ESTATUTU FFS LIA DAULUK Fundasaun Foin Sãe ne ebé ho lia badak FFS ne e orgaun Juventude ne ebé maka moris iha tinan 2011. Uluk nanain Juventude ne ebé iha inisiativu atu organiza povu Timor Leste hola parte iha dezenvolvimentu nasional. Iha loron 15 Janeiru 2011 Ami juvenude tu ur hamutuk ho hari i Fundasaun Foin Sãe, nudar matadalan ba Juventude Timor Leste hodi luta ba dezenvolvimentu no mos loke kampu serbisu ba Joven sira iha Timor Leste. Organiza joven sira hodi luta atu hamenus pobreza iha Timor Leste tamba komunidade barak maka sei moris iha kbi it laek nia laran ka mukit, tamba nee maka Fundasaun ida ne e hari i hodi tau matan ba povu Timor Leste. 1
KAPITULU: I Naran no Simbolu Artigu 1 1. Liu husi reniaun Membru Diresaun iha loron 13 15 fulan Janeiru 2011, no hetan aprova husi Membru Diresaun hodi sai FUNDASAUN FOIN SÃE ne ebé habadak FFS. 2. Signifikadu katak Fundasaun ne e nia naran maka: FOIN SÃE ne e husi lia tetun dehan katak Foin Sãe. Tan ne e FFS nia serbisu sei hahu atu halo mudansa ba ema hotu ne ebé moris iha kbi it laek ka mukit nia laran, katak sira ne ebé : kiak, la iha matenek, hamlaha, moras no hetan dezastre naturais. 3. Simbolu: Mapa Timor no manu ida ne ebé fo naroman, hatudu katak ninia prezensa lori mudansa ba povu Timor Leste liu husi esperansa ba povu iha Nasaun ida ne e. SIMBOLU FFS KAPITULU II Rezidensia, Eksistensia no Durasaun Artigu 2 Rezidensia FUNDASAUN FOIN SÃE (FFS) nia rezidensia ka hela fatin iha kapital Lospalos. Artigu 3 Eksistensia FUNDASAUN FOIN SÃE (FFS) ne e orgaun ida non govermental. 2
Artigu 4 Durasaun Fundasaun ida ne e hari ho durasaun ida ne ebé maka la determina, no hahu nanis nia serbisu bainhira nia hamrik. KAPITULU: III Baze Serbisu, Vizaun, Misaun no Area Serbisu Artigu 5 Baze Serbisu FUNDASAUN FOIN SÃE (FFS) hala o nia serbisu bazeia ba partisipasaun Juventude ba dezemvolvimentu Nasaun nian. Artigu 6 Vizaun no Misaun 1. Vizaun: Ema moris ne e Maromak maka halo no iha folin ou valor hanesan no iha direitu atu hetan satisfeitu, ekonomia iha nia moris. 2. Misaun: Hasa e ekonomia familia kiak sira, ne ebé bazeia ba partisipasaun Juventude nian ba dezemvolvimentu Nasaun nian. Artigu 7 Area Serbisu Area Serbisu maka hanesan: Integridade Agrikultura, Saude, Edukasaun, Humanitaria no area seluk-seluk tan ne ebé maka bele habelar tan tuir kapasidade. KAPITULU IV Grupu Ajudus Artigu 8 Serbisu / aktividades FFS ne e sei fo ba grupu povu ki ik ne ebé maka la iha kapasidade, kiak no ema hanehan, no sei la hare ba sira nia diferensia kultura, suku, religiaun no rasa. 3
KAPITULU: V Relasaun FFS Artigu 9 1. FUNDASAUN FOIN SÃE (FFS) ne e orgaun Non Guvermental (ONG) ida ne ebé maka ninia administrasaun autonomia, liu husi Membru Diresaun. Relasaun ne e halo ninia dezenho maka hanesan tuir mai ne e: Assembelia Jeral Membru Diresaun Nota: Staff Exekutivu Linha Hirarkia --------- Linha Resposabilidade Linha Koordenasaun/konsultasaun 2. Bainhira hala o ninia sebisu loron - loron, FFS bele halo konsultasaun direita ho Orgaun executivu sekarik importante bele mos koalia hamutuk ho Membru Diresaun la iha nia fatin. KAPITULU VI Membru Diresaun Artigu 10 1. Membru Diresaun FFS ne e orgaun ida ne ebé maka hili direita no forma, hodi determina politika ne ebé atu habelar FFS no ninia aktividades hotu, no tuir mai sei halo relatoriu ba Asembelia Jeral. 2. Membru Diresaun FFS iha kompetensia atu foti no hapara Staff Executivu ne ebé hanesan: Direitór no Jestaun programa. 4
3. Membru Diresaun bele para bainhira: a. Mate b. Rezigna-an ho surat ofisial c. Hetan akuzasaun kriminal tuir forsa lei nian d. La marka prezensa iha Assembelia Jeral. e. Halo hahalok amoral no halo hahalok ida ne ebé maka bele halo lakon no hafoe er Fundasaun nia naran. 4. Buat seluk kona ba Membru Diresaun tuir mai sei regula iha Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga/ART). KAPITULU VII Staff Exekutivu Artigu 11 1. Staff Exekutivu Fundasaun Foin Sãe ne e maka: Direitór no Jestaun Programa ne ebé Membru Diresaun maka foti. 2. Staff Exekutivu hala o ninia knar to o tinan 4 (periode ida), hahu husi loron ne ebé karta ofisial ba sira nia knar hasai. 3. Staff Exekutivu sei bele foti fila fali ba periode dala rua (II) tuir sira nia resultadu serbisu ne ebé maka bele dehan susesu. 4. Staff Exekutivu sei la bele hili fali ba periode dala tolu (III). 5. Staff Exekutivu iha responsabilidade tomak ba Membru Diresaun 6. Staff Exekutivu hala o nia knar bazeia ba Estatutu (Anggran Dasar/AD) no Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga/ART) FFS. 7. Staff Exekutivu sei la bele depende (afilia) ba orgaun/ institusaun seluk ida bainhira sei aktivu hanesan Staff Exekutivu. 8. Staff Exekutivu idak-idak hala o nia funsaun tuir Job Deskripsi nebe e regula iha Regulamentu (Anggran Rumah Tangga/ART). 1. Direitu; Artigu 12 Direitu, Dever no Kompetensia Staff Exekutivu Staff Exekutivu iha direitu atu: a. Hetan salariu fulan-fulan hanesan ba sira nia kolen, ne ebé sei regula iha Regulemntu (Anggaran Rumah Tangga / ART). b. Lisensa partus, lisensa tinan nia, no lisensa naruk ne ebé maka sei regula iha Regulementu (Anggaran Rumah Tangga / ART). c. Hetan lisensa tamba moras ka importante seluk nia ne ebé maka sei regula iha Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga / ART). d. Hetan ajuda mediku limita ne ebé maka sei regula iha Regulementu (Anggaran Rumah Tangga / ART). 5
2. Dever; Staff Exekutivu iha dever atu: a. Mantein FFS nia naran ho diak. b. Hala o aktividades hotu no programa ho resposabilidade no transparensia. c. Tau matan no mantein fasilidade FFS ho responsabilidade d. Hala o nia knar bazeia ba Estatutu (Anggaran Dasar/AD) no Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga / ART) e. Hato o relatoriu regular no relatrio final ba Membru Diresaun ne ebé maka regula iha Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga / ART). 3. Kompetensia; Staff Exekutivu iha kompetensia atu: a. Hala o Programa serbisu, alokasaun orsamentu no Proposta. b. Habelar serbisu ne ebé maka efektivu no efisensia liu. c. Foti no hapara fungsionariu iha area serbisu tuir nesesidade, bainhira hala o ona konsultasaun ho membru diresaun. d. Uza fasilidade FFS ho responsabilidade. e. Hala o komunikasaun direita ho belun serbisu ne ebé maka iha rai laran ka rai liur hodi habelar relasaun serbisu. f. Sai hanesan reprezentante FFS ba enkontru sira ne ebé iha railaran ka rai liur. g. Hamutuk ho membru diresaun hanesan reprezentante Fundasaun iha Tribunal. KAPITULU VIII Funsionariu Artigu 13 1. Fungsionario FFS no Staff Exekutivu maka sei foti knar no durasaun ida atu ajuda implementa programa FFS. 2. Fungsionario ne e maka ho ninia posisaun hanesan tuir mai ne e: Administrasaun Finansa (Admin), Koordenador programa ba area idak-idak, hakerek na in ba administrasaun, kundutor, Cleaning Service no seluk tan tuir nesesidade. 3. Prosesu rekrutamentu, foti no hapara sei regula iha Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga / ART). 4. Fungsionario FFS sei labele depende (afilia) iha orgaun ka instistusaun ruma bainhira sei aktivu hanesan fungsionario FFS. 5. Fungsionario rai laran ne ebé maka belun husi rai liur fó hodi ajuda no ema Voluntariu, katak sira ne ebé maka hakarak ajuda FFS ho voluntariamente. 6. Buat seluk-seluk tan tuir mai sei regula iha Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga / ART). 6
KAPITULU IX Disiplina Artigu 14 1. Atu mantein diak FFS nia naran, mantein transparensia aktividade, efektivu serbisu FFS ne ebé masimu no reponsavel, maka presija foti asaun disiplinar ne ebé forte ba Staff Exekutivu no fungsionario hotu. 2. Modelu asaun disiplinar maka hanesan tuir mai ne e: Fo hatene koalia, Fo Surat Oficial, Ko a salariu, no Hapara serbisu. 3. Prosesu asaun Disiplinar tuir mai sei regula iha Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga / ART). KAPITULU: X Fasilidade, Orsamentu no Livru Artigu 15 Fasilidade 1. Buat hotu ne ebé maka la o no la la o, (Kareta, Motor, Uma, Rai no fasilidade seluk tan) ne ebé maka sosa ka hetan hodi FFS nia naran, ne e riku soin FFS nian nebe maka uja no maneja ho responabilidade. 2. Buat hotu ne ebé temi iha pontu 1 ne e bele hetan husi Belun FFS, orgaun duadores, ajudus voluntariamente husi kolegas sira no belun seluk-seluk tan. 3. Buat hotu ka riku soin ne ebé maka temi iha leten bele fa an no ka lelang tuir nesesidade ho folin ida bainhira hetan aprovasaun husi membru diresaun no iha surat lisensa ofisial husi Asembelia Jeral. 4. Utilizasaun fasilidade transporte FFS, sei regula iha Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga / ART) Artigu 16 Orsamentu 1. Orsamentu (Osan) FFS rai iha banku ne ebé maka iha Timor Leste (Dili) no lori naran FFS. 2. La iha autorizasaun atu rai osan iha banku ida ho naran privadu ka naran seluk. 3. Foti osan sei dehan validu, bainhira iha asinatura husi Direitór no Chefe Membru Diresaun. 4. Buat seluk ne ebé relasiona ho orsamentu FFS sei regula iha Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga / ART). Artigu 17 Livru 1. Livru orsamentu FFS, Admin (Responsavel Finansa) maka sei halo ho diak no transparensia ba Jestaun Programa hodi pasa ba Direitór. 7
2. Relatorio Livru Orsamento sei hato o ba Direitór no Jestaun Programa kada fulan ida. 3. Tinan ba Livru Orsamentu maka hahu husi loron 1 Janeiro to o 31 fulan Dezembru kada tinan. 4. Livru Orsamentu sei hare tuir minimal kada tinan, bainhira tinan programa FFS remata ou dala ruma bain hiradehan presiza. KAPITULU: XI Auditoria Artigu 18 1. Atu mantein transparansia no komfiansa FFS husi orgaun duadores no ka Ema ne ebé maka fo suporta ba FFS, maka kada tinan riku soin hotu-hotu ne ebé maka FFS nia sei audit no hetan rekomendasaun husi orgaun Akuntanbilidade Publiku ne ebé maka Membru Diresaun hili. 2. Orsamentu ba Audit, FFS sei resposavel. KAPITULU: XII Fahe Malu (Likuidasaun) Artigu 19 Kriteria Fahe Malu 1. Fundasaun Foin Sãe (FFS) sei Fahe Malu bainhira: a. La iha ona kapasidade atu hala o nia aktividade tamba falta financeiro. b. 2/3 husi asembelia jeral maka husu. c. Estadu/Guvernu maka husu tamba la tuir kriteria hodi sai Fundasaun. 2. Enkontru ba Fahe Malu nia bele dehan validu bainhira Asembelia jeral aprova. 3. Bainhira Surat Dezisaun sai ona, membru diresaun sei forma Komisaun ba Likuidasaun. 4. Bainhira Komisaun ne e hala o ona prosesu Likuidasaun, riku soin hotu-hotu sei entrega faan. KAPITULU: XIII Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga / ART) Artigu 20 1. Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga / ART) ne e Klarifikasaun husi Estatutu (Anggaran Dasar / AD). 2. Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga /AR) labele kontra Estatutu (Anggaran Dasar / AD) 8
KAPITULU: XIV Termus Mudansa Artigu 21 Buat seluk ne ebé maka sidauk to o hodi regula iha Estatutu (Anggaran Dasar / AD) no Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga / ART) sei deside ikus liu husi reniaun membru diresaun. KAPITULU: XV Termus Final Artigu 22 1. Estatutu (Anggaran Dasar / AD) ne e so bele muda liu husi reniaun Membru Diresaun no hetan aprovasaun husi Asembelia jeral deit. 2. Ho promolgasaun Estatutu (Anggaran Dasar /AD) ne e, maka Estatutu (Anggaran Dasar / AD) no Regulamentu (Anggaran Rumah Tangga / ART) uluk nia dehan invalidu tiha ona. 9
Aprova Official Iha : Lautem, 06 Junu 2011 MEMBRU DIRESAUN FFS: NARAN POZISAUN ASINATURA Harun Yohanes Boavida, Lic. Eco. Chefe Eng. Justo Fransisco da Silva Sekretaris Eng. Jeronimo da Silva Membru Abrão José Ximenes, Lsp Membru Eng. Alcina de Carvalho Gama Membru 10