2 KMC KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY September 2014

Transcription

1 september 2014 KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY KMC 1

2 2 KMC KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY September 2014

3 CONTents KMC CORNER Maja Blanca Coconut Milk Pudding, Ox Tongue Mechado / 4 COVER PAGE EDITORIAL 100 Million Na Populasyon Ng Pilipinas / 5 10 FEATURE STORY Type D Ka Ba? / 13 Polyglot / 9 Mga OFW, Humaharap Sa Iba t-ibang Banta / Retirement Paghandaan / 18 VCO - Body Buider s Energy Drink / 30 READER S CORNER Dr. Heart / 6 Kaiseki-Ryori 11 REGULAR STORY Parenting - Gabayan Ang Ating Mga Anak Para Sa Wastong Kilos O Ugali / 7 Cover Story - Kaiseki Ryori / 8 Migrants Corner - God Has A Special Plan For Everyone! / 14 Mga Problema At Konsultasyon / 15 Wellness - Tonsilitis / LITERARY Tulak Ng Bibig, Kabig Ng Dibdib / 12 MAIN STORY Ang Emosyonal Na SONA Ni PNoy / EVENTS & HAPPENING Utawit 2014, Hamamatsu Utawit, Sendai Utawit, DAMAYAN Kyushu Musical Charity Concert, SPK 8th Ceremony Of Phil. Independence Day In Kagoshima, Tokorozawa Filipino Community Family Day, Kokubunji International Association / COLUMN Astroscope / 28 Palaisipan / 29 Pinoy Jokes/ 29 NEWS DIGEST Balitang Japan / 24 KMC SERVICE Akira Kikuchi Publisher Tokyo-to, Minato-ku, Minami Aoyama , Patio Bldg., 6F Tel No. (03) Fax No. (03) s : kmc@creative-k.co.jp Philippine Legislators Committee on Population and Development (PLCPD) Kabayan Migrants Community (KMC) Magazine NEWS UPDATE Balitang Pinas / 25 Showbiz / JAPANESE COLUMN 邦 簿 (Houjin Jikenbo) / フィリピ ウォッチ (Philippines Watch) / participated the 2008~2011 4th~7th PopDev Media Awards Philippine Editorial Daprosa dela Cruz-Paiso Managing Director/Consultant Czarina Pascual Artist Mobile : s : kmc_manila@yahoo.com.ph WASHOKU, a World Heritage Cuisine as declared by UNESCO. As we give honor and respect to Washoku Cuisine, KMC magazine will be featuring different Washoku dishes as our Monthly Cover photo for year With all humility and pride, we would like to showcase to everyone why Japanese cuisine deserved the title and the very reason why it belonged to the very precious Intangible Cul- While the publishers have made every effort to ensure the accuracy of all information in this magazine, they will not be held responsible for any errors or omissions therein. The opinions and views contained in this publication are not necessarily the views of the publishers. Readers are advised to seek specialist advice before acting on information contained in this publication, which is provided for general use and may not be appropriate for tural Heritage by UNESCO. september 2014 KaBAYAN the MIGRANTS readers particular COMMUNITY circumstances. KMC 3

4 KMc CORNER Isa sa mga ipinagmamalaking meryenda sa mga lutuing Pinoy ang Coconut Milk Pudding o Maja Blanca, masarap at simpleng lutuin. Very ideal na ihain tuwing may okasyon o maging sa mga pangkaraniwang araw at higit sa lahat ito y paborito ng mga bata. Mga Sangkap: Para sa latik 200 ml (¾ tasa) kakang gata ng niyog (coconut milk) 60 ml (1/4 tasa) tubig Para sa Maja Blanca 1 ½ tasa corn kernels in can, patuluin 200 g (1 tasa) caster sugar 200 g ( 1 tasa) galapong (bigas na malagkit, giniling), or corn flour 1 liter (4 tasa) fresh or canned coconut milk Paraan Ng Pagluluto: Latik: 1. Ilagay sa kawali ang kakang gata at lutuin sa mahinang apoy, haluin ng tuluy-tuloy sa loob ng 25 minuto. Kapag malapot na ang gata, ilagay na ang tubig. Kapag lumabas na ang mantika, ilang sandali lang ay magiging brown na ang coconut milk, haluin lang ng tuluy-tuloy hanggang sa tuluyan nang maging latik ang coconut milk. Ahunin na sa kawali at ibukod ang latik at itabi. Alisin ang langis ng niyog sa kawali at itabi. MAJA BLANCA COCONUT MILK PUDDING Ni: Xandra Di Maja Blanca 1. Paghaluin ang corn kernels at asukal, corn flour at gata ng niyog sa kawali. Lutuin sa mahinang apoy, haluin ng tuluy-tuloy hanggang sa lumapot. Ilagay ang langis ng niyog dahandahan habang hinahalo para maiwasang dumikit sa kawali ang Maja Blanca. Tuluy-tuloy lang ang paghalo hanggang sa maluto ito. 2. Ahunin sa kawali at ilagay sa flat na container at budburan ng latik sa ibabaw. Palamigin, hiwain at ihain kasama ng malamig na inumin. Ox tongue casserole or Mechadong dila ng baka. Mga Sangkap: 1 ½ kg dila ng baka 16 tasa tubig 1 ga-daliri luya, dikdikin at hiwain ng pino 1 buo sibuyas, hiwain 2 kutsara mantika 4 butil bawang, dikdikin 3 tasa kamatis na hinog, hiwain ¾ tasa canned tomato sauce ½ tasa calamansi juice ¼ tasa toyo 2 buo patatas, hatiin sa apat 1 buo carrot hatiin ng pabilog ½ inch ang kapal 7 buo green olives paminta at asin pampalasa Paraan Ng Pagluluto: 1. Pakuluan ang dila ng baka sa 8 tasang tubig kasama ang luya, hayaang kumulo. Hinaan ng bahagya ang apoy at pakuluan sa loob ng 30 minuto. Alisin na sa kumukulong tubig ang dila ng baka kapag lumabas na ang kulay puting balat sa ibabaw ng dila. Kayurin ang puting balat. Itapon ang pinagpakuluang tubig. 2. Ilagay ang natirang 8 tasang tubig. Ibalik ang dila ng baka, ilagay ang sibuyas at pakuluan OX TONGUE MECHADO hanggang sa lumambot ang dila. 3. Alisin ang dila ng baka, ipasok sa refrigerator at palamigin sa loob ng 2 oras para matigas kapag hiniwa. Itabi ang sabaw. 4. Hiwain ng manipis ang dila ng baka. Igisa ang bawang, isunod ang hiniwang kamatis at tomato sauce, dagdagan ng 2 tasang itinabing sabaw. 5. Ilagay na ang hiniwang dila ng baka, hayaang kumulo. 6. Isunod ang kalamansi juice at toyo. 7. Isunod ang patatas, carrot at green olives, hayaang kumulo sa medium heat hanggang sa lumambot na ang dila ng baka, patatas at carrot. Timplahan ng paminta at asin. Ihain habang mainit pa kasama ang kanin para sa lunch or dinner. Happy eating! KMC 4 KMC KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY September

5 editorial 00 1 MILLION NA POPULASYON NG PILIPINAS Pumalo na sa 100 million ang populasyon ng bansang Pilipinas at isang batang babae na isinilang sa Jose Fabella Memorial Hospital, Sta. Cruz, Manila na si Baby Chonalyn Sentino ang naging symbolic 100 Millionth Pinoy born on July 27, 2014 at 12:35 a.m.. Ayon sa ulat ng Agence France-Presse, isa lamang si Chonalyn sa 100 bata mula sa iba tibang parte ng bansa na kinilala bilang 100,000,000th baby. Nauna nang sinabi ng Population Commission sa Western Visayas na isisilang ang ika-100 milyong Pilipino bandang 12:06 ng umaga sa ika- 27 ng Hulyo, base sa kalkulasyong 4,608 na bata ang isinisilang araw-araw. This is both an opportunity and a challenge... an opportunity we should take advantage of and a challenge we recognize, ani Population Commission Executive Director Dr. Juan Antonio Perez III. We d like to push the fertility rate down to two children per [woman s] lifetime [from the current level of an average of three per woman], aniya. Dagdag ni Perez, babantayan umano nila ang kalagayan ng 100 batang napili upang siguraduhin na mabibigyan ang mga ito ng sapat na pag-aalagang medikal. Umabot na sa 100 million ang populasyon ng Pilipinas at maaari pa itong lomobo sa mga susunod na taon kung hindi mapipigilan. Taong 1986 matapos bumaba si dating Pangulong Ferdinand Marcos ay nasa 50 milyon lang ang populasyon ng bansa. Matapos ang 28 years ay nadagdagan pa ng 50 milyon ang bilang ng mga Filipino. Nadoble ang bilang kaya pumalo sa 100 milyong Filipino ang naninirahan sa Pilipinas na may sukat na 300,000 square kilometers lamang. Ayon sa Wikipedia, The Philippines is an archipelago that consist 7,107 islands with a total land area of 300,000 square kilometers (115,831 sq mi). The 11 largest islands contain 94% of the total land area. Ano ang mangyayari sa ating bansa kung sakaling sa loob ng susunod na 28 taon ay magiging 200 milyon na ang bilang ng ating populasyon, ano ang epekto ng paglobo? Ayon sa mga sinasabi ng mga eksperto, ang magandang bahagi ng malaking populasyon ay hindi magkukulang ng manggagawa ang bansa sa usapin ng work force. Subalit sinasabi rin na kung malaki ang populasyon, ang epekto nito ay kahirapan ng maraming tao. Nariyan na ang labis na pangangailangan ng trabaho, pagkain, edukasyon, pasilidad at marami pang iba para mabuhay. May mga likas na yaman ang bansa, subalit kung marami rin ang kokonsumo nito ay maaaring kapusin din tayo, makakayanan kayang tugunan ng gobyerno ang lahat ng ating mga pangunahing pangangailangan? Ang isa sa mga pangunahing pangangailangan ng mamamayan ay ang pagkain. Kulang na kulang saan mang lugar ng bansa ang pagkain. Ayon sa mga eksperto, ang kakapusan ng pagkain ay nangyayari kung ang tustos ng pagkain ay hindi na sapat at hindi kayang tugunan ang pangangailangan ng mga mamamayan sa naturang lugar. Sa naging pag-aaral ng mga Pilipinong ekonomista, isa sa malinaw na indikasyon ng kakulangan sa pagkain ng Pilipinas ay ang pag-aangkat ng ilang Kalakal o produkto mula sa mga karatig-bansa. Patuloy pa rin naman ang produksyong agrikultural ng ating bansa, subalit hindi nito kayang sustentuhan ang pangangailangan ng buong mamamayan ng Pilipinas. Sa kabutihang palad, binibigyangpansin naman ng ating gobyerno ang patuloy na paglobo ng populasyon, kaya naman ipinasa ang Reproductive Health (RH) Law subalit idineklara ng Korte Suprema na unconstitutional ang ilang probisyon sa batas na ito. Higit na kailangan ngayon na mapamahalaan ang paglobo ng populasyon, dahil karamihan ang mga maralitang mamamayan ang karaniwang nagaanak ng marami. Dagdagan pa ang programa at kampanya para makaiwas sa paglobo ng populasyon. KMC september 2014 KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY KMC 5 5

6 READER S CORNER Dr. He rt Ang reader s korner natin dito sa KMC Magazine, mga suliraning pampuso na bibigyang payo ni Dr. Heart. Maaari kayong lumiham sa: KMC Service, Tokyo-to, Minato-ku, Minami Aoyama , Patio Bldg., 6F, o mag- sa: kmc_manila@yahoo.com Dear Dr. Heart, May problema po ako sa nararamdaman ko sa aking asawa, madalas kong isipin kung bakit ba hindi n ya kayang gawin ang mga bagay na gusto ko, tulad ng mga gawain sa bahay. Nakakapagod yong parati na lang ako ng ako ang nagtatrabaho hindi man lamang s ya makatulong. Sa mga laundry namin, kahit nakita na n yang tuyo na ang mga damit, hinahayaan lang n ya itong nakatambak at hihintayin pa akong dumating at magtiklop nito. Magluto, maglinis ng bahay kapag may free time s ya, di pa rin n ya magawa, ako pa rin. Ang akala ko kasi nang makasal kami ay matututunan na rin n yang mag-adjust sa buhay may asawa, yon pala parang ako lang lahat ang gumagawa sa loob ng bahay. Sa totoo lang Dr. Heart, ang sama-sama ng loob ko sa esposo ko, hindi ko s ya naging katulad na kayang gawin ang mga ginagawa n ya, pero bakit s ya hindi kayang maging katulad ko. Iba s yang mag-isip. Ano ba ang dapat kong gawin para pareho kaming mag-isip at pareho kami ng ginagawa? Help me Dr. Heart. Umaasa, Rowena G. Dear Dr. Heart, Dear Rowena G., Ito ay isang paalala sa mga maybahay na tulad mo, dapat mong maunawaan ang dynamics ng maleness and femaleness ng magasawa at kung bakit ka nagpakasal sa yong esposo. Nararapat na i-appreciate ng isang babae ang ugali ng isang lalaki na wala sa kanya, bilang babae wag mong pilitin na ibahin s ya bilang kamukha mo. Ikaw ba nanaisin mong pakasalan ang sarili mo? Kaya wag mong gawin ang esposo mo na kamukha mo. Gusto mo rin ba na yong babae, at yong lalaki ay maging babae? Magiging magulo yon. Magiging boring ito. Pinaghiwalay na ng Diyos ang babae at lalaki. Ang mga bagay na hindi kayang gawin ng babae ay nagagawa ng lalaki. Magpasalamat at iba s yang mag-isip, dahil yong hindi naabot ng isip mo, ay abot n ya. At mga bagay na hindi naman n ya maabot, abot mo. Ganyan kayo ginawa bilang magkapareha. Kung pareho kayong mag-isip, marami kayong mami-miss dahil maraming area ang di n yo mararating ng isip. Ang mahalaga i-appreciate mo kung ano ang meron s ya, iwasan ang sobrang paghahanap ng maraming bagay na wala s ya, kalimitan ito ang nagiging sanhi ng hindi pagkakaunawaan ng mag-asawa ang sobrang mapaghanap ng kabiyak. Gumagalang, Dr. Heart Dear Bezeeh_sweet, Ang mother ko at si lola ay sobrang higpit sa akin simula pa noong teenager pa lang ako. May dumalaw lang sa bahay, sasabihin nila, Boyfriend mo yan ano? Boyfriend agad-agad? Grabe! Yan sila sa akin. Ngayon po 21 years old na ako ay ganoon pa rin ang iniisip nila, kaya kalimitan natatakot ang nanliligaw sa akin. Parati na lang nilang pinangungunahan ang mangyayari. Minsan, nagka-boyfriend ako, na-late lang kami ng uwi, agadagad nilang inisip na baka kung saan daw kami nanggaling, kung ano raw ginawa namin. Hay, naku! Napagod na po ako, kaya hindi na ako tumanggap ng manliligaw at lalong hindi na rin ako nakipagrelasyon para manahimik na lang sila. Gusto ko na po sanang umalis ng bahay para matahimik ang kalooban ko at makahanap ng ka-partner ko sa buhay, kaya lang naaawa naman ako sa kanila dahil ako lang ang inaasahan nila. Ano ba ang pwede kong gawin? Gusto kong magkaroon ng sariling buhay at magkapamilya pero paano? Naguguluhan po ako. Umaasa, Bezeeh_sweet Dear Dr. Heart, Ang problema ko po ay ang sister-in-law ko dahil napakapsychosomatic, lahat na yata nang maisip n yang sakit eh yon ang nararamdaman n ya. Wala naman po akong magawa kundi pagtiisan ang ugali n ya dahil nag-iisa s yang kapatid ng aking wife at isa pa, s ya ang gumasta sa pag-aaral ng wife ko. Pero, lahat yata ay may hangganan ang pagtitiis, hindi ko na po kaya ang sobrang kaartehan n ya, maging mga anak ko ay nadadamay na. Ang perang nakalaan para sa mga bata ay nagagamit ng wife ko para sa kanyang medisina na hindi naman nireseta ng doctor kundi s ya lang ang nagrereseta sa sarili n ya. Ano ba ang maaari kong gawin para matigil na ang kapretcho ng hipag ko? Umaasa, Lito Marahil ay over protective lamang ang yong mother at si lola noong teen-ager ka pa. Natural lang yan sa damdamin ng magulang at ng lola dahil ayaw nilang mapahamak ka sa kamay ng mga mapagsamantalang lalaki. Ngayong nasa tamang gulang ka na, marahil ay natatakot naman sila na iwanan mo sila lalo pa nga at ikaw lang ang kanilang inaasahan na kung sakaling magkaroon ka ng sarili mong pamilya at makalimutan mo na ang yong obligasyon sa kanila. Sa nakikita ko, higit na kailangan nila mula sa yo ang assurance na hindi mo sila pababayaan kung magpapamilya ka na. Mas maganda kung kakausapin mo sila ng puso sa puso at sabihin mo ang yong hangarin, for sure ay mauunawaan nila yon, at wag kalilimutan na ang pagmamahal ng isang ina ay hindi mapapantayan ng kahit na sino pa man. Yours, Dr. Heart Dear Lito, Kausapin mo ang wife mo, at ipaliwanag mo na kung maaari ay wag n yang konsentehin ang kapatid n ya na bumili ng gamot nang walang reseta ng doctor dahil unang-una mapanganib, baka ito pa ang maging sanhi ng komplekasyon. Pangalawa, nag-aaksaya lang kayo ng pera kung hindi naman matukoy ang tunay n yang karamdaman. Kaya sa susunod na magkasakit ang hipag mo, kayo na mismong mag-asawa ang magdala sa kanya sa doctor upang mabigyan s ya ng tamang lunas at matukoy ang totoo n yang karamdaman. Mahirap kung hula-hula lang ang sakit na nararamdaman. May mga insecurities na ang tao kapag nagkakaedad na, kaya higit n yo s yang pag-ukulan ng pansin at pagmamahal ngayong kayo naman ang kailangan n ya. Yours, Dr. Heart KMC 6 KMC KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY September 2014

7 PARENT ING GABAYAN ANG ATING PARA MGA SA WASTONG ANAK KILOS PARA O UGALI SA WASTONG KILOS O UGALI Maraming kagandahang asal ang gusto nating ituro at ipatupad sa ating mga anak para magiging gabay tungo sa kanilang maayos na paglaki. But the problem is, how? Paano tayo makasisiguro na ang kanilang mga gagawin ay madalas na sasang-ayon sa ating kagustuhan? Kapag nakita natin na maayos ang kanyang ginawang paglilinis ng banyo at nasunod ang gusto natin, sasabihin natin na Magaling yang ginawa mo, sang-ayon ako. Ang linis di ba? Subalit hindi ganoon kadali. May mga kilos ang ating mga anak na hindi tayo nasisiyahan o naghahanap pa tayo ng iba pa. Ano ba ang paraan na maaari nating gawin upang mabawasan ang sobrang paghahanap natin sa kilos ng ating mga anak? a. Upang maging matagumpay ang ating mga anak, dapat ang itatalaga natin sa kanilang responsibilidad sa bahay at ang ating alituntunin ay makatutulong sa kanila. May mga pagkakataon na binibigyan natin sila ng mga alituntuning mahirap kahit na sa kabila nito ay alam na nating mabigat ito para sa kanila. Kapag ganito ang nangyari, ang uri ng tagumpay nila ay magiging mababa. Para matiyak na mas maraming responsibilidad para sa tagumpay sa mga ibibigay nating mga alituntunin at gawain sa kanila, umpisahan natin sa simple at madali n yang masusunod, sa simula ay magaan subalit unti-unti ay itataas natin ito. b. Tingnan din natin ang pamantayan ng hustong gulang ng ating mga anak, ano nga ba ang kahustuhan ng kanyang edad? May kaugnayan din dito ang kakayanan, subalit ang pamantayan ng hustong gulang ay tumutukoy doon sa pagkaunawa, naiintindihan ba tayo ng ating GABAYAN ANG ATING MGA ANAK mga anak? Batay sa paguugali n ya ngayon, kaya na ba n yang gawin ang mga bagay na ibinibigay natin sa kanya? Kung hindi pa n ya ito makakaya, maaaring tataas na naman ang ating pagkabigo. Tulad halimbawa, batay sa pag-uugali n ya ngayon, iilan lang sa mga teen-ager na maaasahan na parating nagliligpit ng pinagkainan. Hinahayaan lang nilang nakakalat ang mga pinggan na kanilang ginamit. Papansinin naman natin ang mga kalat na ito, Ano ba itong mga pinagkainan na ito? Darating din ang panahon, matututunan din nila ang tama. Huwag nating asahan na malinis ang lahat ng ginamit sa pagkain nila. Ito ang pagkakataon na bigyan na natin ng simpleng rules, halimbawa, Ang mga pinggan at basong ginamit, ilagay lahat sa lababo para walang nakakalat. Punasan ang lamesa. Simple lang muna para mas madali nilang maunawaan. c. Maging listo sa mga ginagawa at kinahihiligan ng ating mga anak, ano ba ang mga binabasa at pinapanood sa television at sinehan, ano ang karanasan nila sa eskuwelahan. Ano ba ang mga bagay na nakakaakit o nakakahikayat sa kanila? Kapag naging alisto tayo at nalaman na natin ang mga bagay na kanilang pinagkakaabalahan ay malalaman na natin kung anong uri ng paghubog ang nagagawa ng mga ito sa kanyang kaisipan at kung bakit napakahirap niyang sumang-ayon sa mga gusto nating makitang ugali niya. d. Mahalagang maunawaan ng ating mga anak kung ano ang tama at mali. Marami ang nakagugulo sa panahong ito at magbunga ng kalituhan sa murang isipan ng ating mga anak dahil madalas ang mali ay tama na ngayon. Dapat nilang maunawaan na ang tama ay tama at ang mali ay mali talaga a t iyan ay walang pinipiling panahon lalo na kung moralidad ang sangkot sa usapan ito ay lubos o tiyak. Ipaalam sa bata kung ito ay mali at kung ito ay tama. Dapat lang na malaman ng bata kung ano ang inaasahan nating kilos mula sa kanila. e. Matuto rin tayong makinig sa sasabihin nila lalo na kung may kinalaman sa kanilang sarili. Maaaring hindi s ya makapagsalita para sa kanyang sarili, maaaring gumamit s ya ng ibang tao upang magpahiwatig ng gusto n yang sabihin. Dito natin malalaman kung talagang mayroon nang laman ang kaisipan n ya kaugnay ng mga kakaibang napapansin n ya sa kanyang paligid. Sa oras na yon, maaaring ginamit n ya ang kanyang kaeskuwela sa kanyang istorya, pero sa totoo lang ay s ya talaga yon. Gusto lang n yang malaman kung ano ang sasabihin natin ukol sa bagay na iyon. Mahalagang maalala natin ang dahilan upang masigurong maiwasan natin ang mainis, mayamot o mabigo sa ating mga nakikita at kilos ng ating mga anak. Kailangang dumaan sila sa pagsasanay sa mga bagay na tama tungo sa wastong asal. Tandaan na mahabang proseso ang paraan ng pagsasanay matagal subalit epektibo, ito ang maghuhubog sa kanilang ugali, kung ano ang makukuha nila mula sa mga ibinibigay natin ay ito na ang tumatatak sa kanilang isipan at pagkilos. Huwag tayong mapagod sa ating pagsasanay sa kanila dahil sa ating mga kamay nakasalalay ang kanilang magandang kinabukasan. Higit na pagmamahal at pang-unawa mula sa ating mga magulang ang kailangan n g ating mga anak s a mura nilang isipan. KMC September september 2014 KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY KMC 7

8 cover story KAISEKI 会 席 料 理 THE JAPANESE ART OF FOOD KAISEKI ( 会 席 ) or KAISEKI-RYOURI( 会 席 料 理 ) ay ang tradisyonal na Japanese multi-course meal kung saan ibat-ibang uri ng pagkain ang isinisilbi na may pagkakasunod-sunod. Maihahalintulad ang Kaiseki Ryouri sa Haute-cuisine ng France. May dalawang uri ng Kaiseki, naiiba ang mga uri at kahulugan nito depende sa pagkakasulat ng Kanji. Ang Kaiseki( 会 席 )o Kaiseki Ryouri( 会 席 料 理 ) ay tumutukoy sa set menu ng mga piling pagkain at ito ay nakalagay sa indibidwal na tray at inihahain sa bawat isang taong kakain. Ang isa namang pagkakasulat ng Kaiseki sa kanji na 懐 石 o 懐 石 料 理 ay tumutukoy sa isang uri ng simpleng pagkain na isinisilbi ng punong-abala o host sa pagtitipon ng tea ceremony o Chakaiseki ( 茶 懐 石 ). Subalit, ano ba talaga ang literal na kahulugan ng Kaiseki? Ang salitang Kaiseki ay nangangahulugang hot stone in a kimono fold (ang kai ay may kahulugan na tupi ng kimono at seki na ang kahulugan ay bato ), pinaniniwalaan noong unang panahon na ipinapaloob ng mga Zen priest sa kanilang katawan malapit sa tiyan ang maliliit na bato na nakabalot sa tuwalya upang bigyang lunas ang kanilang kagutuman sa panahon ng kanilang pagdarasal sa umaga at tanghali. Kilala ang Kaiseki na pinakamahal na uri ng Japanese food, ang isang complete Kaiseki meal ay may uri ng pagkain o courses. Kalimitan, isinisilbi ang Kaiseki sa harap ng magandang tanawin o Japanese garden setting. Walang pormula o eksaktong sahog ang Kaiseki sapagkat ang bawat Kaiseki meal ay ang espesyal na likha ng master chef gamit ang seasonal ingredients. Ito ay may kasamang appetizer, sashimi, pinakulong isda o simmered fish, inihaw na isda, soup at steamed dish. Maingat na inilalagay sa magaganda at makukulay na plato, platito at mangkok ang bawat pagkain upang makadagdag ito sa ganda ng hitsura ng mga pagkain at nilalagyan din ito ng mga tunay na dahon at bulaklak bilang palamuti at dekorasyon. May kasabihan nga na ang Kaiseki ay ang pagkain ng mga Hapon na malapit sa kalikasan, kung kaya`t mapapansin na ang bawat pagkain na kabilang sa Kaiseki meal ay may halo na seasonal ingredients. Kung inyong mapapansin, ang mga disenyo at palamuti sa isang Kaiseki Ryouri ay may mga hugis na makikita sa kapaligiran o sa kalikasan. Halimbawa, ang mga nakahain na pagkain ay kumakatawan sa mga pagkain na matatagpuan sa gubat, bundok, isla at dagat. Ang mga pagkain at mga pinggan, platito at mangkok ay sadyang isinisilbi na hindi ugma ang mga kulay at may pagkakaiba rin sa panlasa at hugis na tulad rin ng sa kalikasan. Kalimitan din, pagkaing-dagat ang ginagamit na sangkap sa isang Kaiseki Ryouri. Sa panahon ngayon ang Kaiseki ay isinisilbi lamang sa mga specialized restaurants sa Japan at sa mga Ryokan o Japanese style inn. Ang isang Kaiseki course meal ay kalimitang nagkakahalaga mula 15,000 ~ 40,000 bawat tao. May mas murang uri din nito ngunit nakalagay lamang ito sa obento box. Subalit kung nais talagang masubukan at maranasan ang tunay na Kaiseki-ryouri experience ay mas maiging pumunta sa mga Japanese restaurants o ryokan na nagsisilbi nito. ANG PARAAN AT TAMANG PAGKAKASUNOD-SUNOD NG PASILBI NG KAISEKI-RYOURI ZENSAI ( 前 菜 ) SAKIZUKE ( 先 付 ) - light appetizer na kalimitang isinisilbi kasabay ng tasa ng Japanese sake. Maihahalintulad ito sa hors d œuvre ng French cuisine. HASSUN ( 八 寸 ) - ay ang ikalawang course kung saan ipinapakita dito ang seasonal theme. Ang hassun ay may kasamang isang uri lamang ng sushi at ibat-ibang uri ng maliliit na putahe. MUKOUZUKE ( 向 付 ) - piraso ng sashimi TAKIAWASE ( 炊 合 わせ) - gulay na may kasamang pinakuluang karne, isda o tofu. FUTAMONO ( 蓋 物 ) - soup na nakalagay sa maliit na lalagyan na may takip YAKIMONO ( 焼 物 ) - inihaw na isda (seasonal fish) SU-ZAKANA or TOME-ZAKANA ( 酢 肴 / 止 め 肴 ) - uri ng pagkain o dish na pantanggal ng lansa sa bibig. Kalimitan ito ay uri ng appetizer na binabad sa suka. HIYASHI-BACHI ( 冷 鉢 ) - kalimitang isinisilbi lamang ito tuwing taginit. Ito ay gulay na niluto lamang ng bahgya at pinalamig. NAKA-JYOKU ( 中 猪 口 )- acidic soup na iniinom upang alisin ang lansa sa bibig SHII-ZAKANA ( 強 肴 ) - kalimitan ito ay isang hot pot dish GOHAN ( 御 飯 )-isang rice dish na may halo na mga seasonal ingredients KOU NO MONO ( 香 物 )- Japanese pickles TOME-WAN ( 止 椀 )- isang mangkok ng kanin na may kasamang miso based soup MIZUMONO ( 水 物 )- seasonal dessert gaya ng seasonal fruit, piraso ng cake, ice cream o Japanese confection 8 KMC KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY September 2014

9 feature story Noong nakaraang buwan ng Agosto bilang pagbibigay halaga sa ating Sariling Wika ay ipinagdiwang ang Buwan ng Wika sa buong bansa. Ayon sa Wikipediang Tagalog, ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan. Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog, at mga kaugnay na batas upang maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan. Tinatayang nasa pagitan ng 6,000 hanggang 7,000 ang mga wika sa daigdig, depende sa kung gaano katiyak ang pangahulugan sa Wika, o kung paano ipinag-iiba ang mga wika at mga diyalekto. Ang siyentipikong pagaaral ng wika ay tinatawag na linggwistika. Nag-ugat ang salitang wika mula sa wikang Malay. Samantalang nagmula naman sa Kastila ang isa pang katawagan sa wika: ang salitang lengguwahe. Tinatawag ding salita ang wika. Katulad ng language - tawag sa wika sa Ingles - nagmula ang salitang lengguwahe o lengwahe sa salitang lingua ng Latin, na linguistics at University College London, nilikha niya ang isang salita na Hyperpolyglot para sa isang tao na Polyglot student, was featured in the New York Times for his ability to speak over twenty languages, such as: English, French, Hausa, Wolof, Russian, German, Yiddish, Hebrew, Arabic, Pashto, Persian, Mandarin, Italian, Turkish, nakapagtataka kung ang ating Pambansang Bayani na si Dr. Jose Rizal ay isa sa mga namayapa nang polyglots: *José Rizal ( ), was a Filipino nationalist, writer and revolutionary. He was able to speak 22 languages including Spanish, French, Latin, Greek, German, Portuguese, Italian, English, Dutch, and Japanese. Rizal also made translations from Arabic, Swedish, Russian, Chinese, Greek, Hebrew and Sanskrit. He translated the poetry of Schiller into his native Tagalog. In addition he had at least some knowledge of Malay, Chavacano, Cebuano, Ilocano, and Subanun. *Harold Williams ( ), a New Zealand journalist and linguist, spoke more than 58 languages. *João Guimarães Rosa ( ) was a Brazilian writer, considered by many to be one of the nangangahulugang Dila, greatest Brazilian sapagkat nagagamit ang dila novelists born in sa paglikha ng maraming the 20th century, kombinasyon ng mga tunog, and a self-taught samakatuwid ang Wika - sa polyglot. In a letter malawak nitong kahulugan he claimed to speak - ay anumang anyo ng Portuguese, German, pagpaparating ng damdamin Indonesian, French, English, Spanish, o ekspresyon, may tunog Dutch, Xhosa, Italian, Esperanto, and nakapagsasalita man o wala, ngunit mas Swahili, Hindi and some Russian. He also ng anim o mahigit pang kadalasang mayroon. Ojibwe. claimed to read Swedish, lengguwahe nang matatas. Ang taong dalubhasa sa *Dr. Carlos do Amaral Dutch, Latin and Greek, but Noong taong 2012, ang wika at nagtataglay ng dipangkaraniwang kaalaman linguist, and translator who He also professed some Freire, a Brazilian scholar, with the use of a dictionary. librong isinulat ni Michael Erard Babel No More at kakayahan sa pagsusuri has publicly stated that he has understanding of German ipinahayag dito ang ilang ng wika ay tinatawag na studied over 100 languages, dialects, and study of polyglots na tao sa mundo. DALUBWIKA o LINGGWISTA. is considered one of the Hungarian, Arabic, Sanskrit, Michael Erard searched for Ang isang taong greatest scholars of the 21st Lithuanian, Polish, Tupi, these people, and when he marunong ng maraming wika century by the University Hebrew, Japanese, Czech, found them - in history books o lenggwahe at mahusay sa of Cambridge. He has Finnish, and Danish and living among us -he tried to paggamit nito ay tinatawag translated sixty languages into grammar. Guimarães Rosa make sense of their linguistic na POLYGLOT mahusay Portuguese and is engaged suggested that studying feats and their mental powers. sa pagbasa, pagsulat at in a project that is more than other languages helped His book answers the age-old pagsalita ng iba t-ibang forty-years-old to study two him understand the national question. What are the upper lenggwahe. Ang Pol y glot new languages every year. language of Brazil more limits of the human ability to ay mula sa Ancient Greek, *Steve Kaufmann, former deeply, but that he studied learn, remember, and use polúglōttos, Many-tongued, Canadian diplomat and primarily for pleasure.[58] languages? polyglot, from polús, Many co-founder of The Linguist *Sukarno (1901 Ayon kay Michael Erard, + glôtta, Tongue, language. Institute language company, 1970), the first President of kabilang sa mga nabubuhay Polyglotism or polyglottism can speak eleven languages: Indonesia, was able to speak na polyglots sina: ang tawag sa taong paham English, French, Japanese, Javanese, Sundanese, *Alexander Arguelles, an o pantas, may kakayahan Mandarin, Spanish, Swedish, Balinese, Indonesian, Dutch, American scholar of foreign s ya na mag-master ng German, Italian, Cantonese, German, English, French, languages who can read and napakaraming wika o Russian, and Portuguese. As Arabic, and Japanese. fluently speak approximately lengguwahe. of January 2012, Kaufmann Source: Wikipedia, the thirty-six languages. Si Richard Hudson, was learning Korean and free encyclopedia KMC *Timothy Doner, then a professor emeritus of Czech. sixteen-year-old New York At hindi naman september 2014 KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY KMC 9

10 main story Ni: Celerina del Mundo-Monte Sa hindi inaasahang pagkakataon, naging emosyonal si Pangulong Benigno Aquino III sa kaniyang ikalimang State of the Nation Address (SONA) na ginawa noong Hulyo 28, 2014 sa Batasang Pambansa. Taun-taon tuwing ika-apat na Lunes ng Hulyo, ang pagbubukas ng Kongreso, nagkakaroon ng SONA ang pangulo ng Pilipinas kung saan nag-uulat siya ng mga nagawa ng administrasyon sa nakaraang isang taon at mga plano sa susunod na mga taon. Sa katatapos ANG EMOSYONAL NA SONA NI PNOY lamang na SONA ni Pangulong Aquino, nakita, hindi lamang ng mga dumalo sa Mababang Kapulungan ng Kongreso sa Quezon City, kundi maging sa mga tumutok sa telebisyon ang paggaralgal ng boses at pagpipigil niyang tumulo ang luha sa pahuling bahagi ng kaniyang talumpati. Maging ang ilang mga dumalo sa SONA, kabilang na ang kaniyang mga kapatid na sina Kris, Viel, Pinky at Ballsy, at ilang manonood ay nadala sa pagiging emosyonal ng Pangulo na mistulang namamaalam na at posibleng pumanaw na. Nagsimulang maging emosyonal ang Pangulo sa pagbanggit sa kaniyang mga magulang na sina dating Senador Benigno Ninoy Aquino Jr. at dating Pangulong Corazon Aquino, na parehong pumanaw na. Mga Boss: Binigyan ninyo ako ng pagkakataong pamunuan ang transpormasyon. Kung hinindian ko ang hamon na iniharap niyo sa akin, para ko na ring sinabi na tutulong akong pahabain ang inyong pagdurusa, at hindi maaatim ng konsensya ko iyon. Kung tinalikuran ko ang pagkakataon, parang tinalikuran ko na rin ang aking ama t ina, at ang lahat ng inialay nila para sa atin; hindi po mangyayari iyon. Sa paghakbang sa tuwid na daan, pinili ninyo ang mabuti at ang tama; tumotoo kayo sa akin at ako naman po ay tumototoo sa inyo, pahayag ng Pangulo. Ang transpormasyong tinatamasa natin ngayon, ay magagawa nating permanente sa gabay ng Panginoon. Hangga t buo ang ating pananalig at tiwala, at hangga t nagsisilbi tayong lakas ng isa t isa, patuloy nating mapapatunayan na, The Filipino is worth dying for, The Filipino is worth living for, at idadagdag ko naman po: The Filipino is definitely worth fighting for, dagdag pa niya. Ginunita rin ng Pangulo ang pangyayari noong 1987 na kasagsagan ang kudeta laban sa administrasyon ng kaniyang ina kung saan inambush siya at muntik nang mamatay. Pangalawang buhay na raw niya ngayon. Hindi natin maiiwasan magisip sa mga binubunggo natin, may araw kayang pag sasampa (To be continued on page 9) 10 KMC KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY September 2014

11 (From page 8) ka sa entablado, may trabaho ring araw may magtatagumpay bang maglagay ng bomba? Magtatagumpay ba yung mga maiitim na balak ng atin pong mga katunggaling gusto tayong ibalik sa maling kalakaran? At kung dumating nga ang panahong pong iyon, at natapos na po ang ating pangalawang buhay, masasabi ko ho bang, okay na rin? At sasabihin ko po sa inyo, mata sa mata, sa lahat po ng inabot natin, ako po y masasabing kontento na ako, aniya. Kontento na po ako dahil panatag ang kalooban ko, na kung ako po y mawala na dito, marami po ang magpapatuloy ng ating tinahak na. Baka iyon lang po talaga ang papel ko umpisahan ito. Ang pagiging emosyonal ng Pangulo ay nagdulot ng iba t ibang reaksyon mula sa taong-bayan. Mayroong kumatig sa kaniya at mayroon ding tumuligsa sa kaniya. Karamihang tumuligsa sa kaniya ay ang mga militanteng grupo at ilang pulitikong tagaoposisyon. Ginawa raw ng Pangulo ang mistulang pagpapaawa dahil sa bumababa niyang trust at approval ratings. Ginawa rin umano niya ito para makakuha ng simpatya sa publiko sa gitna ng impeachment complaints laban sa kaniya matapos na ideklara ng Korte Suprema ang ilang bahagi ng Disbursement Acceleration Program (DAP) na labag sa Saligang Batas. Ipinagtanggol naman ng Malakanyang ang Pangulo at sinabing wala sa inihandang talumpati ang ilang bahagi kung saan naging emosyonal ito. Mula raw sa puso ng Pangulo ang mga sinabi niya. Maging si Kris Aquino na nakababatang kapatid ng Pangulo ay nanawagan sa mga taga-suporta ng administrasyon ipagdasal ang kaniyang kuya na tumagal pa ang buhay nito at laging malakas ang katawan at maayos ang kalusugan. Sa gitna ng pagtatalo kung totoo o hindi ang pagluha ng Pangulo, isa lang ang hangarin ng bawat Pilipino na sana ay maiangat ang buhay nila ng kasalukuyang pamahalaan at ng mga susunod pang administrasyon. KMC september 2014 KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY KMC 11

12 literary TULAK NG BIBIG, KABIG Ni: Alexis Soriano NG DIBDIB Tubong Bulacan si Elsa, panganay sa pitong magkakapatid, biniyayaan siya at ang sumunod sa kanyang si Tess ng sobra-sobrang katalinuhan. Bukod na sa matalino at masipag din si Elsa, marami s yang panindang kakanin sa loob ng kanilang eskuwelahan, suki n ya ang lahat, simula sa principal, mga guro at kamag-aral, ang mapagbentahan n ya ang s yang ginagamit nilang magkapatid na pamasahe at baon sa araw-araw. Nang makatapos ng kolehiyo ay kaagad nakapasok sa isang government agency si Elsa, pangako n ya sa mga magulang matapos n yang pag-aralin ang kanyang mga kapatid ay ipagpapatayo n ya ang mga ito ng sariling bahay at lupa bago mag-asawa. Natupad lahat ng kanyang pangako. Walang ginawa si Elsa kundi ang magtrabaho at umuwi sa bahay kung kaya t mabilis ang promosyon n ya sa trabaho. May mga nanliligaw sa kanyang mga boss din ng ibang departamento subalit wala s yang panahon sa pag-ibig, ang nais lang n ya ay magpayaman at maiahon sa kahirapan ang kanyang pamilya. Nakilala rin si Elsa sa kanyang kasungitan, dahil hawak n ya ang payroll ng buong ahensiya kung kaya t walang sinuman ang kumukontra sa kanya. Nang minsang na-traffic si Elsa at sobrang late na s ya sa meeting ay nagmamadali itong pumasok, subalit sarado ang pinto ng kanyang room, padabog n ya itong itinulak ng malakas, may lumagabog sa loob. Nagulat pa s ya at pagkabukas ng pinto dahil may natumbang hagdanan, at may bumagsak na tao mula sa kisame. Good morning po Ma m, pasensya na po at bumagsak itong hagdan ko, inaayos ko po itong ilaw n yo, paliwanag ng utility man na si 12 Nestor. Wala akong pakialam sa yo. Sa susunod wag kang kakalatk a l a t d yan sa pintuan k o! Sabay talikod ni Elsa. Sa loob ni Nestor Sungit naman, pero ang ganda ng legs n ya, litaw sa dalawang dangkal n yang palda. Sa loob naman ni Elsa, Sino ba yon, nakakainis! Pero in fairness, ang ganda ng mata n ya. At simula noon ay sisilipsilip na si Nestor sa upisina ni Elsa. Araw ng suweldo, di makapasok si Nestor para kunin kay Elsa ang sahod n ya, nang makita ito ni Elsa ay kaagad na sinita. Hoy! Ikaw, kanina ka pa d yan sa may pinto ko? Eh, kukunin ko po sana yong sahod ko. Pangalan? Uh, eto ang sahod mo, may atraso ka pa sa akin ha! Kakamut-kamot sa ulo na lumabas si Nestor. Totoo nga ang tsismis, masungit nga! Nagulat ang lahat nang ikasal si Elsa kay Nestor, mas matanda ng pitong taon si Elsa kay Nestor at malayo rin ang estado nila sa buhay. Si Elsa ay boss, samantalang isang janitor lang si Nestor, at tuwing tinatanong si Elsa tungkol kay Nestor ay todo tanggi ang dalaga. Biniyayaan sila ng 2 anak at tuwing mapag-uusapan nila ang kanilang love story ay natatawa na lang silang mag-asawa. Inamin ni Nestor na sa umpisa pa lang ay alam n yang si Elsa na ang mapapangasawa n ya dahil gagawin n ya ang lahat para mapasagot si Elsa, ang weakness ni Nestor ay magandang legs ng babae. Samantalang si Elsa, aayawayaw pa kay Nestor, maka-ilang beses n ya itong binasted, pero nang umiyak ito sa kanyang harapan ay naawa na s ya rito. Sige kung talagang gusto mo ako, manilbilhan ka sa Inang at Amang ko sa Bulacan. Isang taong nanilbihan si Nestor, at ng maging regular na s ya sa trabaho ay ibinigay na n ya ang suweldo n ya kay Elsa para ipunin sa kanilang pagpapakasal. Tatlong taon silang nag-ipon ng perang pampakasal. Biro ni Nestor kay Elsa, Alam mo ba na takot na takot ako sa yo, sobrang sungit mo, tuwang-tuwa ako ng utusan mo akong magdala ng halaman sa bahay n yo sa Bulacan, at medyo lumakas ang loob nang magpahatid ka sa boarding house mo na malapit lang pala sa boarding house namin. Nang tanungin mo ako kung gusto kitang ligawan natawa ako sa aking sarili, Yes! May gusto rin s ya sa akin. Kaya lang para kang lalaki kung magdesisyon nakakatakot, lalo na ng tanungin mo ako kung gusto kitang pakasalan at sabihin mong kung gusto mo akong pakasalan gagawan kita ng paraan para maging regular ka sa trabaho pero ang suweldo mo ibibigay mo lahat sa akin at iipunin natin para sa kasal. Sagot ni Elsa, Ganyan talaga ako, ayaw ko ng patumpik-tumpik na usapan, kung gusto mo ako, deretso ang usapan. Tanong ni Nestor, Eh bakit pagtinatanong ka nila kung magnobyo tayo, sagot mo hindi no! Sagot ni Elsa, Ganyan talaga ako, tulak ng bibig, kabig ng dibdib! Siyempre, kailangan kong gawin yon para protektahan kita sa kanila, ayaw kong husgahan ka at maliitin nila sa kalagayan mo noon, kaya nga t sinilip ko ang ibang department kung saan pwede kitang ilagay na maging regular. Noong regular ka na, di ba ang daming naiinggit naman sa y o, lalo nang magpakasal tayo, marami ang tumaas ang kilay pero wala silang magawa dahil boss pa rin ako. Alam kong bulung-bulungan nila na tulak ng bibig, kabig ng dibdib daw ako, pero may nagawa ba sila? Wala, at wala silang magagawa dahil masaya na ako ngayon. Hindi man ako kagandahan pero may asawa naman akong guwapo na at mabait pa! Sila na ang maging boss at magkaroon ng magandang legs! Uh! May hihirit pa ba? KMC KMC KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY September 2014

13 feature story TYPE D KA BA? Kuru-kuro ukol sa uri ng personalidad Type D ka ba? If not, anong uri ng personality meron ka? Narito ang apat na uring kinabibilangan ng mga tao na nababahagi sa apat na grupo ang personality o ugali ng tao: type A, B, C, at D. Tingnan ang mga katangian at kung saan ka nabibilang: Ang type A: Mahilig sa paligsahan, high energy, matagumpay, mabilis mag-isip at kumilos, success oriented, hindi umuurong sa labanan, nagpupumilit o mapusok. Parating abala sa kanyang sariling proyekto. Kung nakakaramdam ng panganib o walang kasiguruhan ay kaagad na kikilos upang malabanan ang panganib at mabago ang takbo ng buhay sa mas mabilis na paraan. Ang type B: Ang siyang kabaliktaran ng type A: Masyadong relaxed at hindi gaanong napapagod. May mababang enerhiya sa katawan, mahinhin kumilos. Maaaring magtagumpay ang type B subalit hindi katulad ng type A na hindi umuurong sa labanan. Parating pinaghihintay ang trabaho, saka lang kikilos kung gipit na sa panahon, at may ugaling magpabukasbukas sa ano mang bagay na gagawin na hindi ginagawa ng type A kailan man. Ang type C: Kinikimkim ang emotions sa sarili, gustung-gusto ang detalyadong bagay at pinaguukulan ng maraming oras ang isang bagay kung paano ito maisasaayos at ito ang tipo ng tao na tamang-tama para sa mga technical jobs. Ayaw ng gulo, in other words palagi siyang nice. Hindi talaga magpupumilit at parating pinipigilan ang sariling kagustuhan kahit salungat sa damdamin. Kulang sa pagpupunyaging makuha ang isang bagay na dapat pagpapaguran ng husto at kung minsan ay nagdudulot ito ng labis na kalungkutan sa kanila. Madalinng kapitan ng sobrang kalungkutan kung ihahambing sa type A and B. Ang type D: Ang D ay kumakatawan sa distessred o napakalungkot. Puro negatibo ang nasa isipan at tingin sa buhay. Madaling masiraan ng loob o mapaniwalain sa panig ng masama o pessimistic. Ang maliit na pangyayari na hindi gaanong mahalaga na kanyang nakaligtaan a y magiging dahilan na upang sirain n ya a n g buong araw n ya. Maramdamin. Mahilig magkimkim o palaging ayaw ipaalam sa iba ang nasa kalooban. Mailap sa mga tao dahil sa pangambang hindi s ya tanggapin sa lipunang kanyang ginagalawan. May mga natuklasan ukol madaling magkaroon ng sakit natutulog. Ang hormone na para mabawasan ang inyong sa type A at D personality sa puso at ugat. Napatunayan cortisol ang nagpapataas ng tension. Makatutulong ang Ayon sa pahayag ng mga sa isang study noong 2004 blood pressure at heartbeat mga stress management mananaliksik noong dekada na kahit na nagawan na ng upang ihanda ng katawan sa techniques, mag-aerobic setenta may kaugnayan ang angioplasty ang mga may type mga panganib. Normal lang exercise, mag-meditate at cardiovascular disease o sakit D personality, madalas pa rin na tumaas ang heart rate at magdasal. Mahalagang sa puso sa mga taong may silang nagkakaroon ng heart blood pressure paminsanminsan. matutunan na ibahagi ang type A personality dahil sa attack. Sa isang pag-aaral sa Subalit sa taong type inyong problema sa taong ugali nitong mapusok, hindi Duke University, natuklasan D na mahilig magkimkim ng malapit sa inyo. umuurong sa labanan at halos na sa loob ng 5 taon, 50% ng damdamin, palaging mataas Tanong: Maaari pa bang hindi nagpapahinga. Subalit mga type D na may sakit sa ang level ng cortisol nila kaya mabago ang uri ng personalidad napag-alaman din na hindi puso ay namamatay, kumpara puno ng tension ang katawan o ugali? Kahit na type A B C o totoong mas maraming taong sa 18% lamang na namamatay at malamang ang sakit sa puso D ka pa ay maaari mo pa ring may type A personality ang sa mga taong may sakit sa at ugat. baguhin ang yong ugali o kahit nagkakasakit sa puso kaysa sa puso na marunong magbukas Isa sa mga risk factors ng na ang isang katangian ng ibang personality types, at sa ng kanilang damdamin sa mga cardiovascular disease ang yong ugali para sa kabutihan. halip ay lumitaw na ang mga taong malapit sa kanila. pagiging negatibo ng type Higit mong alam sa yong taong type D personality ang Ang labis na pagaalala D, madali mang kapitan ng sarili kung saan ka mahina at siyang mas nagkakaroon ng sa mga problema ay sakit sa puso ang ganitong may pagkukulang, ito na ang cardiovascular disease. nagpapabilis ng pintig ng personality pero may mga pagkakataon para maitama mo Batay sa mga natuklasan, puso at nagpapataas ng blood paraan pa rin para makaiwas. ang yong personalidad. Good ang mga type D ang mas pressure kahit na habang Gumawa ng tamang paraan luck! KMC september 2014 KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY KMC 13

14 migrants corner GOD HAS A SPECIAL PLAN FOR EVERYONE! Would like to greet you all my dear friends and readers with my unforgettable and favorite old song; I LL SEE YOU IN SEPTEMBER, WHEN SUMMER IS GONE, HAVE A GOOD TIME BUT REMEMBER... SORRY, I forgot the lyrics already. September is a nice month for me but as of this writing I have just read from a friend s posting on Facebook about a call to pray a Novena and FASTING from August 6th till the 16th. To combat the planned satanic black mass slated to take place at Oklahoma Civic Center on 21st September. This Satanic black mass BLASPHEMES everything which we hold very SACRED and REDEMPTIVE; and the spiritual dangers it poses ought not be dismissed, Bishop Edward J. Slattery of Tulsa wrote in a letter to the people of his diocese. A black mass is a sacrilegious ceremony that invokes Satan and mocks the Holy Mass we hold purely and dearly, involving the DESECRATION of the HOLY EUCHARIST, generally by stealing a CONSECRATED HOST from a Catholic church and using it in a profane, SEXUAL ritual. The occult group Dakhma of Angra Mainyu is scheduled to hold a black mass at the city- funded Oklahoma City Civic Center music hall on 21sth September. (excerpts from the article on Facebook by Ask The Priest). I am joining this Novena and FASTING from today as of this writing. I can only participate and show my true devotion to GOD and my Catholic Faith through this way. I am not a very prominent person and I have nothing to boast about in my life. The only thing I can boast about is my TRUE LOVE & BELIEF in my GOD and my RELIGION. AND I AM SO VERY PROUD TO BE, AND SAY, I AM A CATHOLIC CHRISTIAN FROM WOMB TO TOMB! I really don t care if people 14 Ni: Susan Fujita don t believe in my Faith, but I wish they don t retaliate in this manner by DESECRATING our HOLY EUCHARIST as we don t and can t RETALIATE in an EVIL manner as they do to us. We can only RETALIATE in way of PRAYERS and still wish they change as they are LOST SOULS. GOD HAVE MERCY ON THEM! And now to my real September issue. I have a friend at the church and I consider him as my son. He is also helping us in our music ministry at the church especially when our music ministry leader is away. He is a very gentleman and gentle person as a lamb. And I have no son, only two daughters so I wish he could be my son. Friends and readers, please meet JEEM MELBERT. SUSAN: Thank you so much for granting my request for an interview here in my humble column. I know your full name because you re a friend from Kita 1 Jo church, but may I ask, How may I address you? You can call me Mel. SUSAN: Okay Mel, For my usual opening question, do you believe in KAPALARAN (Fate)? Yes or no, please elaborate. MEL: Yes, I believe in fate. Born and having grown up as a Christian really reminds me always that God has a special plan for everyone. It takes time to believe, but it is how I was taught to be as a Christian. SUSAN: Such a simple answer but rich in flavor. And for my next question, where are you from? And what is your profession? MEL: I m from Sabah, Malaysia. It s a state situated in Borneo Island of East Malaysia. Now, I am doing my Master s degree study in Faculty of Engineering of Hokkaido University. SUSAN: Oh! You re so close to us, the Philippines? I was able to perform some charity fashion shows in my time in Jolo, the end part of the Philippines down Southernmost island. Oh, but you were not yet born then I m so sure... hehehehehe...third question: Why did you come to Japan, let alone Hokkaido? Did you know how cold and long the winter is here? MEL: I came to Japan mainly to pursue my degree in Hokkaido University. Japan is my first foreign country to visit and live in. I never imagine the condition of winter especially in Sapporo. SUSAN: I see. Hope you did not have so much difficulty adjusting. For my fourth question: Did you have problems of any sort upon coming here? How did you find Japan the first time you landed and then come to live? MEL: I find it hard to communicate with the Japanese people when I first arrived here, due to my language skill, and entering a new culture environment. I am a full scholar funded student when I entered the University, but the quality of life here is two times more expensive than in my place. Hence, it took me several months to get used into the lifestyle here. I find it s truly a developed country the first time I landed here. So much interesting stuff and people I can see everywhere. SUSAN: So, you got to be very intelligent person to be able to get a full scholarship fund, huh? I guess so. This is not a question but just a request if you could introduce your family to our readers, please. MEL: I came from a family of seven members. Both of my parents and my other four siblings are staying in Malaysia at this moment. SUSAN: So you are total of five siblings including you, right? What other countries have you been to, either just travelling or landed a job contract and reside? And how many languages can you speak? MEL: Like I ve stated before, Japan is the only foreign country I ve visited so far. Now I can speak English, Japanese and my country language (Malay). SUSAN: Oh oh oh! Yeah, SORRY about that. I didn t notice! By the way, may I ask you what was your dream when you were say, in high school? MEL: I don t have any ultimate dream yet when I was in high school. I just wanted to continue my study in any university in Japan, taking engineering course. SUSAN: I asked this question because most of us or children nowadays have their simple dreams first, such as; I want to be a baker, a singer, etc., etc., etc., What is your ultimate dream from now onward? Any special plan in the nearest future? MEL: My ultimate dream here is to get engaged more with the people in the society here, while still wanting to continue my study in Hokkaido University. SUSAN: I guess this is it! Mel thanks again and hope your future dreams will come true. And I know it will because you are one true gentleman and a man of GOD. There you are my dear KMC friends and readers, we met another gentleman from Sabah, Malaysia, our neighbor and we should love our neighbor as we love ourselves says the LORD. PLEASE JOIN ME IN PRAYERS FOR THIS MONTH S SPECIAL INTENTION AS I VE MENTIONED ON THE FIRST PART OF THIS ARTICLE. LET S CONTINUE TO PRAY FOR THIS OCCULT GROUP THAT IS TRYING TO RUIN OUR FAITH BY PERFORMING THE BLACK MASS TO DESECRATE OUR HOLY EUCHARIST. LET S COMBAT IT WITH MORE LOVE AND PRAYERS. LOVE THY ENEMY. AND THE GREATEST COMMANDMENT OF JESUS CHRIST, TO LOVE ONE ANOTHER AS I HAVE LOVED YOU! KMC KMC KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY September 2014

15 KONSULTASYON MGA PROBLEMA AT KONSULTASYON 1.Question: Limang taon na akong kasal sa Japanese at may 3 yrs. na Spouse Visa. May anak kaming six yrs. old at Japanese rin ang nasyonalidad. Empleyado ang aking asawa sa isang kompanya. Noon isang taon ay nagkapasa-pasa ang aking katawan dahil sa kanyang pambubugbog kaya tumawag ako ng pulis. Binalaan siya ng pulis kaya nahinto ang kanyang pananakit. Subalit ang kapalit naman nito ay hindi na siya nagbigay ng panggastos sa bahay. Talagang problemado ako kaya inuwi at pinaalagaan ko muna ang aking anak sa nanay ko sa Pilipinas. Pagkatapos ng dalawang buwan ay bumalik ako dito at nakitira sa aking kaibigan. Nagtrabaho ako at nagbabayad din ng upa sa bahay sa kanya. Nagtitipid akong mabuti kaya nakapagpapadala ako ng pera sa Pilipinas. Two yrs. pa ang natitira sa aking visa kaya sa palagay ko ay okay lang. Subalit sabi ng aking kaibigan, ayon daw sa bagong Immigration Law, kapag magkahiwalay raw ang mag-asawa ay dapat i-report sa kanila ang bago mong address sa loob ng 3 months. Ayokong malaman niya ang tinitirhan ko ngayon saka Japanese naman ang aming anak kaya wala naman siguro akong problema sa visa. Maaari ko bang malaman ang tamang impormasyon tungkol dito sa wikang Tagalog? Answer: Noong July 2013, ay nagkaroon ng pagbabago sa batas ng Immigration. Ayon sa patakaran, kapag ikaw ay lumipat ng tirahan ay dapat mong i-report ang bago mong address sa loob ng dalawang Linggo. Ang legal na magasawa subalit magkahiwalay na namumuhay ng higit sa anim na buwan at kapag ito ay pinagwalang-bahala lamang ay may posibilidad na bawiin (i-revoke) ang visa. Sa kaso naman ng biktima ng Domestic Violence (DV) ay dapat agad na kumonsulta sa inyong city/ward office. Lalo pa nga at talagang wala ka ng magawa kundi ang lumabas kayo ng bahay na mag-ina. At kung papaano kayo mabubuhay ay mas makabubuti na isangguni mo ito agad. Kung ikaw ay nag-aalala ay tumawag ka lamang sa amin sa (Counseling Center for Women). 2. Question: ako ay may tatlong anak (8, 4 at 3 yrs. old). Nagpakasal ulit ako sa Japanese at sa kasalukuyan ay may 3 yrs. na Spouse Visa. Lalaki ang panganay ko sa una kong asawa at Japanese rin ang nasyonalidad. Sugarol at nagkaroon ng maraming utang kaya kami nag-divorce ng una kong asawa. At pagkatapos nito ay umuwi kami pansamantala sa Pilipinas. May nagpakilala sa akin dito sa pangalawa kong asawa at nakabalik ulit kami dito sa Japan. Sa aming pagsasama ay nagkaanak p a ulit ako ng dalawa. Nasa panahon ako ngayon ng pagpapalaki ng mga anak. Wala naman akong problema sa pinansyal, subalit kapag magulo ang aking panganay ay kanyang binabatukan sa ulo. Lalo na kapag siya ay naka-inom ay para siyang ibang tao at nagiging marahas. Nakikita ito ng dalawa niyang kapatid na babae at nag-iiyak sa takot. Sabi niya ay mag-divorce na kami, at umuwi na lang kaming dalawa ng panganay ko sa Pilipinas. Gusto ko na rin siyang hiwalayan at kami na lamang mag-iina (kasama ang tatlo kong anak) na mamuhay dito sa Japan. Komunsulta ako sa aking kaibigan at sabi niya, ang employment history ko lang daw ay entertainer. Wala akong trabaho sa ngayon at wala ring kinikita. Kaya pag kami raw ay nag-divorce ay sa asawa ko mapupunta ang mga bata. Hindi ko alam kung ano ang makabubuti sa aming mag-iina. Answer: Pagkatapos ng divorce at maging single mother na, at sa kaso na kung kulang ang kinikita ay may iba t-ibang public welfare assistance na makatutulong sa inyong pamumuhay. Matutulungan ka rin na humanap ng trabaho. Kung gusto mo na talagang makipag-divorce sa kanya subalit hindi magtugma ang inyong desisyon. Kung kayo ay magkahiwalay na ng tirahan ay maaari kang humiling sa Family Court ng Mediation o Choutei sa Niponggo. Hindi lamang pinansyal ang basehan kung kanino mapupunta ang Custody ng mga bata. Ang pinakamahalaga ay kung papaano mapapabuti at ligtas kayong mabubuhay na mag-iina. Maaari kang komunsulta sa amin sa (Counseling Center for Women) tungkol sa mga bagay na may kinalaman sa batas at public welfare assistance. 3. Question: Ako ay 9 yrs. na dito sa Japan. Seven yrs. kaming nagsama ng una kong asawa at permanent resident na ako ngayon. Grade one sa elementary ang anak ko. Mula pa noong pinagbubuntis ko siya ay binubugbog na ako ng kanyang ama at sinasaktan din niya ang aking damdamin. Nagkaroon din siya ng relasyon sa ibang babae. Bawal din akong magluto ng Phil. foods at hindi pinapayagan na magsalita ng Tagalog. Iniisip ko na para sa kabutihan ito ng aming anak kaya lagi ko siyang pinapatawad. Binawalan din niya ako na makipagkaibigan sa mga Filipina at sinunod ko naman ito. At nagaral talaga ako ng Niponggo. Ang ginagawa niya sa akin ay nakita at naririnig ng aming anak at napansin ko na hindi na siya tumatawa man lamang. Dalawang taon na kaming hiwalay at sa wakas nitong nakaraang anim na buwan ay natapos din ang aming Divorce thru Mediation sa Family Court. Akala ko ay makakahinga na ako ng maluwag dahil tapos na ang aming divorce at may trabaho na rin ako. Subalit tuwing lalabas ako at makakakita ng taong kasing taas at ka-edad ng dati kong asawa ay natatakot ako. Ninenerbyos (trauma) rin ako at may oras na sumasama ang aking pakiramdam. Nagaya rin ng aking anak ang mga masasamang salita ng kanyang ama at ginagawa niya sa akin ngayon. May oras na nagsusuka rin ako. Hindi ko rin mapigilan ang pag-iyak sa hating-gabi. Ang akala ko ay magbabago na aking buhay, subalit hindi mapanatag ang aking kalooban. Answer: Sa mga kababaihan na naging biktima ng Domestic Violence (DV) kahit na ito ay physical o psychological, ay may mga kaso na hindi napapansin ng mismong biktima ang sugat ng kalooban na kanilang tinamo na sanhi nito. Ang pagtitiis ng matagal na panahon ay nag-iiwan ng malalim na sugat sa biktima. Ito rin ay may epekto sa bata pagkatapos. Normal lamang na may mga pagkakataon na depressed, galit at takot ang nararamdaman. Makaka-recover ka rin sa tulong ng tamang medikasyon. Kaya huwag kang mahiya na komunsulta sa amin sa Counseling Center for Women. KMC Counseling Center for Women Konsultasyon sa mga problema tungkol sa buhay mag-asawa, sa pamilya, sa bata, sa mga ka-relasyon, sa paghihiwalay o divorce, sa pambubugbog o DV (Domestic Violence), welfare assistance sa Single Mother, at iba pang mga katanungan tungkol sa pamumuhay rito sa Japan. Maaari rin kaming mag-refer ng pansamantalang tirahan para sa mga biktima ng DV. Free and Confidential. Tel: Lunes hanggang Biyernes Mula 10:00 AM~ 5:00 PM september 2014 KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY KMC 15

16 feature story MGA OFW, HUMAHARAP SA IBA T IBANG BANTA Ni Celerina del Mundo-Monte Iba t ibang banta sa kaligtasan ng milyun-milyong manggagawang Pilipino ang nakaamba sa kanila ngayon. Kabilang dito ang mga kaguluhang nangyayari tulad sa Libya, Israel, Gaza at West Bank at ang pagkalat ng nakamamatay na Ebola virus sa tatlong bansa sa West Africa - sa Guinea, Liberia at Sierra Leone. Mayroon pa ring banta ng Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) sa ilang bansa sa Gitnang Silangan na kumalat na rin sa iba pang lugar tulad ng Estados Unidos. Sa gitna ng mga bantang ito, hindi pa rin natitinag ang karamihan sa overseas Filipino workers (OFWs) na bumalik sa Pilipinas dahil nangingibabaw ang hangarin nilang makipagsapalaran para mabigyan ng mas maayos na buhay ang kanilang mga pamilya na naiwan sa bansa. Sa Libya halimbawa kung saan nagbabakbakan ang mga magkakalabang rebelde, sa may isang Pinoy na construction worker ang kinidnap at pinugutan umano ng ulo ng rebeldeng grupo at isang Pinay ang umano ay ginahasa ng Aminado ang Department of Labor and Employment (DOLE) na nagdadalawang-isip ang mga Pinoy na umuwi ng bansa sa gitna sa tumataas na security concerns bunga ng bangayan ng Israel at Hamas. Tinatayang mayroong 109 na Pinoy sa Gaza, 36,400 sa Israel, at mahigit sa 100 sa West Bank. Samantala, nagtutulungan naman ang Department of Health (DOH), Department of Foreign Affairs (DFA) at DOLE para naman sa pagpapauwi rin ng mga Pinoy sa mga bansang apektado ng Ebola virus. Nagpalabas ang mga ahensya ng mga panuntunan na dapat sundin ng mga OFW na nasa Guinea, Liberia at Sierra Leone. Tinatayang mayroong 880 Pinoy sa Guinea, 1,979 sa Sierra Leone, at 632 sa Liberia, kabilang na ang 148 sundalong peacekeepers. Nakataas ang Alert Level 2 sa mga bansang ito. Dapat umanong makipagugnayan ang mga Pinoy sa kanilang recruitment agencies para alamin ang banta sa pagkalat ng epidemya sa lugar kung saan sila nagtatrabaho. Kailangan din umano ng tamang koordinasyon ng Philippine labor officials tulad ng DOLE, Philippine Overseas Employment Administration (POEA), at Overseas Workers Welfare Administration (OWWA) sa DFA at Bureau of Immigration para sa posibleng pagpapauwi ng mga Pinoy. tinatayang 13,000 na OFWs, wala pa sa isanglibo ang nagavail ng repatriation program ng pamahalaan habang sinusulat ang artikulong ito. Kasalukuyang nakataas ang Crisis Alert Level 4 o mandatory repatriation sa Libya. Kamakailan, ilang kabataan sa Libya. Nagrenta na ang pamahalaan ng barko para matulungan na makalabas ng Libya ang iba pang mga Pinoy na gustong lumikas sa nasabing bansa dahil isinara na ng mga rebelde ang ilang exit points, tulad ng mga paliparan. ng kaguluhan sa mga lugar na kanilang pinagtatrabahuhan dahil sa mas mataas ang suweldo sa mga bansang iyon kumpara sa Pilipinas. Nakataas din ang Alert Level 4 sa Gaza Strip, samantalang Alert Level 2 o Restriction Phase naman sa West Bank at Israel dahil naman 16 KMC KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY September 2014

17 Ang mga pinauwing Pinoy na may sintomas ng virus ay dapat humingi ng clearance sa local health officials ng bansa kung saan sila nagtatrabaho bago payagang sumakay ng eroplano. Base sa datos hanggang noong Hulyo 31, 2014, ang bilang ng mga kaso sa mga apektadong bansa sa West Africa ay umabot na sa 1,323, kabilang na ang 729 na namatay. Ang kabuuang fatality rate ay 55 porsiyento. Habang sinusulat ang artikulo, Ebola-free pa rin umano ang Pilipinas, bagama t mayroong pitong OFWs mula sa Sierra Leone ang mino-monitor, pahayag ng DOH. Kabilang sa mga sintomas na infected ng Ebola virus ang isang tao mula sa mga bansang may ganitong kaso ay ang pagkakaroon ng lagnat, sakit ng ulo, panghihina, pananakit ng mga kasukasuan at lalamunan. Tiniyak ni DOLE Secretary Rosalinda Baldoz na may programa ang pamahalaan para sa mga Pinoy na bumabalik sa bansa. Mayroon din umanong mga trabahong naghihintay sa kanila. KMC us on and join our Community!!! september 2014 KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY KMC 17

18 feature story RETIREMENT PAGHANDAAN Sa iyong pagtanda mayroon ka na bang retirement plan? Sa Pilipinas ang edad para sa retireable age ay nasa pagitan ng age 60 to 65. Dalawa lang ang maaari mong puntahan matapos kang mag-retire sa trabaho, maaaring i-enjoy mo na lang ang natitira mo pang buhay o maghirap at pabigat ka dahil mahina ka na at walang kita. Kung nakapasok ka sa isang pribado at magandang kompanya ay mayroon silang retirement plan para sa kanilang mga empleyado, konting pension mula sa SSS ay maaari ka ng makasurvive habang nabubuhay. Kung empleyado ka naman ng gobyerno at nakapagserbisyo ng matagal ay may maasahan kang pension mula sa GSIS. Subalit kung nabibilang ka sa henerasyong Endo ngayon ng mga manggagawa ay hindi mo na marahil iisipin pa ang mag-retire. Ang endo ay terminong ginagamit kapag tapos ka na ng six months contract or end of contract, Endo, yan ang kalimitan mong maririnig sa mga karaniwang empleyado ngayon sa Pilipinas. Ang patakaran ng gobyerno na umiiral sa kasalukuyan, contractual base ka lang, kapag endo na, hanap ka na naman ng ibang mapapasukan na good for six months, walang retirement, walang benepisyo sa mga manggagawa. Retirement plan Enjoy your life. Kung nagkaroon ka ng tamang pagpaplano sa yong pagreretiro ay maaari mo nang i-enjoy ang buhay mo kapag nag-retire ka na. Kaya nga retire ka na ibig sabihin tapos ka na sa lahat ng obligasyon mo sa buhay at oras na para magpahinga ng yong katawan at isipan matapos ang mahabang panahon ng pagsisikap at pagpupunyagi sa trabahong kinabibilangan mo. Habang nagtatrabaho ka ay nagkaroon ka ng kamalayan para sa nakaamba mong pagreretire. Ibig sabihin, habang nasa productive years ka pa ng yong buhay ay naglaan ka pera o nagkaroon ka ng sariling investment plan aside from your company s retirement program. Maaaring inilagay mo ito sa isang insurance company na mayroon retirement plan na kung magre-retire ka ay makukuha ng lumpsum. Mahalagang malaman mo kaagad mula sa yong pinagtatrabahuhan kung mayroon kang retirement benefit, at magkano ito, sapat ba ang tatanggapin mong benebisyo sa sandaling mawalan ka na ng trabaho? Isasaalang-alang mo rin ang yong kalusugan sa mga panahong matanda ka na at madaling dapuan ng karamdaman, paano ang maintenance ng yong gamot, tamang nutrisyon at marami pang iba. Matuto kang magcompute ng gagastusin mo Age 65 sakaling retired ka na, magkano ang weekly or monthly expenses mo, sa loob ng isang taon magkano ang total expenses mo? Maganda rin kung nakapaglaan ka ng pera para makapagrelax o mag-travel abroad after all those years, puntahan ang mga pangarap mong lugar na marating at magawa ang bagay na gusto bago ka man lang mawala sa mundo. Pabigat sa mga anak o kaanak. Sino ang magbabantay sa yo kapag mahina ka na, magpapainom ng gamot mo? Kaya mo ba ang magbayad ng isang private nurse para alagaan ka? Sa ating bansa, karaniwan nang marinig mo mula sa mga anak na pinagtapos ng pag-aaral at nagkaroon na ng pamilya na pabigat na sa kanila ang retired parents nila. Masakit sa tainga pero totoo. Upa sa bahay, pagkain, maintenance ng gamot, kuryente, tubig, ilaw, at iba pa. At lalo kang magiging pabigat kung nakikitira ka lang sa yong anak na may sarili ng pamilya, iisipin pa nila kung paano ka nila aalagaan samantalang kulang pa ang kanilang oras sa trabaho at sa mga anak nila. Subalit sa kabutihang palad ay marami pa rin ang mapagmahal sa magulang. Marami pa rin sa ating mga anak ang marunong tumanaw ng utang na loob, bahagi na ng ating kultura ang mag-aruga sa ating mga matatanda. Nakikita natin mula sa ating mga lolo at lola, nanay at tatay ang pagmamahal at pagpapahalaga nila sa mga magulang, at ito ay namamana ng ating mga anak. Hindi pa rin sila nakakalimot magabot nang kahit na maliit na halaga sa magulang, hindi ito isang obligasyon kundi bahagi ng kanilang pagmamahal at kusang loob na pagbabalik ng kabutihan sa mga nagawa sa kanila ng kanilang mga magulang. Mahalaga pa rin ang magkaroon tayo ng sarili nating plano sa ating retirement upang hindi natin iasa sa ating mga anak ang ating pagtanda. Wika ng iba, pag may pera kang sarili, hindi ka makikikain at manunuluyan sa yong mga anak o kaanak Malaya ka pa rin sa pagkilos at yong pagpapasya kahit matanda na. KMC 18 KMC KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY September 2014

19 well ness Tonsilitis Ano ang kaugnayan ng tonsils sa tonsilitis? Tonsils ay ang dalawang pink lumps of tissue na makikita sa magkabilang gilid sa likod ng inyong lalamunan. Ibukas ng malaki ang inyong bibig at sabihin ang ahhhh sa harap ng salamin at makikita mo ito. Ano nga ba ang kahalagahan ng tonsils sa ating katawan? Napakahalaga ng tonsils, tinatawag itong mumunting depensa ng katawan. Ano ang tungkulin o silbi ng tonsil sa ating katawan? Tonsil ang bawat sinlaki ng ubas na lump ay hindi lamang isang maliit na laman sa ating lalamunan. Ang tonsil ay kimpal ng tissue sa ating lalamunan na lumalaban sa anumang impeksyon, bad bacteria or germs na nagiging sanhi ng ating sakit at infection. Sinasala nito ang hangin na dumadaan sa ating lalamunan na may dalang germs o virus na maaaring maging sanhi ng impeksyon. Ang tonsil din ang naglalabas ng antibodies na panlaban natin sa anumang sakit. Ano naman ang tonsillitis? Kapag sobra-sobra ang dami ng bad germs na sinala ng ating tonsils ay maaari tayong magkasakit o mainfection. Ito ang tinatawag ng mga doctor na tonsilitis (ton-sil-lie-tis), o isang infection sa isa o maaaring sa dalawang tonsils. Sanhi at Sintomas ng Tonsilitis Ang Bacterial at viral infections ang sanhi ng tonsilitis. Karaniwang sanhi ng tonsilitis ay ang bakteryang streptococcus pyogenes infection. Ang iba pang mga sanhi ay katulad ng: cytomegalovirus, adenovirus at measles virus, influenza virus, epstein-barr virus, parainfluenza viruses, enteroviruses, herpes simplex virus. Paano malalaman kung mayroon na kayong tonsilitis? Ang pinakasintomas ng tonsilitis ay ang pamamaga at paglaki ng tonsils, hudyat na mayroong di mabuti sa inyong katawan at kapag lumalala pa ang impeksiyon ay maaaring makaharang sa daluyan ng hangin. Ang iba pang mga sintomas ay katulad ng: pagkirot ng lalamunan, pamumula ng tonsils, puti at dilaw na nakapatong sa tonsils, makirot na paltos ulcers sa lalamunan, pagkapaos o kawalan ng boses, pananakit ng ulo, pain or swelling in your neck, s t i n k y breath even after you ve brushed your teeth. Kapag ang ating mga anak ay nakakaranas ng mga nasabing m g a sintomas ay ituro sa kanila na ipagbigayalam kaagad sa atin para malunasan, at wag s i l a n g matakot dahil halos lahat ng mga bata ay nakakaranas ng isa o ilang atake ng tonsilitis. Ang tonsilitis ay maaaring maging acute, recurrent o chronic at may peritonsillar abcess. Ang mga sintomas ng acute tonsilitis ay lagnat, sore throat, bad breath, mahirap at masakit na paglunok, at masasakit na lymph node. Maaaring may kasama itong pananakit ng katawan at panghihina. Maaaring mawawala ang mga sintomas na ito pagkalipas ng tatlo o apat na araw, o maaaring tumagal ng dalawang linggo kahit ginagamot na. Recurrent tonsilitis ang tawag sa tonsilitis na paulit-ulit ng ilang beses sa loob ng isang taon. Ang may chronic tonsilitis naman ay palaging masakit ang lalamunan, mabaho ang hininga, maga ang tonsils at mga kulani sa leeg. Kung may peritonsillar abcess ang isang tao, palaging masakit ang kanyang lalamunan, may lagnat, mabaho ang hininga, nahihirapang ibuka ang bibig, at paos ang boses kapag nagsasalita. Ang tonsilitis ay madali ng nagagamot sa pamamagitan ng antibiotic regimen, fluid replacement at pain reliever. Kung barado na ang lalamunan ay malala ang kaso maaaring mahospital. Kumunsulta sa doktor para maiwasan ang paulit-ulit ang tonsilitis na magiging sanhi para tanggalin na ito. Dahil sa mga modernong gamot at panibagong paraan ng pagopera, halos walang nang komplikasyon o namamatay sa sakit na ito. Laging tandaan, kaagad kumunsulta sa doctor kapag may kakaiba nang nararamdaman upang hindi lumala ang inyong karamdaman. KMC september 2014 KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY KMC 19

20 EVENTS & HAPPENINGS Hamamatsu UTAWIT Regional Qualifying Round in Shizuoka August 16, 2014 Sendai UTAWIT Regional Qualifying Round in Miyagi August 24, 2014 Winners 1st : Ms.Kateryn Cabalatungan 2nd : Ms.Jocelyn Hanajima 3rd : Ms.Risa Ferreras Winners 1st : Ms.Hazel Yamada 2nd : Ms.Marilou Toyota 3rd : Ms.Ai Sakajiri 20 KMC KaBAYAN MIGRANTS COMMUNITY September 2014