860

73 626 859-866 2008 J. Archit. Plann., AIJ, Vol. 73 No. 626, 859-866, Apr., 2008 Kimiyo YAMASHITA This paper aims to clarify various issues concerning mosque design from the viewpoints of the architects, researchers, clients, and the Presidency of Religious Affairs (PRA) in the republic period in Turkey. Many mosques imitating Ottoman architecture have been built using contemporary methods since around the 1950s throughout the country. First, we review critical arguments made by architects and researchers with regard to these mosques. Second, we discuss the notions of the clients and the activities of the PRA in order to demonstrate the difference from the views of architects and researchers. We conclude that in order to encourage the construction of new mosques with modern designs, which most Turkish architects and researchers are eager to, it is vital that the architects spread awareness regarding the issue among the public in cooperation with the PRA. Keywords: Islam, Ottoman style, Architect, Laiklik, Presidency of Religious Affairs ( ) Researcher, Dept. of Foreign Language, Tokyo University of Foreign Studies, Dr. Design 859

860

861

862

863

864

1) :,, pp.40-52, 2005 2) :,, pp.189-208, 2001.4 3) :,, pp.569-570, 2002.2 4) 1960 71 80 97 5) 6) 2001:217 op. cit., 7) ibid., :,, pp.225, 246, 1994 8) Bozdoğan, S.:Architecture of Revolution, Modernizm and Nation Building, Univ. of Washington press, pp.56-105, 2001 9) Cansever, T. and Köksal, A.: Türkiye de Cami Mimaisi Üzerine, Arredamento Dekorasyon No.64 p.88, 1994 10) Schimmel, A.:Islam in Turkey, Arberry, A. J. ed., Religion in the Middle East: Three Religions in Concord and Conflict, Vol.2 pp. 83-84, 1969 11) Öz, T.: Yeni Yapılacak Camiler Münasebetile, Arkitekt No.9-12, p.188, 1954 12) Kuban, D.: 20. Yüzyılın İkinci Yarısında 16. Yüzyıl Stilinde Cami Yaptırmayı Düşünenlere, Mimarlık 10 No.48, p.7, 1967, Gönençen, K.:Cami Mimarisinde Çağdaşlık, Yapı 214, pp.84, 1999 13) Tümer, G.: Yeni Camiler, Yapı 122, pp.56-57, 1992 865

14) Öz, T. 1954 op. cit., 15) Mimarlar odası: Mimarlık 10 No.48, p.2, 1967 16) Kuban, D. 1967 op. cit., Kuban, D.: Çağdaş Cami Tasarımının Kültürel Boyutları, Çevre 8, pp.16-17, 1980 17) Hasol, D.: Kocatepe Camisi İlyas Bey Camisi, Yapı 75, pp.25-26, 1987 18) Tümer, G. 1992 op. cit., 19) Kuban, D.: Çağdaş Cami Tasarımı, Arredamento Dekorasyon No.64 pp.81-83, 1994, Tanyeli, U.: Türkiye de Çağdaş Cami Mimarisi: Bir Olanaksızlığı tartışmak, Arredamento Dekorasyon No.64 pp.84-87, 1994 20) Gönençen, K.: Cami Mimarisinde Çağdaşlık Yapı 214, pp.83-90, 1999.09 21) Yalçın, E.: Devrimin Sahiplendiği Cami, Tarih ve Toplum No.185, pp.24-25, 1999 22) Erengezgin, Ç.: 20.Yüzyılın Son Yarısında Camiiler ve Yorumlar, Arkitekt No. 472, pp.18-27, 2000b 23) Eyüpgiller, K. K.: Türkiye de Çağdaş Cami Mimarisi: İstanbul dan Örnekler, Yapı 229, pp.62-71, 2000, Eyüpgiller, K. K.: Contemporary Mosque Architecture in Turkey, Conservation of the 20th Century Architectural and Industrial Heritage, International Symposium, ICOMOS, pp.133-136, 2002.02, Eyüpgiller, K. K.: Türkiye de 20. Yüzyıl Cami Mimarisi, Mimarlık No.331, pp. 20-27, 2006, 24) Tümer, G.: Ucube Camilerden Öteki Camilere, Mimarlık No.331, pp. 31-38, 2006 25) 2005 12 31 7,241 77,777 Diyanet İşler Başkanlığı, Diyanet İşler Başkanlığı İstatistikler (1991-2005 yılı) Ankara, 2005 26) 55 10 2 2 3 10 7 2 1 3 1 1 1 2 1 1 3 27) Eyüpgiller, K. K. 2006: 20 op. cit., 28) Diyanet cami yapımından haberdar değil. Hürriyet, online, 2006-07-10, < http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=4727351&tarih=2006-07-10 > ( 2006-5-17) 29) Kuban, D. 1994: 83 op. cit., Tanyeli, U. 1994:85 op. cit., Tümer, G. 1992:56 op. cit., 30) Tanyeli, U. 1994 ibid., 31) Diyanet İşler Başkanlığı, 2005, op. cit., 32) Helen Chapin Metz, ed.: Turkey: A Country Study, GPO for the Library of Congress, 1996 33) 442 Tuluk, Ö.İ.: Mimarlık Eğitiminde Çağdaş Cami Tasarımı Sorunu,Yapı No.229, pp59-61, 2000 34) Vakıf ve dernek camileri Diyanet e devredilecek. Milliyet, online, 2007-05-05, < http://www.milliyet.com.tr/2007/05/05/siyaset/ siy14.html > ( 2007-05-28) 35) Diyanet, derneklere ait 10 bin caminin tapusunu istiyor. Zaman, online, 2006-07-24, < http://www.zaman.com.tr/webapp-tr/haber.do?haberno=314965 > ( 2007-05-16) Diyanet ten camilere gözaltı. Cumhuriyet 4, 2007.02.11 36) Çalışkan O.: İbadetle Ticaretin Organik Birlikteliği: Türkiye de Çağdaş Cami, BoyutPedia, Boyut Yayın Gurubu, n.d. <http://www.boyutpedia.com/default~id~16 20~aID~67344~link~ibadetle_ticaretin_organik_birlikteligi_turkiye%E2%80%99d e_cagdas_cami.html > ( 2007-05-16) 37) Kuban, D. 1994 op. cit., 38) Mimar Sinan'ın kemikleri sızlıyor! Hürriyet, online, 2004-07-13 < http://www.milliyet.com.tr/2004/07/13/guncel/axgun01.html > ( 2007-05-16) 39) ibid., 40) Yalçın, E. 1999: 25 op. cit., 41) Erengezgin, Ç.:Bir İbadet Mekanı olarak Camiler için Önsöz, Arkitekt No.472, pp.15, 2000a 42) 1567-74 43) Yunanlılar, Ayasofya ve İstanbulu alarak çifte bayram yapacaklarmış. Tercüman 1, 7 1966.01.09 44) Mimarlar Ayasofya da çan a özenen mimarı protesto etti. Tercüman 1, 7 1966.02.13 45) Cansever, T. and Köksal, A. 1994:91 op. cit., 46) Tanyeli, U.:Çağdaş Mimarlıkta İslami İçerik Sorunu ve Cansever, Turgut Cansever, Boyut Yayın Grubu, pp.7-23, 2001, Tanyeli, U. and Yücel, A., Turgut Cansever: Düşünce Adamı ve Mimar, Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi, 419p. 2007 47) < http://www.tbmm.gov.tr/anayasa.htm > ( 2007-05-16) 48) HP, < http://www.diyanet.gov.tr/turkish/default.asp > ( 2007-05-16),,, 39.40, pp.45-72, 1993.3, 49) T.C. Başbakanlık Diyanet İşleri Başkanlığı: İl Müftüleri Semineri Sonuç Bildirgesi, Kızılcahamam-ANKARA (2006-09-8/11) 2006-09-13 < http://www.diyanet.gov. tr/turkish/default.asp > ( 2007-06-01) 50) Talep yok ama arz var. Radikal, online, 2005-09-22 < http://www.radikal. com.tr/haber.php?haberno=164767 > ( 2007-05-16), Ekinci, O.: Bütün Yönleriyle Taksim Camisi Belgeseli, Çağdaş Yayınları, 189p. 1997, Parka cami şaşırttı. Milliyet. online, 2005-09-22 < http://www.milliyet.com. tr/2005/09/22/guncel/axgun01.html > ( 2007-05-16) 51) İstanbul Müftülüğü: İstanbul Müftülüğü Cami Projesi İstişare Toplantısına Ev Sahipliği Yaptı. < http://www.istanbulmuftulugu.gov.tr/haberler/istisaretplnt.htm > ( 2007-05-31) 52) Bila, H.: Ali Bardakoğlu nun Uyarısı, Cumhuriyet 3, 2006.07.12 Bardakoğlu: İzinsiz cami yapılmayacak. Milliyet, online, 2007-07-14 < http://www.milliyet.com.tr/2006/07/14/guncel/gun06.html > ( 2007-05-28) Birand, M. A.: Diyanet Başkanını dinlesenize... Hürriyet, online, 2006-07-14 < http://www.milliyet.com.tr/2006/07/14/yazar/zbirand.html > ( 2007-05-16 53) : 1960, 2006 F-2, pp243-44, 2006, Talat H.: İslamabad a İmrenmek, Cumhuriyet 27, 2007.03.09 54) Camilerde Sinan ruhu canlanacak, Yeni Şafak, online, 2006-07-08 < http://www.yenisafak.com.tr/arsiv/2006/temmuz/08/g04.html > ( 2007-05-31) 55) 1991 56) 17 Ağustos Camii, mimarisi ve sosyal tesisleriyle göz alıyor. Zaman, online, 2006-10-10 < http://www.zaman.com.tr/webapp-tr/haber.do?haberno=434047 > ( 2007-05-16) 57) Hürriyet, 2006-07-10, op. cit., 58) (2006.08.28) Gürsoy, Mediha Öner, Nuri ( - - ) 59) T.C. Başbakanlık Diyanet İşleri Başkanlığı İdari ve Mali Dairesi Başkanlığı Teknik Hizmetler şubesi Müdürlüğü: Yurt Genelinde Yapılacak Cami Projelerinde Bulunması gereken Asgari Unsurlar ve Müştemilatlar, n.d., 60) (Cami Tip Projeleri) 3 2006 9 2007 6 4 < http://www.diyanet.gov.tr/turkish/camiproje.asp> ( 2007-05-28) 61) 15 16 62) (,1998 ) 2000 63) < http://www.diyanet.gov.tr/turkish/hutbeliste. asp?ay=5&yil=2007 > ( 2007-05-28) 64), 2001-10-05 < http://www.diyanet.gov.tr/turkish/hutbe. asp?h_id=154> ( 2007-05-28), :, 2002-10-04 < http://www.diyanet.gov.tr/turkish/hutbe.asp?h_id=96 >( 2007-05-28), :, 2003-10-03 < http://diyanet7. diyanet.gov.tr/turkish/hutbeliste.asp?yil=2003 > ( 2007-11-15), :, 2004-10-01 < http://diyanet7.diyanet.gov.tr/turkish/hutbeliste. asp?yil=2004> ( 2007-11-15), :, 2005-09-30. < http://diyanet7.diyanet.gov.tr/turkish/hutbeliste.asp?yil=2005 > ( 2007-11-15), :, 2006-09-29 < http://diyanet7.diyanet.gov. tr/turkish/hutbeliste.asp?yil=2006 > ( 2007-11-15) 2007 10 2007 12 18 866