukonaBbaoinsáfotidadus, analyzakazuno Koordenanofaheservisubamembru:Hak,Laifet,Haburas,Belun,Unaer, SekretariadutuiridakBidakniaareaservisu Sekretariaduniniaknaarhodifaheinformasaunbamembrusira,fasilita enkontru Ekipataumatanhareknarekipasekretariadu

29 29 Entaunservisulafokus Riskubo otbaemane ebe respondekazutambarekursu notulunne ebelato o:klean noterrus Organizasaunne ebehalo servisuparalegal/mobiliza komunidadelato onorekursus humanuslato onokobre distritubalundeit KonseitukonaBbasaidamak paralegallahanesanentaun susaratuservisuhamutuk Latuirkazutohotu Aproximasaunbakazunebe tamaihaarearaitradisionalka raikomunidadelaklaru Sekretariadupresizahaloklarutebesknaarkoordenadórkazunolegalsira depoisdefendesira,laesirabelesimutodanhusikazu MembrunoSekretariadupresizarealístikukonaBbamontantekazune ebeita belesimusewainhiraseidaukihaekipakaorganizasaunpermanenteservisu konabbakazu. PresizaihadiskusaunkleankonaBbariskuhirakne eihakadaorganizasaunnia laran Labeledunsalakazubasekretariaduoubamembruorganizasaunsem klarifikasaunkataksirabeleresponde. Presizarespeituesforsuanne ebehalohorekursusne ebemínimu PresizaklaruliutankonaBbaknaarmembrunostafmembruhodihatánbakazu Haforsagrupumembruihabase,Sekretariadubelebukatanorganizasaun LiuhusiniaprogramafounOxfammosbeleenkorajaorganizasaunfounatu servisukonabbakazu. SekretariaduhamutukhoekiparespondekazupresizafasilitadiskusaunkonaB baitaniakonseituparalegalnofaheesperiénsiakonabbaoinsárespondekazu Oxfambeleajudaaprendekonabaparalegaliharaiseluk Sekretariadutenkiihalistakazunotenkiupdatebebeikinformasaunstatus kazu FollowBupkazuhusisekretariadubamembrunebesimukazuhusisecretariadu MembruRedebaRaipresizahalosubmisaunbaleibaraikomunitáriu ItapresizafotidesizaunkonaBbaoinsáatufotulunbakazuhirakne e.

30 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( 4.1.Tenki'iha'Enkontru'Regular' ' Fasilita'enkontru'regular'ekipa' HAK,(Laifet,(Haburas,(Belun,(Oxfam(no(UNAER( Ekipa'Servisu'Kazu( servisu'kazu' Partisipa'iha'Ekipa'Servisu'Kazu'nia'Enkontru'Regular' Monitor'situasaun'Direitus' Humanus'iha'kazu'eviksaun'no' fo'sai'relatoriu'urgenti'kona?ba' kazu'sira( Akompania'no'supporta' komunidade'atu'halo'advokasia' kona?ba'sira'nia'kazu' Halo'mediasaun'no'resolusaun' konflitu' Dezenvolve'no'uja'sistema' efetivu'hodi'manejan'no' monitor'kazu' Fasilita'informasaun'kona?ba' kazu'ba'malu.' Halo'advokasia'konjunktu' bazeia'ba'monitorizasaun' ne'ebe'membru'ida?idak'halo.' Fahe'tutan'relatóriu'urjente'ne ebe' mai'husi'membru'sira' 'Fasilita'prosesu'halo'stratejia' advokasia'konjunktu'bazeia'ba' informasaun'ne'ebe'hetan' Kria'template'ruma'ka'guia' pergunta'ruma'kona?ba'relatóriu' urjenti' HAK' Monitor'situasaun'Direitus'Humanus'iha'kazu'eviksaun'iha' Dili'no'fo'sai'relatoriu'urgenti'kona?ba'kazu'sira'iha'Dili.' Haburas' Monitor'situasaun'Direitus'Humanus'iha'kazu'eviksaun'iha' Covalima'no'Oecusse'no'fo'sai'relatoriu'urgenti'kona?ba'kazu' sira' KSI' Monitor'situasaun'Direitus'Humanus'iha'kazu'eviksaun'no'fo' sai'relatoriu'urgenti'kona?ba'kazu'sira'iha'ermera'no' Manufahi' FTM' Monitor'situasaun'Direitus'Humanus'iha'kazu'eviksaun'no'fo' sai'relatoriu'urgenti'kona?ba'kazu'sira' UNAER' Monitor'situasaun'Direitus'Humanus'iha'kazu'eviksaun'no'fo' sai'relatoriu'urgenti'kona?ba'kazu'sira'iha'ermera' ' Manege'seguru'kazu'atu'responde' Haburas,(HAK,(Laifet,(FTM,(Oxfam,(ACBIT,(Ita(Ba(Paz( ba'kazu'urgenti.'' Akompania,'supporta'no'mobiliza'komunidade'atu'halo' Ko?ordenador'kazu'bele'fasilita'no' advokasia'kona?ba'sira'nia'kazu' mobiliza'membru'atu'responde'ba' kazu.' ' ' Belun( Halo'mediasaun'no'resolusaun'konflitu'ba'kazu'xave( ' Buka'organizasaun'ka'ema'ida'atu' ajuda'dezenvolve'formatu'no' database'kazu,'' Fo'tulun'ba'membru'sira'atu' update'no'uja'database,' HAK,(Haburas,(Laifet,(Belun,(FTM,(KSI(no(Ita(Ba(Paz( Prosesu'kazu,'hatama'dadus,'responde'kazu,'halo'evaluasaun' bebeik'ba'database'no'progresu'kazu' Oxfam( Supporta'fundus'no'supporta'tekniku'kona?ba'oinsa'atu'hari'I'

31 31 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( Advokasia'konjunktu'kona?ba' kazu'urjenti' Kapasitasaun'ba'membru'Rede' kona?ba'konseitu'paralegal',' responde'ba'kazu'no' monitorizasaun'ba'kazu' Halo'peskiza'no'analiza'ba'area' sira'ne'ebe'risku'ba'eviksaun' Kapasitasaun'kona?ba'analyza' dadus'no'kazu'liga'ho'lei' ' ' Prepara'informasaun,' kronolojia'no'statementu' konjuntu'ba'kazu'urjenti' ' Hatama'dadus'no'halo'survei' ' ' Asegura'katak'memrbu'update'no' uja,'organiza'enkontru'regular' kona?ba'kazu' Fasilita'enkontru'urjenti'depende' ba'informasaun'husi'membru' Lobby'Oxfam'ka'doadores'seluk'ba' fundus.'' Buka'treinador.' Fasilita'planeamentu'no' koordenasaun' Lobby'Oxfam'ka'doadores'seluk'ba' fundus.'' Prepara'TOR'no'Buka'treinador' database'no'buka'peritus'kona?ba'database( ( Membru(hotu( Hili'staff'atu'tuir'treinamentu' Asegura'implementasaun'no'integrasaun'depois'de' treinamentu( ( (

32 Objetivu)5:)) Redeihaonaestruturane'ebefortihonia rekursushumanus(membrunosekreteriadu), kapasidadenofundusne ebeto oatuatinji niavizaun.ihamosmembrunatonhusinivel distritalnohusiareasektorsiraselukatu kompletaniavizaunnoservisu.

33 33 Objetivu5 ObjetivuikushatekefilafalimaiinternalRedebaRainian.Tuirdiskusaunmembrukatakatuhalomudansabaproblemarai ne ebeagoradadaunimpaktubakomunidadeitamospresizahaforsanohadiaitaniaannoitaniaorganizasaun.tamba nune eobjetivudalimakidane ehare ebaoinsáatuhaforsaitaniarekursusumanus,kapasidadetékniku,estrutura, finansasnsst. DuranteprosesuPSdiskusaunbaraksempreligabaiharekomendasauninternalnomekanizmuatuhaforsaliutanitania estruturanoservisuhamutuk.stratejiane ebetemiihakraikhamosuihaloronikuspsihadilinopartisipamaka ashusi membrubarak.ihadadereitafahebagrupuhodihakleanliutananalyzafforne ebeaprezentaihaseksaunprimeiru relatóriuidane e.ihaloraikitaharahuntanideashirakne ebaiharekomendasaunnostratejia.stratejiane ebeidentifika fokuskonajbaarea 1. HametinEstruturanoLegalidadeinstituisaunRedebaRai 2. Estableseregulamentuinternalatugarantetransparensianotransparénsianokontabilidadenohalosistema evaluasauninternalnoeksternal,husiemahokapasidade 3. HaforsaKoordenasaunnoKomunikasaunInternalRedenian 4. HaforsaKomunikasaunnoKoordenasaunEksternalRedebaRainian 5. AsegurafundussustentávelbaRedebaRai 6. KapasitasaunbaMembru KonaJbaasuntukapasitasaunmembruhalodiskusaunkleankonaJbatypukapasitasaunne ebeefetivunokonkordakatak dalabaraktreinamentumesakseidaukto oatuhasaiitaniakapasidademaibepresizaihaakompanhamentu,mentoringno praktikahodibeledominaasuntu. Areaxavebalune ebemembruseipresizakapasitasaun,inkluikonajba: KonseituRede Analyzalegal OinsahaloSubmisaun Estruturaleinoprosesuleinopolitika Konseitulegalligahorainouma Riskanalysis Paralegal Analizakazu(oinsafotidadusnooinsaanalyzalegal) Advokasia) Tambaasuntuinternalbalusainu udarprioridadebo otbamembrurededuranteprosesuspidane enotambamos diskusaunninialalaokdiferenteuitoantabelastratejiaihakraikniniaformatudiferentehusitabelaihaletennoinklui aktividadene ebedetaihladuuitoan.ihamosdiferensiaidatambaalendesekretariadunomembrusiraekipataumatan (ETM)RedebaRaimosihaknaaridane ebeimportanteihaseksaunidane e,tambanune eihakolonaketakidane ebe fokusspesifikubaetmniniaknaar.

34 Stratejia( Aktividade( Sekretariadu(nia(knaar( Ekipa(Tau(Matan( Membru( Hametin(Estrutura(no( Legalidade(instituisaun( Rede(ba(Rai(( Establese(regulamentu( internal(atu(garante( transparensia(no( Dezenvolve(no(Aprova(Estatutu(Rede(ba( Rai( Halo(klaru(liu(tan(knaar( membru( Halo(analyza(pro(kontra(atu(halo( rejistrasaun(hodi(sai(organizasaun(ka(lae( no(foti(desizaun(iha(ajm(ka(aem.( Implementa(Estatutu(Rede(ba(Rai( Halo(mapeamentu(membru( Hili(fokal(point(kada(membru( Sosializa(Estatutu(ho(Membru( hotu( nsst( Prepara(no(halo(klaru(akordu(membru( nian( Analiza(posibilidade(ba(rotasaun( sekretariadu(f(etm(bele(halo(analiza( depois(apresenta(iha(ajm( Halo((evaluasaun(eksternal(no(audit(( ( Elabora(manual(finansas(RBR( Halo(evaluasaun(internal(tinan(tinan( Hamosu(Regulamentu(internal(Ekipa(Tau( Matan( Hamosu(Regulamentu(internal( Sekretariadu( (( Prepara(ezbosu(estatutu( Fasilita(AJM(hodi(aprova( estatutu( ( Membru(hotu(partisipa(iha( AJM( (( fasilita( membru(hotu( Rekoihla(informasaun( Koordena(ho(ETM(konaFba( oinsá(atu(implementa( Estatutu(( Prepara(ezbozu(akordu( Halo(analyza(ba(PS,(asuntu( saida(saida(ne ebe(presiza(iha( implementasaun.( Halo(ekipa(no(planu(servisu( hodi(implementa(estatutu(rede( ba(rai( Koordena(ho(Sekretariadu( konafba(oinsá(atu(implementa( Fo(komentáriu(no(aprova(ba( akordu( membru(hotu( Membru(idaFidak(asina( ninian( analiza(no(prepara( dokumentu(konafba( posibilidade(rotasaun( sekretariadu( (( foti(desizaun( ( ( (( ( Prepara(ezbosu(manual( finansas( Fasilita(evaluasaun((internal( tinan(tinan(.( Prepara(dokumentasaun( hotu(ba(evaluasaun(internal( Fo(komentáriu(no(aprova( manual(finansas( Halo(planu(wainhira(atu(halo( evaluasaun(no(fo(sai( informasaun(sedu(ba(iha( Sekretariadu(no(Membru(sira(( Fasilita(evaluasaun(internal( tinan(tinan(( (( Prepara(no(Aprova(( (( Prepara( Aprova( (( Aprova(manual( (Partisipa(iha(evaluasun( internal(

35 35 transparénsia(no( akontabilidade(( No(( Halo(sistema(evaluasaun( internal(no(eksternal,( husi(ema(ho(kapasidade( Halo(evaluasaun(eksternal(tinan(3(tinan( 3((molok(AJM)( Halo(audit(internal(tinan(tinan( Prepara(TOR( Fasilita(no(koopera(ho( evaluador(no(auditor( bazeia(ba(estatutu( Prepara(dokumentasaun( hotu(ba(audit(internal( Aprova(TOR( Hili(no(rekruita(evaluador(no( auditor.( Asegura(rezultadu(audit(prontu( atu(fahe(ho(membru(molok( AJM( Aprova(audit(internal( (( Fasilita(no(koopera(ho( evaluador(no(auditor( Haforsa(Koordenasaun( no(komunikasaun( Internal(Rede(nian( Halo(audit(eksternal(tinan(3(tinan(3( (molok(ajm)( Hala o(enkontru(regular(ho(membru( fulan(3(fulan(3(ne ebe(inklui(evaluasaun( informal( Hala o(enkontru(ekipa(servisu(3( Ekipa(Servisu(Kazu( Ekipa(Servisu(Lei(no(Politika( Ekipa(Servisu(Edukasaun(no( Mobilizasaun( (Enkontru(fulan(ida(dala(ida( ( Regulariza(enkontru(annual,(AJM(no( enkontru(seluk(tuir(estatutu( Dezenvolve(sistema(filing,(arkivu,( kontaktu( Workshop(internal(hodi(haforsa(ita(nia( pozisaun(konafba(asuntu(xave( Prepara(TOR( Fasilita(no(koopera(ho( auditor( bazeia(ba(estatutu( Fasilita(husi(Koordenador( Nasional(Sekretariadu( Fasilita(husi(Koordenador( sira( Fasilita(logistika(no( komunikasaun(ho(membru.( Responsavel(másimu(ba( enkontru(tinan(no(enkontru( regular.( Aprova(TOR(auditor( Hili(no(rekruita(auditor.( Asegura(rezultadu(audit(prontu( atu(fahe(ho(membru(molok( AJM( (( (( (Fasilita(no(koopera(ho( auditor( (( (Partisipa(iha(ekipa(servisu( tuir(area(de(servisu( Supporta(no(garante(servisu( la o.( Responsavel(ba(fasilitasaun(AJM( Sek( (( (( Fasilita( Fasilita( Tuir( Tuir(enkontru( Halo(enkontru(regular(fulan(fulan(kada( ekipa(servisu( Sekretariadu(fasilita( (( Tuir((bazeia(ba(ekipa)(

36 36 Identifika(organizasuan(ne'ebe(tama(iha( kada(grupu(servisu((kazu,(lei,(edukasaun)( Halo(Planu(kada(grupu(servisu( Halo(TOR(klaru(ba(pesoal(Sekretariadu( Sekretariadu(husu(wainhira( halo(akordu(membru( (Sekretariadu(ajuda(fasilita( planu(no(koordenasaun( grupu.( Haburas(nu'udar(sek( prepara(draf( (( Membru(idaFidak(deside( tuir(ninia(knaar( (( Membru(ne'ebe(tama(iha( grupu(mak(prepara(ninia( planu( Aprova(husi(ETM( (( Emprega(koord(nasional(foun( (( ETM(sei(emprega( (( Emprega(koord(sira(wainhira(presiza( Koordenador(Nasional( Membru(ETM(tama(iha(panel( (( Haforsa(Komunikasaun( no(koordenasaun( Eksternal(Rede(ba(Rai( nian( Halo(kapasitasaun(ba(pesoal( sekretariadu( Dezenvolve(Stratejia(Komunikasaun( ne'ebe(inklui:(desizaun(konafba(oinsa( uza(media(online,(oinsa(fahe( informasaun(internal,(oinsa(fahe(no(rai( notalensi(no(informasaun(seluk.( Sujestaun(balu(inklui:( Update(aktivu(iha(FB( Establese(base(dadus(membru( ho(naran(no(kontaktu(fokal( point(hotu(no(mos(staff(xave( hotu(( Update(informasaun( regulármente(ho(membru(liu( husi( (no(sms(( Dezenvolve(website(ou( blogspot( Kria(pamflet(nsst(konaFba(rede( ( Habelar(informasaun(misaun(visaun( Rede(nian( Sekretariadu(fasilita( kapasitasaun(liu(husi( kapasitasaun(internal(ou( eksternal((bazeia(ba(analyza( nesesidade(no(tor)( Husi(Sekretariadu(sei( prepara(ezbosu(depois( aprezenta(ba(membru(hodi( hetan(feedback.( Wainhira(aprova(ona(sei( halo(sosializasaun(ho( membru(hotu.(sekretariadu( tenki(aktivu(hodi(fahe( informasaun(komunikasaun( liu(husi( ( Husi(Sekretariadu(prepara( pamfletu(ka(dokumentus( (( (( (( Fo(kontribuisaun(ba( ezbosu(stratejia( ( (

37 37 ( Prepara(kondisaun(sira(hodi(sai(membru( rede(internasional( ( Halo(kontaktu(ba(rede(nasional(no( internasional,(munisipiu( Asegura(fundus( sustentável(ba(rede(ba( Rai( Hamoris(fali((servisu(eksternal(no(lobby( ho(doadores( Aplika(ba(fundus(no(lobby(doadores.( (RBR(atu(aplika(ba(fundus(ruma(tenki( konsulta(ho(membru(sira((enkontru(ho( membru(rbr(fulan(3(antes(halo( aplikasaun)( Foti(desizaun(iha(AJM(konaFba(montante( membership(fee((tuir(estatutu)( hodi(fahe(ho(organizasaun( no(ema(seluk(ne ebe( interese(iha(rede(ba(rai( Sekretariadu(presiza( prepara( (( Membru(bele(foti(desizaun( ikus.(membru(bele(mos( propoin(no(srvisu(ho(sek( (( (( Membru(bele(foti(desizaun( ikus.(membru(bele(mos( propoin(no(srvisu(ho(sek( Koord(nasional( (( membru(hotu( Aproximasaun(ka(lobby(ho( doadores,(prepara(proposta( Aproximasaun(ka(lobby(ho( doadores( (( (( membru(hotu( (( Halo(planu(no(fahe(servisu(fundraising( Fasilita(fahe(servisu,( Aproximasaun(ka(lobby(ho( doadores,(prepara(proposta( (( partisipa( Kapasitasaun(ba( Membru((ne'ebe(diak,( naton(ho(follow(up,( M&E( Konseitu(Rede( Analyza(legal(( Oinsa(halo(Submisaun( Halo(Planu(Estratejiku(rahun(ba(planu( versaun(badak(hodi(uza(ba(fundraising( Identifika(kapasidade(no(nesesidade( membru(idafidak.( Identifika(mekanizmu(kapasitasaun( ne ebe(efetivu(konafba(asuntu(idafidak.( Presiza(konsidera:( Treinamentu( Akompanamentu( Mentoring( Halo(Planu(Estratejiku(rahun( ba(planu(versaun(badak(hodi( uza(ba(fundraising.( Tau(matan(didiak(ba(planu( estratejiku(hodi(halo( aplikasaun(fundus(sedu(ba( doadores( Sek(halo(kapasity( assessment( ( ( (( membru(partisipa(

38 38 Estrutura(lei(no( prosesu(lei(no(politika( Konseitu(legal(liga(ho( rai(no(uma( Risk(analysis( Paralegal( Analiza(kazu((oinsa(foti( dadus(no(oinsa(analyza( legal)( Treinamentu(konaFba( Advokasia(ba(membru( Diskusaun(hamutuk( Asesmentu(ba(Organizasaun(Foun( Sekretariadu( (( Membru(mos(bele(fahe( info((liuliu(iha(distritu)( Refreshing(meeting(ba(membru(foun( sekretariadu( (( Membru(mos(bele(fahe( info((liuliu(iha(distritu)( Treinamentu(ba(Membru(konaFba( asuntu(xave( ( Diskusaun(konaFba(Konseitu(Rai(hodi( ajuda(ita(atu(unifika(perspektiva(reforma( agraria,(rai(komunitaria,(utilizasaun(rai,( mapeamentu)( sek(fasilita(no(koordena( (( membru(hotu( Sek(fasilita(logistik( (( Membru(idaFidak(prepara( diskusaun(rede(konafba( ninia(topiku:(ksi(f(reforma( Agraria,(MDI(F(Utilizasaun( Rai(no(monitorizasaun( impaktu(projetu,(no( mapeamentu(ftm(f(uma,( Belun(F(mediasaun,( Haburas( (ambiente( Treinamentu(analyza(legal(no(tulun( teknika(durante(halo(submisaun(inklui( mos(treinamentu(estrutura(lei( ( ( ( ( ( ( ( (

39 PazuBaOin 39

ViolasaunAmbientalDec2018pptx

ViolasaunAmbientalDec2018pptx APRENDE HAMUTUK ESPERIÉNSIA AT KONA BA VIOLASAUN LISENSAMENTU AMBIENTÁL HUSI IMPLEMENTASAUN PROJETU BOOT SIRA IHA TIMOR-LESTE Diskusaun Nakloke iha Programa Ita ba Ita LH nia Public Fundraising. Dili,

More information

LHOxfamOJE3May2019te

LHOxfamOJE3May2019te Observasaun no Analiza ba Politika Governu Iha Jeral Estadu La o Hamutuk Dili, 3 Maiu 2019 Outline Prioridade iha livru OJE Objetivu OJE Fontes Finansiamentu OJE Sustentabilidade Fundu Petrolíferu RAEOA-ZEESM

More information

Foti Liman Hodi Desidi & Dezenvolve Ministério da Administração Estatal Rua Jacinto Cândido Dili, Timor-Leste Phone:

Foti Liman Hodi Desidi & Dezenvolve Ministério da Administração Estatal Rua Jacinto Cândido Dili, Timor-Leste Phone: Foti Liman Hodi Desidi & Dezenvolve Ministério da Administração Estatal Rua Jacinto Cândido Dili, Timor-Leste Phone: 3317202 E-mail: komunikasaun@estatal.gov.tl Suporta hosi: Programa Apoiu Governasaun

More information

Microsoft Word - PN 08 - National Security Policy-Making and Gender _Tetum_.d

Microsoft Word - PN 08 - National Security Policy-Making and Gender _Tetum_.d Nota Prátika 8 Jéneru no Pakote Matéria RSS Halo Polítika kona-ba Seguransa Nasionál no Jéneru KONTEÚDU Tanba sá mak jéneru ne e importante ba polítika seguransa nasionál? Oinsá mak bele integra jéneru

More information

Microsoft Word - Module III. LIDERANSA.docx

Microsoft Word - Module III. LIDERANSA.docx MODUL III JLIDERANSA Belun Rua No. 5 de Farol PO. Box 472 Telefone: +670 3310 353 www.belun.tl 1 Lideransa iha Organizasaun... 3 A. Jeitu no lalaok lideransa... 4 B. Komunikasaun... 5 C. Transparensia...

More information

CBA FAQs_TETUM

CBA FAQs_TETUM MOBILIZASAUN KOMUNITÁRIU Hapara violénsia hasoru feto liuhosi asaun komunitária PERGUNTA SIRA BAIBAIN EMA HUSU (FAQS) SETEMBRU 2017 Pergunta sira baibain ema husu (FAQs) kona-ba Nabilan nia Serbisu Mobilizasaun

More information

v Prezentasaun Sumario a. Introdusaun b. Projeto no Apoio c. Begraun informasaun no fahe informasaun d. Konkluzaun

v Prezentasaun Sumario a. Introdusaun b. Projeto no Apoio c. Begraun informasaun no fahe informasaun d. Konkluzaun v Prezentasaun Sumario a. Introdusaun b. Projeto no Apoio c. Begraun informasaun no fahe informasaun d. Konkluzaun A. Introdusaun Many Hands International nu udar ONG ida nebe mai hahu nia serbisu iha

More information

ETAN for UNTL

ETAN for UNTL Solidaridade ba Timor Leste husi povo EUA no rai seluk. ETAN no IFET Charlie Scheiner, UNTL, 17 Abril 2009 http://www.etan.org East Timor Action Network/U.S. Rede Aksaun Timor Leste/EUA Hahu 10 Dezembru

More information

República Democrática de Timor-Leste

República Democrática de Timor-Leste República Democrática de Timor-Leste Introdusaun Prinsipiu ne ebé durante aplika ba Orsamentu Jeral Estadu presiza tama vigôr no nia implementasaun hahú iha loron 1 fulan Janeiru. Wainhira seidauk vigôr,

More information

La'o Hamutuk aprezentasaun ba ADN 18-Jul-2013 Papél Sosiedade Sivíl hodi tau matan ba Investimentu Estadu Aprezentasaun husi La o Hamutuk ba Retratu A

La'o Hamutuk aprezentasaun ba ADN 18-Jul-2013 Papél Sosiedade Sivíl hodi tau matan ba Investimentu Estadu Aprezentasaun husi La o Hamutuk ba Retratu A Papél Sosiedade Sivíl hodi tau matan ba Investimentu Estadu Aprezentasaun husi La o Hamutuk ba Retratu Anuál Ajénsia Nasionál Dezenvolvimentu RDTL nian 18 Jullu 2013 La o Hamutuk Institutu Timor-Leste

More information

LIA ULUK

LIA ULUK ESTATUTU FFS LIA DAULUK Fundasaun Foin Sãe ne ebé ho lia badak FFS ne e orgaun Juventude ne ebé maka moris iha tinan 2011. Uluk nanain Juventude ne ebé iha inisiativu atu organiza povu Timor Leste hola

More information

PROSESU PAGAMENTU BA IDOZUS NO NIA POTENSIALIDADE BA KONFLITU Relatóriu Polítik

PROSESU PAGAMENTU BA IDOZUS NO NIA POTENSIALIDADE BA KONFLITU Relatóriu Polítik Relatóriu Polítika IX Rua No. 5 de Farol PO Box 472 Dili, Timor-Leste +670-331-0353 www.belun.tl Dili, 18 Dezembru 2014 Autór: Constantino da Conçeição Escollano Brandão Costa Ximenes Editór Sira: Hannah

More information

ReJistrasaun Rai iha Timor-Leste REJISTRASAUN RAI iha Timor-Leste Análiza ba impaktu husi Sistema Nacionál de Cadastro (SNC) 120

ReJistrasaun Rai iha Timor-Leste REJISTRASAUN RAI iha Timor-Leste Análiza ba impaktu husi Sistema Nacionál de Cadastro (SNC) 120 ReJistrasaun Rai iha Timor-Leste REJISTRASAUN RAI iha Timor-Leste Análiza ba impaktu husi Sistema Nacionál de Cadastro (SNC) 120 Rede ba Rai (RbR) Copyright 2019 Rede ba Rai kompostu husi organizasaun

More information

Relatóriu Final_EA_LH2018 1

Relatóriu Final_EA_LH2018 1 La o Hamutuk Institutu Timor-Leste ba Monitor no Analiza Dezenvolvimentu Rua Dom Alberto Ricardo, Bebora, Dili, Timor-Leste Tel: +670-3321040 or +670-77234330 (mobile) email: laohamutuk@gmail.com Website:

More information

Submisaun Luta Hamutuk ba OGE 2011 ba Komisaun C

Submisaun Luta Hamutuk ba OGE 2011 ba Komisaun C INSTITUTUBAPESQUIZA/INVESTIGASAUN,ADVOKASIANOKAMPAÑA Timor LesteInstituteforResearch,AdvocacyandCampaigns Add:RuaGov.CelestinodaSilva Farol,AldeiaLirio,SucoMotael,VeraCruz,Dili EmailAdd:lutahamutuk2005@yahoo.comorlutahamutuk.timorleste@gmail.com

More information

Alkatiri4Feb2013en

Alkatiri4Feb2013en INTERVENSAUN IHA ABERTURA DEBATE LEI OJE 2013 SEKRETÁRIU-JERÁL FRETILIN NO DEPUTADU, HODI BANKADA PARLAMENTÁR FRETILIN NIA NARAN KOMBATE KIAK NO HATUUN INFLASAUN NU UDAR PEDRA-DE-TOQUE HODI LAO BA DEZENVOLVIMENTU

More information

Proteje Ita no Itania bebé. Teste raan iha Ita-nia vizita prenatál primeiru Tetum (Protecting you and your baby)

Proteje Ita no Itania bebé. Teste raan iha Ita-nia vizita prenatál primeiru Tetum (Protecting you and your baby) Proteje Ita no Itania bebé. Teste raan iha Ita-nia vizita prenatál primeiru Tetum (Protecting you and your baby) Pamfletu ida-ne'e fó informasaun konaba teste raan (koko raan) ne'ebé baibain oferese no

More information

Microsoft Word - MAHEIN_33_OK.doc

Microsoft Word - MAHEIN_33_OK.doc Introdusaun Mahein Nian Lian Nú. 33, 27 Abril 2012 Serbisu Polisia Tránzitu no Siguransa Rodoviária 1 Serbisu polisia tranzitu no siguransa rodoviária (parajen, hein kareta fatin) hanesan serbisu ne ebé

More information

Final Relatoriu Peskiza LH iha Suai

Final Relatoriu Peskiza LH iha Suai La o Hamutuk Institutu Timor-Leste ba Monitor no Analiza Dezenvolvimentu Rua D. Alberto Ricardo, Bebora, Dili, Timor-Leste Tel: +670-3321040 or +670-77234330 (mobile) email: laohamutuk@gmail.com Website:

More information

Microsoft Word - RevSit Marsu 2014_Final_Tetun.doc

Microsoft Word - RevSit Marsu 2014_Final_Tetun.doc REVISTA SITUASAUN MARSU 2014 ASUNTU NE EBÉ PRESIZA TAU ATENSAUN u PNTL na in rua (2) hetan kanek wainhira halo atuasaun ba grupu KRM PNTL na in rua (2) hetan kanek wainhira halo atuasaun ba grupu Konsellu

More information

InflRD7te.pdf

InflRD7te.pdf Nota Informativa Kona-ba Inflasaun Iha Timor Leste Moda Inflasaun o 2010. Linha Azul iha grafiku ida- - aumentu ida- - uke média iha tinan neen tinan 2011. flasaun. Fátor prinsipál husi inflasaun mak ai-han

More information

4/17/2019 Titlu Rezultadu Survey konaba Umakain Konsumu Manutolun no Na'an Manu 1/1

4/17/2019 Titlu Rezultadu Survey konaba Umakain Konsumu Manutolun no Na'an Manu 1/1 4/17/2019 Titlu Rezultadu Survey konaba Umakain Konsumu Manutolun no Na'an Manu 4/17/2019 Intro Sumariu Hodi Integra hamutuk pratika save konsumu manutolun iha kampana vasinasaun moras manu husi departementu

More information

BriefingBankadaDez2018te

BriefingBankadaDez2018te PIB Petróleu PIB Naun-petróleu 2013 2014 2015 2016 $4,234 (75%) $1,415 (25%) $2,591 (64%) $1,454 (36%) $1,496 (48%) $1,609 (52%) $820 (33%) $1702 (67%) Produtivu (agric.& manuf.) $306 $310 $294 $305 Reseita

More information

Lansamentu ba Timor-Leste nia Dokumentu Politika kona ba Fronteiras Maritimas.TETUN_FINAL

Lansamentu ba Timor-Leste nia Dokumentu Politika kona ba Fronteiras Maritimas.TETUN_FINAL DISKURSU SUA ESELÊNSIA, PRIMEIRU-MINISTRU REPÚBLIKA DEMOKRÁTIKA TIMOR-LESTE DR. RUI MARIA DE ARAÚJO NIAN BA LANSAMENTU BA TIMOR-LESTE NIA DOKUMENTU POLÍTIKA KONA BA FRONTEIRAS MARÍTIMAS Dili 29 Agostu

More information

Ami-nia Dalan Mak Ba-oin; Sai Forte Hamutuk Hakbi it Sobrevivente Feto-sira husi Violénsia iha Timor-Leste Liu-husi Peskiza Asaun Partisipativu (PAP)

Ami-nia Dalan Mak Ba-oin; Sai Forte Hamutuk Hakbi it Sobrevivente Feto-sira husi Violénsia iha Timor-Leste Liu-husi Peskiza Asaun Partisipativu (PAP) Ami-nia Dalan Mak Ba-oin; Sai Forte Hamutuk Hakbi it Sobrevivente Feto-sira husi Violénsia iha Timor-Leste Liu-husi Peskiza Asaun Partisipativu (PAP) Asosiasaun Chega! ba ita (ACbit) Asia Justice and Rights

More information

Orsamentu Jerál Estadu ba tinan 2016_

Orsamentu Jerál Estadu ba tinan 2016_ DISKURSU HOSI ESELÉNSIA PRIMEIRU-MINISTRU REPÚBLIKA DEMOKRÁTIKA TIMOR-LESTE, DR. RUI MARIA DE ARAÚJO, IHA BIBAN APREZENTASAUN PROPOSTA LEI ORSAMENTU JERÁL ESTADU BA 2016 Parlamentu Nasionál Loron 1, fulan

More information

Irlanda Norte ezamemédiku ba susun Ajuda ita atu deside

Irlanda Norte ezamemédiku ba susun Ajuda ita atu deside Irlanda Norte ezamemédiku ba susun Ajuda ita atu deside Saida mak kankru susun ne e? 4 Saida mak ezame-médiku ba susun? 5 Rezultadus ezame-médiku ba susun 8 Halo eskolla ida benefísius no riskus posível

More information

Microsoft Word - EWER Alert - Naktuka - Tetun - Jul 10.doc

Microsoft Word - EWER Alert - Naktuka - Tetun - Jul 10.doc Sistema Atensaun no Responde Sedu (AtRes) Maiu-Junhu 2010 Atividade TNI indika tensaun tamba demarkasaun fronteira seidauk rezolve iha Oe-cusse 16 Julhu 2010 Sistema AtRes (Sistema Atensaun no Responde

More information

TransVieira

TransVieira Kandidatu PR Sr. Amorin Vieira Ema hotu iha Timor hakfodak bainhira Sr. Amorin kandidata nia an hanesan Prezidente hodi bele kandidata ho lider sira seluk iha TL. Saida mak sai hanesan motivasaun husi

More information

Introdusaun Prémiu Nutrisaun Prezidente Prémiu Nutrisaun Lideransa Nasionál 2015 Atu fó rekoñesimentu, motivasaun no inspirasaun ba serbisu no lideran

Introdusaun Prémiu Nutrisaun Prezidente Prémiu Nutrisaun Lideransa Nasionál 2015 Atu fó rekoñesimentu, motivasaun no inspirasaun ba serbisu no lideran Introdusaun Prémiu Nutrisaun Prezidente Prémiu Nutrisaun Lideransa Nasionál 2015 Atu fó rekoñesimentu, motivasaun no inspirasaun ba serbisu no lideransa nutrisaun di ak, Sua Eselénsia Prezidente Repúblika

More information

World Bank Document

World Bank Document Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized 43480 Timor-Leste s Foin-sa e iha Krize: Analiza Situasional kona ba Opsaun Politika

More information

Microsoft Word - Trimester Nasional - TETUM _ Final_ 14 Aug 2013

Microsoft Word - Trimester Nasional - TETUM _ Final_ 14 Aug 2013 ANALIZAA POTENSIÁL KONFLITU Trimestre XII Outubru 20122 to o Janeiru 2013 Monitorizasaunn programa AtReS (Atensaun no Responde Sedu) ba relatoriu Trimester XII, ne ebé kobre periodu Outubru 2012 to o Janeiru

More information

Microsoft Word - ARKTL Constitution_Tetun.doc

Microsoft Word - ARKTL Constitution_Tetun.doc Anexu 2 ASOSIASAUN RADIO KOMUNIDADE TIMOR-LESTE (ARKTL) ASOSIASAUN RADIO KOMUNIDADE TIMOR LESTE (ARKTL) KONSTITUISAUN KÁPITULU Artígu 1 NARAN, STATUTA NO FATIN 1.1. Organizasaun nia naran: Organizasaun

More information

La o Hamutuk Institutu Timor-Leste ba Monitor no Analiza Dezenvolvimentu Rua Martires da Patria, Bebora, Dili, Timor-Leste Tel: no

La o Hamutuk Institutu Timor-Leste ba Monitor no Analiza Dezenvolvimentu Rua Martires da Patria, Bebora, Dili, Timor-Leste Tel: no La o Hamutuk Institutu Timor-Leste ba Monitor no Analiza Dezenvolvimentu Rua Martires da Patria, Bebora, Dili, Timor-Leste Tel: +670 3321040 no +670 7234330, email: info@laohamutuk.org Website: www.laohamutuk.org

More information

DebateRai2Julhu2012

DebateRai2Julhu2012 Rede ba Rai Sekretariadu, Fundasaun Haburas, Rua Celestino da Silva, Farol, Dili- Timor-Leste Email: redebarai@gmail.com Telemovel: +670 7922648 Rede ba Rai nudár mahon ba Organizasaun besik 20 ne ebé

More information

REVIZAUN ESTRATÉJIKU TIMOR-LESTE PROGRESU NO SUSESU ATU ALKANSA OBJETIVU DEZENVOLVIMENTU SUSTENTÁVEL 2 Tau matan ba ita-nia futuru Centre of Studies f

REVIZAUN ESTRATÉJIKU TIMOR-LESTE PROGRESU NO SUSESU ATU ALKANSA OBJETIVU DEZENVOLVIMENTU SUSTENTÁVEL 2 Tau matan ba ita-nia futuru Centre of Studies f REVIZAUN ESTRATÉJIKU TIMOR-LESTE PROGRESU NO SUSESU ATU ALKANSA OBJETIVU DEZENVOLVIMENTU SUSTENTÁVEL 2 Tau matan ba ita-nia futuru Centre of Studies for Peace and Development (CEPAD) Timor-Leste no Johns

More information

Microsoft Word - DISKURSU PPN 13 JUNHO 2018.docx

Microsoft Word - DISKURSU PPN 13 JUNHO 2018.docx Excelentismos - Senhor Prezidente Parlamento Nacional IV Legislatura Sesante Dr. Aniceto Longuinos Guterres Lopes, - Distinto Eis- Deputado/Deputada sira IV lezislatura nian, - Senhor Primeiru Ministru

More information

REVISTA SITUASAUN FEVREIRU-MARSU 2019 Sistema Atensaun no Responde Sedu (AtReS) estabelese ona iha tinan 10 liu ba, hala o servisu monitorizasaun insi

REVISTA SITUASAUN FEVREIRU-MARSU 2019 Sistema Atensaun no Responde Sedu (AtReS) estabelese ona iha tinan 10 liu ba, hala o servisu monitorizasaun insi REVISTA SITUASAUN FEVREIRU-MARSU 2019 Sistema Atensaun no Responde Sedu (AtReS) estabelese ona iha tinan 10 liu ba, hala o servisu monitorizasaun insidente violénsia ne ebé akontese loro-loron iha teritoriu

More information

Sistema Atensaun no Responde Sedu (AtReS) ALERTA Preokupasaun Komunidade Naktuka liga ho Lia nain ne ebé Ema Deskuñesidu Oho Mate iha Fronteira Sub-di

Sistema Atensaun no Responde Sedu (AtReS) ALERTA Preokupasaun Komunidade Naktuka liga ho Lia nain ne ebé Ema Deskuñesidu Oho Mate iha Fronteira Sub-di Sistema Atensaun no Responde Sedu (AtReS) ALERTA Preokupasaun Komunidade Naktuka liga ho Lia nain ne ebé Ema Deskuñesidu Oho Mate iha Fronteira Sub-district Nitibe, District Oecussi Janeiru 2013 Durante

More information

Fabrika Semente iha Caisido Distritu Baucau: Oportunidade no Ameasa? Mahein Nia Lian Nú. 79, 09 Juñu 2014 Relatoriu Fundasaun Mahein Nia Lian ne e sup

Fabrika Semente iha Caisido Distritu Baucau: Oportunidade no Ameasa? Mahein Nia Lian Nú. 79, 09 Juñu 2014 Relatoriu Fundasaun Mahein Nia Lian ne e sup Fabrika Semente iha Caisido Distritu Baucau: Oportunidade no Ameasa? Mahein Nia Lian Nú. 79, 09 Juñu 2014 Relatoriu Fundasaun Mahein Nia Lian ne e suporta husi povu Amerikanu liu husi Ajénsia Estadus Unidus

More information

LA IHA JOVEN IDA MAKA HELA IHA KOTUK IHA TIMOR-LESTE ANALIZE SITUASAUN # 1 JOVEN FETO AGRIKULTÓR SIRA

LA IHA JOVEN IDA MAKA HELA IHA KOTUK IHA TIMOR-LESTE ANALIZE SITUASAUN # 1 JOVEN FETO AGRIKULTÓR SIRA LA IHA JOVEN IDA MAKA HELA IHA KOTUK IHA TIMOR-LESTE ANALIZE SITUASAUN # 1 JOVEN FETO AGRIKULTÓR SIRA UNITED NATIONS DEVELOPMENT GROUP ASIA AND THE PACIFIC for more information or to request another copy

More information

Relatoriu Observasaun Eleisaun Prezidente 20 Marsu 2017 Final

Relatoriu Observasaun Eleisaun Prezidente 20 Marsu 2017 Final Relatóriu Monitorizasaun Insidente Violénsia Eleitorál iha Eleisaun Prezidensiál 2017 Sistema Atensaun no Responde Sedu (AtReS) Dokumentasaun NGO Belun, Kampaña no Eleisaun Prezidensiál, 20 Marsu 2017.

More information

Lina Orientasaun PM ba Orsamentu

Lina Orientasaun PM ba Orsamentu Hosi S. Exelénsia Primeiru-Ministru, Sr. Taur Matan Ruak Loron 07 fulan-juñu tinan 2019 Introdusaun Iha tinan 17 ikus ne e, governu sira tuituir-malu iha ona susesu hodi hametin pás no estabilidade sosiál,

More information

República Democrática de Timor Leste Ministério da Agricultura e Pescas Sistema Fini Nasionál ba Variedade Ne ebé Lansa Fornese familia agrikultór Tim

República Democrática de Timor Leste Ministério da Agricultura e Pescas Sistema Fini Nasionál ba Variedade Ne ebé Lansa Fornese familia agrikultór Tim República Democrática de Timor Leste Ministério da Agricultura e Pescas Sistema Fini Nasionál ba Variedade Ne ebé Lansa Fornese familia agrikultór Timor Leste ho asesu ne ebé siguru ba fini kualidade di

More information

REVISTA SITUASAUN NOVEMBRU - DEZEMBRU 2014 ASUNTU NE EBÉ PRESIZA TAU ATENSAUN Insidente liga ba joven no arte marsiais sai númeru a as no sai preokupa

REVISTA SITUASAUN NOVEMBRU - DEZEMBRU 2014 ASUNTU NE EBÉ PRESIZA TAU ATENSAUN Insidente liga ba joven no arte marsiais sai númeru a as no sai preokupa REVISTA SITUASAUN NOVEMBRU - DEZEMBRU 2014 ASUNTU NE EBÉ PRESIZA TAU ATENSAUN Insidente liga ba joven no arte marsiais sai númeru a as no sai preokupasaun nasionál Insidente hamutuk 10 iha Novembru no

More information

Lei Tributaria fo vantajem barak liu ba kompania no emprezariu: Bainhira los mak fos bele baratu

Lei Tributaria fo vantajem barak liu ba kompania no emprezariu: Bainhira los mak fos bele baratu s INSTITUTU BA PESQUIZA/INVESTIGASAUN, ADVOKASIA NO KAMPAÑA Timor-Leste Institute for Research, Advocacy and Campaigns Add: Rua Gov. Celestino da Silva-Farol, Aldeia Lirio, Suco Motael, Vera Cruz, Dili

More information

Persepsaun husi Inan-Feton sira kona-ba Planeamentu Familiar Iha Distritu Viqueque & Dili (Timor-Leste) RELATÓRIU FINAL 1

Persepsaun husi Inan-Feton sira kona-ba Planeamentu Familiar Iha Distritu Viqueque & Dili (Timor-Leste) RELATÓRIU FINAL 1 Persepsaun husi Inan-Feton sira kona-ba Planeamentu Familiar Iha Distritu Viqueque & Dili (Timor-Leste) RELATÓRIU FINAL 1 Heather Wallace, Agostu 2014 2 Persepsaun Husi Inan-Feton sira konaba Planeamentu

More information

JUDICIAL SYSTEM MONITORING PROGRAMME

JUDICIAL SYSTEM MONITORING PROGRAMME JUDICIAL SYSTEM MONITORING PROGRAMME PROGRAMA DE MONITORIZAÇÃO DO SISTEMA JUDICIAL Aktualizasaun Justica Periodo : Maiu 2008 Edisaun:... /2008 Perspektiva Legal Konaba Klemensia Prefasiu Iha loron 23 Abril

More information

Komprende Violénsia Kontra Feto no Labarik iha Timor-Leste: Konkluzaun sira husi Programa Nabilan nia Estudu Baze Sumáriu Relatóriu Australian Embassy

Komprende Violénsia Kontra Feto no Labarik iha Timor-Leste: Konkluzaun sira husi Programa Nabilan nia Estudu Baze Sumáriu Relatóriu Australian Embassy Komprende Violénsia Kontra Feto no Labarik iha Timor-Leste: Konkluzaun sira husi Programa Nabilan nia Estudu Baze Sumáriu Relatóriu Australian Embassy Timor-Leste Komprende Violénsia Kontra Feto no Labarik

More information

JUDICIAL SYSTEM MONITORING PROGRAMME PROGRAMA MONITORIZASAUN BA SISTEMA JUDISIÁRIU SUBMISAUN PENSAUN MENSÁL VITALÍSIA: Projetu Lei Nú. 5/III no Projet

JUDICIAL SYSTEM MONITORING PROGRAMME PROGRAMA MONITORIZASAUN BA SISTEMA JUDISIÁRIU SUBMISAUN PENSAUN MENSÁL VITALÍSIA: Projetu Lei Nú. 5/III no Projet JUDICIAL SYSTEM MONITORING PROGRAMME PROGRAMA MONITORIZASAUN BA SISTEMA JUDISIÁRIU SUBMISAUN PENSAUN MENSÁL VITALÍSIA: Projetu Lei Nú. 5/III no Projetu Lei Nú. 9/III kona-ba Pensaun Mensál Vitalísia ba

More information

Microsoft Word - judecsetesarailos_t

Microsoft Word - judecsetesarailos_t JUDICIAL SYSTEM MONITORING PROGRAMME PROGRAMA DE MONITORIZAÇÃO DO SISTEMA JUDICIAL Justice Update Periodu : Dezembru 2009 Pubikasaun : Dezembru 2009 Railos Hetan Sentensa Tinan 2 Fulan 8 Tanba Simu no

More information

Traditional justice workshop report _tetun_

Traditional justice workshop report _tetun_ JUDICIAL SYSTEM MONITORING PROGRAMME PROGRAM PEMANTAUAN SISTEM YUDISIAL RESULTADU REPORTAJEN SORU MUTU KONA BA SISTEMA JUDISIAL FORMAL HO LOKAL Dili, East Timor Juliu 2002 KONA BA JSMP Program pemantaun

More information

QUARTERLY REPORT

QUARTERLY REPORT RELATORIU BA FULAN TOLU NIAN FUNDU PETROLEU TIMOR - LESTE Ba fulan tolu remata iha 30 hu 2006 esenta ba Ministra Plano no Finansas Husi Autoridade Bankaria no PagamentusTimor-Leste nian INTRODUSAUN Relatoriu

More information

TLDPMEconomia24Jul2014te

TLDPMEconomia24Jul2014te Komentáriu Sosiedade Sivíl ba Enkontru Timor- Leste ho Parseiru Dezenvolvimentu iha 2014 Setór Estratéjiku Ekonómiku 25 Jullu 2014 Konteúdu Introdusaun...1 Dezenvolvolve ekonomia sustentável no ekitavel...2

More information

AtReS - Revista Situasaun - Marsu Tetun Final

AtReS - Revista Situasaun - Marsu Tetun Final REVISTA SITUASAUN MARSU 2013 ASUNTU NE EBÉ PRESIZA ATENSAUN IHA FULAN IDA NE E: Buatus Grupu 51 Kaer Aikulit at Tensaun Konflitu iha Fronteira Asaun Violénsia entre grupu arte marsiais balu TENDENSIA KONFLITU

More information

Microsoft Word - wjureport125_t

Microsoft Word - wjureport125_t JUDICIAL SYSTEM MONITORING PROGRAMME PROGRAMA DE MONITORIZAÇÃO DO SISTEMA JUDICIAL PROVIZAUN ARTIGU 125 KODIGU PROSESU PENAL: LORI IMPLIKASAUN DILEMATIKU BA VITIMA VIOLENSIA DOMESTIKA HO APOIU HUSI: DILI,

More information

LHSubPNOJE2018te

LHSubPNOJE2018te La o Hamutuk Institutu Timor-Leste ba Monitoriza no Analiza Dezenvolvimentu Rua Dom Alberto Ricardo, Bebora, Dili, Timor-Leste Tel : +670 332 1040 Email : laohamutuk@gmail.com Sítiu : www.laohamutuk.org

More information

Sobrevive Iha Impunidade Istória Feto sira ne ebé la hetan nafatin Justisa

Sobrevive Iha Impunidade Istória Feto sira ne ebé la hetan nafatin Justisa Sobrevive Iha Impunidade Istória Feto sira ne ebé la hetan nafatin Justisa SOBREVIVE IHA IMPUNIDADE Istória Feto sira ne ebé la hetan nafatin Justisa Edisaun Daruak, Fevereiru 2018 Ekipa Hakerek Na in

More information

VALORIZA AGRIKULTOR SIRA NIA LIAN NO SIRA NIA MATENEK!

VALORIZA AGRIKULTOR SIRA NIA LIAN NO SIRA NIA MATENEK! VALORIZA AGRIKULTÓR SIRA-NIA LIAN NO SIRA-NIA MATENEK Relatóriu Konsultasaun ho Agrikultór-sira Relatóriu husi: Institutu Timor-Leste ba Monitorizasaun no Analiza Dezenvolvimentu Agostu 2011 i VALORIZA

More information

Secretariado Devisão Relações Publicas, Audiovisual e Documentação Agenda N 0 160/II Reuniaun Plenária Extraordinaria Kinta-feira, 15 de Janeiro de 20

Secretariado Devisão Relações Publicas, Audiovisual e Documentação Agenda N 0 160/II Reuniaun Plenária Extraordinaria Kinta-feira, 15 de Janeiro de 20 Secretariado Devisão Relações Publicas, Audiovisual e Documentação Agenda N 0 160/II Reuniaun Plenária Extraordinaria Kinta-feira, 15 de Janeiro de 2009 Sesaun Plenária ba loron ohin nian, preside husi

More information

INSTITÚTO DO PETRÓLEO E GEOLÓGIA INSTITUTO PÚBLIKU (IPG-IP) ANÁLISE PERIGOSIDADE TSUNAMI IHA TIMOR LESTE UTILIZAUN DADOS DETERMINISTIK FELIX JANUARIO

INSTITÚTO DO PETRÓLEO E GEOLÓGIA INSTITUTO PÚBLIKU (IPG-IP) ANÁLISE PERIGOSIDADE TSUNAMI IHA TIMOR LESTE UTILIZAUN DADOS DETERMINISTIK FELIX JANUARIO INSTITÚTO DO PETRÓLEO E GEOLÓGIA INSTITUTO PÚBLIKU (IPG-IP) ANÁLISE PERIGOSIDADE TSUNAMI IHA TIMOR LESTE UTILIZAUN DADOS DETERMINISTIK FELIX JANUARIO GUTERRES JONES P a g e DIVISAUN RISKU GEOLOJIKU 2019

More information

Edisaun I/2016 BOLETIN PROVEDORIA DOS DIREITOS HUMANOS E JUSTIÇA (PDHJ) PROMOVE NO PROTEJE DIREITOS HUMANOS NO PROMOVE GOVERNASAUN DI AK

Edisaun I/2016 BOLETIN PROVEDORIA DOS DIREITOS HUMANOS E JUSTIÇA (PDHJ) PROMOVE NO PROTEJE DIREITOS HUMANOS NO PROMOVE GOVERNASAUN DI AK Edisaun I/2016 BOLETIN PROVEDORIA DOS DIREITOS HUMANOS E JUSTIÇA (PDHJ) PROMOVE NO PROTEJE DIREITOS HUMANOS NO PROMOVE GOVERNASAUN DI AK PDHJ Públika Rejultadu Inisiu Monitorizasaun Ba Implementasaun Projetu

More information

República Democrática de Timor-Leste Orsamentu Geral Estadu 2016 Aprovadu Panorama Orsamental Livru 1 Sai sidadaun diak, sai heroi diak ba ita nia nas

República Democrática de Timor-Leste Orsamentu Geral Estadu 2016 Aprovadu Panorama Orsamental Livru 1 Sai sidadaun diak, sai heroi diak ba ita nia nas República Democrática de Timor-Leste Orsamentu Geral Estadu 2016 Aprovadu Panorama Orsamental Livru 1 Sai sidadaun diak, sai heroi diak ba ita nia nasaun Índise Parte 1: Diskursus Primeiru-Ministru...

More information

Fronteiras Marítimas iha Tasi Timor Kay Rala Xanana Gusmão Xefe Negosiador ba Delimitasaun Definitiva Fronteiras Marítimas no Reprezentante Espesial G

Fronteiras Marítimas iha Tasi Timor Kay Rala Xanana Gusmão Xefe Negosiador ba Delimitasaun Definitiva Fronteiras Marítimas no Reprezentante Espesial G Fronteiras Marítimas iha Tasi Timor Kay Rala Xanana Gusmão Xefe Negosiador ba Delimitasaun Definitiva Fronteiras Marítimas no Reprezentante Espesial Governu ba Asuntus Petroleu 1 Istória Badak Tasi Timor

More information

Estratejia Parseria País: Timor-Leste, tinan : AVALIASAUN SETÓR (SUMÁRIU): FINANSAS

Estratejia Parseria País: Timor-Leste, tinan : AVALIASAUN SETÓR (SUMÁRIU): FINANSAS Estratejia Parseria País: Timor-Leste, tinan 2011 2015 AVALIASAUN SETÓR (SUMÁRIU): FINANSAS 1 Mapa Dalan iha Setór ne e 1. Dezempeñu, Problema, no Oportunidade sira iha Setór ne e a. Atividade bankáriu

More information

Sistema halo to os uza modelu liña no espésies leguminosa (foremungu no forekeli) ba produsaun hare rai maran lokál fatumasin (oriza sativa, L) Abstra

Sistema halo to os uza modelu liña no espésies leguminosa (foremungu no forekeli) ba produsaun hare rai maran lokál fatumasin (oriza sativa, L) Abstra Sistema halo to os uza modelu liña no espésies leguminosa (foremungu no forekeli) ba produsaun hare rai maran lokál fatumasin (oriza sativa, L) Abstratu 10 Inácio Savio Pereira 12, Domingos do C. Pinto

More information

Graphic2

Graphic2 KONVENSAUN INTERNASIONÁL KONA-BA DIREITU SIVÍL NO POLÍTIKU KONVENSAUN INTERNASIONÁL KONA-BA DIREITU SIVÍL NO POLÍTIKU Tradusaun La Ofisial KONVENSAUN INTERNASIONÁL DIREITU SIVÍL NO POLÍTIKU Adotadu no

More information

11 Efeitu adaptasaun hare variedade lokál mean ba klima no ambiente Abstratu Tobias Moniz Vicente, 14 Robert Williams Seeds of Life, 15Myrtille Lacost

11 Efeitu adaptasaun hare variedade lokál mean ba klima no ambiente Abstratu Tobias Moniz Vicente, 14 Robert Williams Seeds of Life, 15Myrtille Lacost 11 Efeitu adaptasaun hare variedade lokál mean ba klima no ambiente Abstratu Tobias Moniz Vicente, 14 Robert Williams Seeds of Life, 15Myrtille Lacoste Seeds of Life Rezultadu teste adaptivu ba hare natar

More information

Journal JICA CBNRM, Vol 1/ Publikasaun 4/ Fevereriu 2018 Seremonia Tara Bandu PLUP no Implementasaun Regulamentu Suco Planu Participatoriu Uja Rai (PL

Journal JICA CBNRM, Vol 1/ Publikasaun 4/ Fevereriu 2018 Seremonia Tara Bandu PLUP no Implementasaun Regulamentu Suco Planu Participatoriu Uja Rai (PL Journal JICA CBNRM, Vol 1/ Publikasaun 4/ Fevereriu 2018 Seremonia Tara Bandu PLUP no Implementasaun Regulamentu Suco Planu Participatoriu Uja Rai (PLUP) kompleta ona projeitu suco hitu (7). Atu inagura

More information

REPÚBLICA DEMOCRÁTICA DE TIMOR-LESTE Lei No. 9/ Jullu Lei Suku 1 Suku sira iha funsaun determinante iha prezervasaun husi ita nia identidade kul

REPÚBLICA DEMOCRÁTICA DE TIMOR-LESTE Lei No. 9/ Jullu Lei Suku 1 Suku sira iha funsaun determinante iha prezervasaun husi ita nia identidade kul REPÚBLICA DEMOCRÁTICA DE TIMOR-LESTE Lei No. 9/2016 8 Jullu Lei Suku 1 Suku sira iha funsaun determinante iha prezervasaun husi ita nia identidade kulturál no iha mobilizasaun husi ita nia komunidade lokál

More information

!! ```` HAKOTU EPIDEMIA TABAKU STRATEGIA IDA BA KONTROLA TABAKU PLANU AKSAUN ALIANSA NASIONAL ANTI TABAKU (ANAT) 19 NOVEMBRO 2015! 1

!! ```` HAKOTU EPIDEMIA TABAKU STRATEGIA IDA BA KONTROLA TABAKU PLANU AKSAUN ALIANSA NASIONAL ANTI TABAKU (ANAT) 19 NOVEMBRO 2015! 1 ```` HAKOTU EPIDEMIA TABAKU STRATEGIA IDA BA KONTROLA TABAKU PLANU AKSAUN ALIANSA NASIONAL ANTI TABAKU (ANAT) 19 NOVEMBRO 2015 1 TABULA KONTEUDU INTRODUSAUN..3 VISAUN NO PAPEL.. 4 DESAFIU SIRA: TODAN TAMBA

More information

FIXA INFORMASAUN 2016 BA PÚBLIKU Timor-Leste la husu liu husi nia direitu tuir Lei Internasional. SAIDA MAK FRONTEIRAS MARÍTIMAS? Nasaun sira ne ebé t

FIXA INFORMASAUN 2016 BA PÚBLIKU Timor-Leste la husu liu husi nia direitu tuir Lei Internasional. SAIDA MAK FRONTEIRAS MARÍTIMAS? Nasaun sira ne ebé t FIXA INFORMASAUN 2016 BA PÚBLIKU Timor-Leste la husu liu husi nia direitu tuir Lei Internasional. SAIDA MAK FRONTEIRAS MARÍTIMAS? Nasaun sira ne ebé tasi haleu (kosteiru) iha direitu atu determina sira-nia

More information

««free ««gratis ««free ««gratis ««free ««gratis ««Buletin La o Hamutuk Vol. 19, No. 1 Maiu 2018 Parabens ba Povu Timor-Leste no Membru Parlamentu no G

««free ««gratis ««free ««gratis ««free ««gratis ««Buletin La o Hamutuk Vol. 19, No. 1 Maiu 2018 Parabens ba Povu Timor-Leste no Membru Parlamentu no G ««free ««gratis ««free ««gratis ««free ««gratis ««Buletin La o Hamutuk Vol. 19, No. 1 Maiu 2018 Parabens ba Povu Timor-Leste no Membru Parlamentu no Governu VIII La o Hamutuk hakarak hato o parabens ba

More information

Konta Jeral Estadu 2011

Konta Jeral Estadu 2011 DISKURSU SUA EXELÊNSIA PRIMEIRU-MINISTRU KAY RALA XANANA GUSMAO NIAN IHA OKAZIAUN DEBATE KONA-BA KONTA JERAL ESTADU NIAN 2011 Parlamentu Nasional, Díli 11 Dezembru 2012 Sua Exelênsia Señor Prezidente Parlamentu

More information

7 Teste adaptasaun koto nani iha Timor-Leste Abstratu 1Armindo Moises, Luis Pereira, Antonio do Rego, Abril de Fátima, Amandio da Costa Ximenes, Tobia

7 Teste adaptasaun koto nani iha Timor-Leste Abstratu 1Armindo Moises, Luis Pereira, Antonio do Rego, Abril de Fátima, Amandio da Costa Ximenes, Tobia 7 Teste adaptasaun koto nani iha Abstratu 1Armindo Moises, Luis Pereira, Antonio do Rego, Abril de Fátima, Amandio da Costa Ximenes, Tobias Moniz Vicente, Luis Fernandes, Apolinario Ximenes, Maria Martins

More information

Rezumu Politika_Cover_Tetun_Belun

Rezumu Politika_Cover_Tetun_Belun Dinámika Konflitu no Violénsia Liga ba Artes Marsiais iha Timor Leste ONG Belun Rezumu Politika Maiu 2014 Dokumentu ida ne e produz husi programa DAME (Democracy and Development in Action through the Media

More information

ï ñ ö ò ô ó õ ú ù n n ú ù ö ò ô ñ ó õ ï

ï ñ ö ò ô ó õ ú ù n n ú ù ö ò ô ñ ó õ ï ï ñ ö ò ô ó õ ú ù n n ú ù ö ò ô ñ ó õ ï B A C Z E ^ N U M G F Q T H L Y D V R I J [ R _ T Z S Y ^ X ] [ V \ W U D E F G H I J K O _ K W ] \ L M N X P S O P Q @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ r r @ @

More information

13 Testu adaptivu aihoris Trigu no Barley iha Timor-Leste periodu Abstratu Apolinario Ximenes 16 Luis Pereira, 17 Brian Monaghan 2,,Robert W

13 Testu adaptivu aihoris Trigu no Barley iha Timor-Leste periodu Abstratu Apolinario Ximenes 16 Luis Pereira, 17 Brian Monaghan 2,,Robert W 13 Testu adaptivu Trigu no Barley iha Timor-Leste periodu 2013-2016 Abstratu Apolinario Ximenes 16 Luis Pereira, 17 Brian Monaghan 2,,Robert Wiliams 2 Aihoris trigu (Wheat & Barley) Triticum aestivum L.Hordeum

More information

1 Prevalensia infestasaun trichuris suis ba fahi iha suku Lahane Oriental, posto administrativu nain feto, munisipiu Dili Rezumu Paulina Martins da Cr

1 Prevalensia infestasaun trichuris suis ba fahi iha suku Lahane Oriental, posto administrativu nain feto, munisipiu Dili Rezumu Paulina Martins da Cr 1 Prevalensia infestasaun trichuris suis ba fahi iha suku Lahane Oriental, posto administrativu nain feto, munisipiu Dili Rezumu Paulina Martins da Cruz, 1 Acacio Cardoso Amaral, 2 Lindalva Maria Jeronimo

More information

Microsoft Word - BOLETIN EDISAUN I 2015.docx

Microsoft Word - BOLETIN EDISAUN I 2015.docx B O L E T I N Edisaun 01/2015 PROVEDORIA DOS DIREITOS HUMANOS E JUSTIÇA (PDHJ) PROMOVE NO PROTÉGE DIREITOS HUMANOS NO PROMOVE BOA-GOVERNASAUN Adjuntos Provedor Simu Tomada de Posse Iha PN Dili Prezidente

More information

Nota_Explikasaun_Alterasaun_Lei_Rai

Nota_Explikasaun_Alterasaun_Lei_Rai REPÚBLICA DEMOCRÁTICA DE TIMOR-LESTE MINISTÉRIO DA JUSTIÇA (Versaun Tetum) AlteraçõesàprimeiraversãodoAnteprojectodeRegimeEspecialpara adefiniçãodatitularidadedebensimóveis (LeideTerras) FazebadalaulukKonsulta

More information

RELATÓRIU HOSI KOMISAUN ORGANIZADORA IHA DÍLI BA BUKA FUNDU ORSAMENTO, KOMISAUN IDA NE E HATUTAN HOSI KOMISAUN ORGANIZADORA INAGURASAUN DA SEREMONIA K

RELATÓRIU HOSI KOMISAUN ORGANIZADORA IHA DÍLI BA BUKA FUNDU ORSAMENTO, KOMISAUN IDA NE E HATUTAN HOSI KOMISAUN ORGANIZADORA INAGURASAUN DA SEREMONIA K RELATÓRIU HOSI KOMISAUN ORGANIZADORA IHA DÍLI BA BUKA FUNDU ORSAMENTO, KOMISAUN IDA NE E HATUTAN HOSI KOMISAUN ORGANIZADORA INAGURASAUN DA SEREMONIA KAPELA SÃO PEDRO MEMO IHA SUCO TAPO/MEMO Relatóriu ida

More information

Microsoft Word - JSMPSubmisaunindultubaMoJOct_t

Microsoft Word - JSMPSubmisaunindultubaMoJOct_t JUDICIAL SYSTEM MONITORING PROGRAMME PROGRAMA DE MONITORIZAÇÃO DO SISTEMA JUDICIAL Poder Prezidensiál ba Indultu no Hamenus Sentensa: Persiza Lei ida Ne ebé Klaru 1. Introdusaun Submisaun JSMP ba Ministériu

More information

PRELIMINARY STATEMENT TETUM

PRELIMINARY STATEMENT TETUM Misaun Observasaun Eleitoral husi Uniaun Europeia TIMOR-LESTE, Eleisaun Prezidensial no Lejislativa, 2017 DEKLARASAUN PRELIMINARIU DAHULUK 22 Marsu 2017 Timor-Leste organiza eleisaun prezidensial ne ebé

More information

LH konaba PAN Fome Zero

LH konaba PAN Fome Zero La o Hamutuk Institutu Timor-Leste ba Monitor no Analiza Dezenvolvimentu Rua dos Martires da Patria, Bebora, Dili, Timor-Leste Tel: +670 332 1040 email: info@laohamutuk.org Website: www.laohamutuk.org

More information

16 Projetu edukativu Pastorál Juveníl Inspetoria nian Filhas de Maria Ausiliadora Inspetoria S. Maria D. Mazzarello TIN Timor - Indonézia

16 Projetu edukativu Pastorál Juveníl Inspetoria nian Filhas de Maria Ausiliadora Inspetoria S. Maria D. Mazzarello TIN Timor - Indonézia 16 Projetu edukativu Pastorál Juveníl Inspetoria nian Filhas de Maria Ausiliadora Inspetoria S. Maria D. Mazzarello TIN Timor - Indonézia ESKOLA Ambiente ne ebé dezenvolve matenek ne ebé sira iha tuir

More information

ALOLA ANNUAL REPORT 2018 TETUM Final FOR pRINTING eDITING VERS.cdr

ALOLA ANNUAL REPORT 2018 TETUM Final FOR pRINTING eDITING VERS.cdr Fundasaun ALOLA Relatório anual FUNDASAUN ALOLA - Strong Women Strong Nation FETO TIMOR-LESTE IHA STATUS IGUÁL IHA ASPEITU MORIS HOTU-HOTU (Asesu, partisipasaun, papél iha halo desizaun, goza benefísiu

More information

Projetu Ai-han Di ak ba Saúde Di ak liu Aileu, Baucau, Bobonaro no Covalima Sumáriu Baseline, Outubru 2018 World Vision-nia funsionariu no PSF iha Ail

Projetu Ai-han Di ak ba Saúde Di ak liu Aileu, Baucau, Bobonaro no Covalima Sumáriu Baseline, Outubru 2018 World Vision-nia funsionariu no PSF iha Ail Projetu Ai-han Di ak ba Saúde Di ak liu Aileu, Baucau, Bobonaro no Covalima Sumáriu Baseline, Outubru 2018 World Vision-nia funsionariu no PSF iha Aileu demonstra prepara ai-han-super. Foto: Suzy Sainovski/World

More information

12 Produsaun bee moos husi bee fo er uza métodu filtrasaun Intrudusaun Autor: Felipe Xavier, L.Ed Mentor: Berta Tilman, BA Bee nu udar substánsia kími

12 Produsaun bee moos husi bee fo er uza métodu filtrasaun Intrudusaun Autor: Felipe Xavier, L.Ed Mentor: Berta Tilman, BA Bee nu udar substánsia kími 12 Produsaun bee moos husi bee fo er uza métodu filtrasaun Intrudusaun Autor: Felipe Xavier, L.Ed Mentor: Berta Tilman, BA Bee nu udar substánsia kímika ida ne ebé prioridade bá moris sira hotu iha mundu.

More information

Reprezentasaun arte fatuk iha kostume kulturál ema Fataluku iha Tutuala, Lautem Kim Dunphy 3, Ildefonso da Silva, Nelinha Pereira, Thomas Lopes & Holl

Reprezentasaun arte fatuk iha kostume kulturál ema Fataluku iha Tutuala, Lautem Kim Dunphy 3, Ildefonso da Silva, Nelinha Pereira, Thomas Lopes & Holl Reprezentasaun arte fatuk iha kostume kulturál ema Fataluku iha Tutuala, Lautem Kim Dunphy 3, Ildefonso da Silva, Nelinha Pereira, Thomas Lopes & Holly Schauble 4 Fotografia: Membru komunidade iha Tutuala

More information

Tema Liturjia domingu ikus Kuarezma nian konvida ita atu kontempla Maromak ne ebé, tan domin, tuun mai hasoru ita, fahe ita-nia umanidade, halo An sai

Tema Liturjia domingu ikus Kuarezma nian konvida ita atu kontempla Maromak ne ebé, tan domin, tuun mai hasoru ita, fahe ita-nia umanidade, halo An sai Tema Liturjia domingu ikus Kuarezma nian konvida ita atu kontempla Maromak ne ebé, tan domin, tuun mai hasoru ita, fahe ita-nia umanidade, halo An sai ema nia atan, husik ema oho Nia atu manán egoízmu

More information

Remembering the past Final Tetum

Remembering the past Final Tetum TIMOR-LESTE HANOIN-HETAN PASADU Rekomendasaun sira atu harii ho efikás Programa Nasionál ba Reparasaun no Institutu Públiku ba Memória Publikasaun Amnesty International Publikasaun dahuluk iha Fevereiru

More information

Deklarasaun Politika CNRT

Deklarasaun Politika CNRT Deklarasaun Politika P-CNRT DEBATE GENERALIDADE OGE 2017 23 Novembru 2016 Deputado Natalino dos Santos Nascimento - Prezidente Bankada CNRT Parlamento Nacional SE. Presidente do Parlamento Nasional, Sr.

More information

DISCURSO DE

DISCURSO DE DISKURSU SUA EXELÊNSIA PRIMEIRU-MINISTRU KAY RALA XANANA GUSMÃO NIAN IHA OKAZIAUN APREZENTASAUN PROPOSTA LEI KONA-BA ORSAMENTU RETIFIKATIVU 2012 NIAN Parlamentu Nasional, Díli 11 Outubru 2012 Sua Exelênsia

More information

Microsoft Word - MNL_KSP_editfinal.docx

Microsoft Word - MNL_KSP_editfinal.docx Mahein Nian Lian No. 27, 20 Dezembru 2011 Introdusaun Saida Mak Akontese Ba Kompaña Siguransa Privadu iha Futuru? Kompaña siguransa privadu nu udár parte integradu husi setor siguransa iha Timor-Leste.

More information

A9RA803.tmp

A9RA803.tmp Provedoria de Direitos Humanos e Justiça Relatoriu Monitorizasaun Prizaun iha Timor-Leste LIAN MAKLOKE Bazeia ba Konstitusaun RDTL artigu 27, Próvedor Direitus Humanus no Justisa núdar orgaun independente

More information