Planu&Estratéjiku&Rede&ba&Rai& 2015"2018
2 Konteúdu Introdusaun*...*3 Istoria*Rede*ba*Rai*...*3 Planu*Estratejiku*2015* *2018*...*5 Observasaun*Forsa*no*Limitasaun*Prosesu*Planu*Estratéjiku*...*6 Estrutura*Relatoriu*Ida*Ne e*...*6 Analyza*Forsa,*Frakeja,*Oportunidade*no*Risku*...*8 Objetivu*1*...*11 Objetivu*2*...*15 Objetivu*1*...*22 Objetivu*4*...*28 Objetivu*5*...*33 Aneksu*I:*Lista*Partisipante*...*39 Aneksu*II:*Membru*ninia*aktividade*tinan*2014N15*...*42 Aneksu*III:*Estatutu*Rede*ba*Rai*...*45 Aneksu*IV:*Metodolojia*Planu*Estratejiku*no*AJM*ne ebe*prepara*husi*fasilitador*...*56
3 Introdusaun Istoria(Rede(ba(Rai( RedebaRainu udarorganizasaunsosiedadesivílnasionál,lokálnointernasionálne ebéservisukona"baasunturaiiha Timor"Leste.RedebaRaihariiiha2001noservisuhalomonitorizasaunbakazurai,monitorizasaunbagovernusiranian lei,polítikanoprojetusirakona"barainoadvokasiakona"baasunturai. Rede ba Rai uluk nu udar grupu advokasia ida ne ebé fasilita husi FÓNGTIL. Iha tinan 2005 iha desizaun katak Rede Advokasia Fóngtil nian diak liu sei karik fasilita husi membru sira. Iha momentu ne eba KSI asumi kargo nu udar SekretariaduRedebaRai.Ihatempune ebaitaniaservisufókusliubakazubalune ebémósuliuliukazuplantasaun kaféihaermera.ihatinan2008ihadesizaunhusimembruhodifokusliutanbapolítikarainoatuhamorisfilafalirede barai.iha2008membrukonkordaatumudasekretariadumaifundasaunhaburas. Husi2008NGOinternasionálhusiIrlandiaConcern,TrocairenomosIrishaidfófundushodisupportaservisuRedeba Rai nian. Iha momentu ne eba laiha staf barak atu hala o servisu Rede nian. Fundasaun Haburas delega ninia koordenadóradvokasiapedritovieiraatusaikoordenadórredebarai.hofundushusitrocaire,concernnoirishaid konsegeempregamentoridahonaranmeabhcryan. Planu(Estratéjiku(2010( Ihaloron10"12,fulanFevreiru2010RedebaRaikonsegehala oniniaplanuestratéjikudahulukihamanalouniafatin ihadare.planuestratejikuidane epartisipahusi:belun,forumtaumatan,haburas,hasatil,ksi,la ohamutuk,luta Hamutuk, Trocaire, Fongtil, Oxfam no fasilita husi Maun Fernando da Costa no Mana Meabh Cryan. Iha Planu Estratejiku2010konkordakatakRedebaRaininiavizaunmak povutimor"lestene ebémorisnafatinhodireituno asesubaraine ebejustunosustentavel. DurantePlanuEstratejikumosaprovaprioridadeestratéjikuhaat,hanesan: 1. Ihapolitikarai,lejislasaunrainoimplementasaunne ebefóbenefisiubakomunidadesira 2. Ihakonsultasauninklusivunopartisipativukona"bapolitikanolejislasaunrai. 3. Konscientizasaunhokomunidadekona"barainoaspeitumorisnianne eberelasionahorai 4. HaforsaRedenian(estruturanomosrekursus incluimateneknorekursusfinansas)atuhaloadvokasiano projetuatuhatanitanianvizaun. Bazeia ba Planu Estratejiku 2010 Rede ba Rai konkorda katak presiza emprega koordenadór ida ne ebé bele servisu fokusdeitbakoordenasaunredebarainian.liuhusiprosesulokevaganohalointrevistaihajaneiru2011santina Fernandesasumikargunu udarkoordenadorsekretariadu. Durante tinan 2011 mosu kreximentu kazu eviksaun iha Dili no area seluk. Rede ba Rai aktivu tebes iha kazu balu hanesankazueviksaunaitaraklaran(hodihalobibliotekanasionál)nomoseviksauneis"brimobbairopite.bazeiaba esperiénsiahirakne edesideatuhakleanplanuestratejikuredebarai.ihaprosesune eidentifikaobjetivu5hanesan tuirmai.
4 ( OBJETIVU(1:(( OBJETIVU(2:( ( OBJETIVU(3:(( Objetivu(Rede(ba(Rai(2012(<(2015( Politikanain,lejislisaunrainopolitikaraine'ebeinfluensidahusikomunidade(Seksaunne'eligaho politikarasikmaibetenkihare'ehamutukhoseksaunkonsentizasaun) Ihaonaleinopolitikarainoniaimplementasauntuirprinsipiudireitushumanusnoprinsipiujustisa IhaonaestrukturaRedene'ebefortinoiharekursushumanus(membrunosekreteriadu),kapasidade nofundusatuatinjiitaniavizaun.ihamosmembrunatonhusiniveldistritalnohusiareasektorsira selukatukompletaitaniavizaunnoservisu ( OBJETIVU(4:(( Komunidadene'ebekonsentizaonahodidefendesiraniadireitunoasesubarai( ( OBJETIVU(5:(( Ihasupportalegalnomediasaunbakomunidadeaturesolvesiraniaproblemanokazu ( Duranteprosesuidane eatuhakleanplanuestratejikumembrumoskonsegehalorahunobjetivuhirakne ebanivel aktividadenofaheknaarentremembruida"idaknomossekretariadu(belehare etabelaexcelihaaneksu).planuida ne einkluiorganizasauntuirmai:hak,laifet,haburas,belun,ksi,la ohamutuk,oxfam,fokupers,jsmp,fsg,permatil, MCEA,USC"Canada,Hasatil,Mokatil,RedeFetonoFongtil. Tamba kresimentu kazu eviksaun no asuntu rai ne ebe sai barak membru Rede ba Rai konkorda mos atu emprega koordenadórnainruatan,idaatufokusbakazunoidatanatufokusbaasuntulegal.ihafinde2012konsegeemprega emanainruaatuasumikargohirakne enomosemaadministrasaunidaatutulunservisuredenian. Iha tinan 2012 membru Rede ba Rai konkorda atu hametin tan estrutura Rede nian liu husi hari I Ekipa Tau Matan (ETM)idahoditaumatanbaservisuSekretariaduRedebaRai.Ihamomentune ebahiliemanainlimaatutuurihaetm, hanesan: Roberto Aleixo da Cruz (Haburas), Ines Martins (La o Hamutuk), Cris Caetano (Membru Individual), Izalde CorreiaPinto(Belun)noZulmiroMadeira(KSI) 1. Fundus(EC(nian( Iha2012KomisaunEuropea(EC)lokeprosesuidaatufofundusbasosiedadesivíl.RedebaRaifotidesizaunatuhatama aplikasaun. Tamba montante orsamentu husi EC ne ebe bo ot husi membru sira deside katak proposta bele inklui orsamentuhodijeresekretariadunoservisukonjunktusiramaibebelemosinkluimembrubalusiraniaaktividaderasik ne ebeligahoasunturai(nu udarconsortiumida).durantediskusaunkona"bafundusecihaorganizasaunlimane ebe hakarak tama iha consortium ida ne e no mos prense kritéria EC nian hodi bele tama nu udar full member ba iha consortium,ne einklui:haburas,ksi,ftm,belun,libertanohak.durantejaneirufevreiru2013redebaraibazeiaba diskusaunhomembruhotutauhamutukpropostaida.propostaidane ehovalórmontantekonsegeliu.ihatinan2013 niaklaranasinakontratuhoecbaorsamentumontante ECniniaobjetivumaizumenusrefletaplanuestratéjiku tuanne ebehaloiha2012sokeniniaformatudiferente. 1 Ihatinan2015niaklaranMaunZulmiroparaservisuhoKSIentaunMaunJenitotrokaniaihaETMhanesanmos MaunRobertoAleixodaCruzasumikargonu udarkoordenadornasionalredebaraiinterinutambanune emaun AtoiDelimastrokanianu udarhaburasniniareprezentanteihaetm.
5 Planu(Estratejiku(2015( (2018( ( Durantetinan2012mai2015membruseidaukkonsegehala oprosesuplanuestratéjikufoun.durante2015ekipatau MatanservisuhamutukhoSekretariaduhodihilikoordenadórinterinufounbaSekretariaduRedebaRai.TuirEkipaTau MatanRedebaRai(ETM)nomembrusirakatakihaproblemabaluhokoordenasaunservisutambanune ehakarakfoti desizaunhodihaloagmidahodihadiafaliestruturaredebarainomosatuhalorevistabaplanustratejiku.atuajuda fasilitaprosesuidane esekretariaduhamutukhoetmrekruitameabhcryannu udarfasilitadorbaprosesuplanu Stratejiku. ( TambadurantetinanbalulahaloAGMnotambakoordenasaunne ebetun.etmkonkordakatakpresizahala o evaluasaunkaasesmentuidahodihatenekleanliutanmembruida"idakniasentimentunohanoin.bazeiaba asesmentuidane emakhakatbaprosesurevistaplanustratejikunohaloagm.seksauntuirmaiesplikakleanliutan ( HodifasilitaPlanuEstratejikune ebekleanfasilitadorpreparametodolojiaidane ebefaheulukhomembrunoekipa TauMatan(ETM).Foinmetodolojiaidane eaprovamakhahúprosesufasilitaplanuestratejiku.prosesuplanu Estratejikufahebaphasehaat:phaseasesmentu,phasepreparadokumentasaun,enkontruplanuestratejikuhamutuk homembruhotu(loronruaihadarenoloronidaihadili),noikusliuprosesuhakerekrelatóriuidane e.tabelaiha kraikesplikaklaruliutanphasehirakne eninialala ok,oráriunooutputne eberealiza. Phase( Prosesu( Output( Phase( Asesmentu( Augustu2015 Setemrbu2015 ( Halointrevistahokadamembrukona"baforsa,frakeja, oportunidadenoriskumembrunian Apresentaresultaduasesmentubamembruhotunohusu siraatuaprovanoaumentainformasaun AnalyzaFFOR Preparasaun( Dokumentu( Augustu Outubru2015 Kadamembrupreparaninialistaaktividaderaine ebe haloonanomosplanuaktividadene ebeniahakarakhalo bafuturu KadamembrumosihatempuatuhalorevistabaPlanu Estratejikufounatuanalyzaaktividadesaidane ebenia haloonanoaktividadesaidamaklakonsegehalo Relatoriukada organizasaun PlanuAsaun kada organizasaun Enkontru(Planu( Estratéjiku(Entre( Membru( 12,13,Outubru Kontinuasauniha 6Novembru Hala odiskusaunnoaprezentasaunentremembruhodi analyzanokompletataninformasaunbaplanu estratejiku,halorevizaunbaredebarainiaobjetivulima noidentifikaknaarsekretariadunomembruida"idak. Notalensia diskusaun Photo Tabela prioridade, stratejiano aktiviaderede barai2015 2018 Prepara( Novembru2015 FasilitadorpreparaezbosurelatóriuPlanuEstratejiku Sekretariadufaherelatóriubamembruhodihetan RelatoriuPlanu Estratejiku
6 Relatoriu( komentáriunorekoihlakomentáriuhirakne e. Observasaun(Forsa(no(Limitasaun(Prosesu(Planu(Estratéjiku( Nu udarfasilitadoritaobservakatakprosesuhotuhotuihaniniaforsanonialimitasaun.maiskebeledehankatak prosesuplanuestratejikuredebarainiansusesu.ihamoslimitasaunbaluhanesantuirmai: ( Prosesu(Planu(Estratejiku(ida(ne e(ninia(forsa(mak:( Lorimembruhamutuknokonsegehaforsakomitmentubaservisuhamutuk KonsegehamosuduniPlanuEstratejikufounnofaheknaarentremembru Supportamembruhodikomesahanoinkritikakona"basiraniamekanizmuservisuhamutuk Liuhusiprosesuanalyzaproblemaihaintrevistamolokatutamabadiskusaunkleanitakonsegetamaanalyza kleanbaproblemanosusesusira. Kriadiskusaundiaknokritikakona"baobstaklunoproblemane ebemembruhasoru EkipaTauMatannoKoordendaorinterinusupportamaka asprosesu Prosesu(Planu(Estratejiku(ida(ne e(ninia(limitasaun(mak:( Membrubalune ebelapreparaantesdokumentasaunkona"baaktividadepasadu. Ihamembrubalune ebelapartisipato ohotunomembrubalune ebelakonsegepartisipa(hare elista prezensaihaaneksu). Laihatempunofundusnatonatuhaloanalyzakontekstunoanalyzastakeholderne ebeklean. Laklarukona"baSPniniaprazu.Sujestaunhusifasilitadorkatakidane esptinan2nian2015 2017nokatak depoisdeeleisaun2017rbrbelehalospfounne ebekleannohotempunatonbaanalyzakontekstupolitikal Lafasilbasekretariaduatuupdatetambafointrokakoordenadórnokoordenadórfounsusaratukoaliakona" baservisune ebekoordenadórtuanhalokalahalo Ihaasuntuinternalbalune ebelolo osresolvehusifundasaunhaburasnoetmmolokprosesusphahúmaibe lakonsegeresolve.idane ehalotodantanprosesudiskusaunkona"bafrakejainternalnian. Partisipasaunladunmásimuhusidiretórmembrunian.Tambanune eihariskubaoinkatakplanuestratejiku seilaintegrafaliihakadaorganizasaunniniaplanu. Estrutura(Relatoriu(Ida(Ne e( Relatoriuidane ehanesansumáriurezultaduprosesuplanuestratejikuredebarainian.seksaunprimeiruaprezenta rezultaduanalyzaforsa,frakeja,oportunidadenoriskune ebeidentifikahusimembruhotu.tuirfaliseksaunida"idak aprezentadiskusaunnorezultaduligahokadaobjetivuida. Ihaaneksubelehetanmos:listaprezensa,listaaktividadene ebehalotinankotukhusikadaorganizasaun,noestatutu RedebaRaine ebeaprovaihaajmlorontuirfalisp.
7 AnalyzaForsa,Frakeja, OportunidadenoRiskuRede barainian
8 AnalyzaForsa,Frakeja,Oportunidade norisku DuranteprosesuPlanuEstratejikufasilitadorhala ointrevistahomembrusirahodihetaninformasaunkona"baforsa, frakeja, oportunidade no risku ne ebe Rede ba Rai agora iha. Durante diskusaun PS iha Dare no iha Dili fasilitador aprezenta rezultadu hirak ne e ba membru no fo oportunidade ba sira atu haklean tan analyza liu husi sira nia diskusaun.dadusihatabelakraikapresentadiskusaunhirakne e. Forsa( RedebaRaininianarankoñesiduhostakeholderbaraknoidane efoforsabaitaniaadvokasianobaitania servisu. MembruRedeihakomitmentumaka asatunafatinservisuhamutuknu udarredeida. Liuhusianálizehamutuk itakompletamalunosaiespertu Redereprezentaperspetivaoin"oin Faherekursus,mateneknokapasidadebamalu Halopropostakonjuntune ebeintegradu ItakomesaonaihaligasaunfortiihadistrituCovalimanoOecussetanbaservisumembrubalune ebéfokusba megaprojetu Frakeja( DurantetinanruaKoordenasaunRedemenus AdvokasiaLeiRainoNivelPolitikaMenus Ihamembrubalune ebeseidaukkomprendevizaun,misaunnoistoriaredeniannoseidaukkomprendesaidamak RedebaRai HamosudivizaunentremembrusiranoconsortiumECnian Seidaukaktivumasimuihadistritu Membrubalulafaheinformasaunihaorganizasaunlaran MembrunoSekretariadulatuirkataumatanbaPStuan Laihamekanismuatutaumatanbakazu Rekursusumanusfokusbakazulato o EstruturaRedeseidaukklaru Seidaukihaakorduentremembrunosekretariadu Jobdescription kaknarmembrunosekretariadulaklaru LaihaakuntavilidadeentreSekretariadu,FundasaunHaburasnoMembrusira Menuslideransaihasekretariadu Koordenasaunentremembrulakontotaltambaenkontruregularne ebelala o LaihaezekusaunbaorsamentuSekretariadunian(12,000/100,000tinan2015) Staffsekretariadulatuirsiraniaknaar LaaproveitaRedeInternasionalnoligasaunselukihanivelinternasionál
9 Oportunidade( Risku( RedebaRaininianarankoñesiduhoemabaraknohogovernu Itaihaesperiénsiabaraknoliuonasituasaunnodifikuldadebarak ItaniaRedemeiuskapa asloosatufaheinformasaunkona"barai Membrubaluihaprezensamaka asihadistritu FundusECnianseiihatinanidatan Oxfamfoindezeñanoatuimplementaniniaprogramaraitinan5nian IhaorganizasaunnoRedeInternasionalbarakne ebehakarakfosolidaridade JestaunnoEzekusaunorsamentuEC Orsamentune ebeihamaibesentijerebamembrubalubeleestragasentimenturedenian Lalaisbelemosudiskonfiartambaestruturalaklaruentaunsekretariadulaihaakontibilidadebamembrusira. SusarrekruitastaffbaSekretariadu Membrubalune ebelakonstaffintiiharedeniaservisu Atendementukazu Seinvolveihakazurumalahoanalyzadiakbeleriskubakomunidadenomosrede Problemakolennomentalbastaffne ebesemprerespondebakazumaibelahetansupporta Ihamalkomunikasaunkona"basesemakresponsavelbakazuida"idak ( (
10 ( Objetivu(1( PolítikaNain,LeinoPolítikaRainoHela FatinNe ebéinfluensiahusikomunidade
Objetivu1 ( Objetivudahulukkatak,ihaonapolítikanain,lei,nopolítikarainohelafatinne ebéinfluensiahusikomunidadesira. Objetivuidane ehakarakasegurakatakleinopolítikahotune ebeligahoasunturainohelafatinbazeiabakomunidade ninianesesidadenohakerekliuhusiprosesupartisipativu.tuirobjetivuidane ekatakitalabelehare edeitbakonteiudu leinopolítikasiramaibeitatenkimosfokusbaprosesuhakerekleinopolítikanotenkiasegurakatakprosesuhotuhodi hakerekleinopolítikasiratenkipartisipativunoronakomunidadeninialian. Objetivuidane elabelehare emesak,tambaihaligasaunhoobjetivusiraseluk,liuliuobjetivudaruakne ebefokuskona" baoinsáatuinfluensaleinopolítikaatutuirkonseitudireitusumanusnojustisasosiálnoobjetivudahaatne ebefokusliu kona"baoinsáatuhakbiitnokonsentizakomunidade. Durantetinanbarakonaobjetivuidane esaihanesanasuntuadvokasiaxavehusiredebarai.redehala oonaservisu lubukidahodihakatbaobjetivuidane e,inklui: AdvokasiakonjuntuhodiezijeGovernuatuhanaruktempukonsultasaunLeiRainianihatinan2009to omaiagora Hakerekstatementkona"barekizitumínimuhodihalokonsultasaunne ebeefetivu KonsultasaunMatadalanbaRaine ebéakumulahanoinnoperspektivapovuhusidistritu7 Treinamentubakomunidadesirakona"baoinsáatupreparaSubmisaunkona"baLeiRai Preparasuratpopularkona"baLeiRaihodikomunidadebelekoñeseliutannoinvolveanihaprosesukonsultasaun Monitorizasaunkona"baimpaktuLeinoPolitikabapovukiikhusiLa ohamutuk,hak,nomembruseluktan Servisumobilizasaunto osnainihaermerahusiunaernoksihodihakerekstatementu FasilitakomunidadeatumaiDilihodihasorunohalolobbyhoulunnainsira. Duranteservisuidane ela omembrumosidentifikaservisubalune ebeladunefetivukaproblemabalune ebedalabarak hasoruihaareaservisuidane e: Dalarumapreparasaunbakomunidadelamásimu.Itafokusdeitbaeventumaibeto oikuslakonsegehetan rezultadudiaktambalaihakapasitasaunkapreparasaunkleanbakomunidadekaportavóssiraantes Dalabarakmembruida"idakhalomonitorizasaunmaibefaheinformasaunseidaukmásimu Italaaproveitamásimuligasaunne ebeitaihahopolitiknainxave Italaanalyzakleankona"batypuforumne ebeefetivuliuhodikomunidadesirabelefahesiraniahanoinbapolítik nainsira. Sempreihamudansabapolitik,hanesanagoragovernufounnomosregiaunfounihaOecusse.Itaniaanalyza presizamudababebeikhodihasorurealidadehirakne e. ( Planuestratejikufounmanténnafatinobjetivuidane enoidentifikastratejiahaatligahoobjetivuidane e.tabelaihakraik hatudustratejiajeralihakolunaprimeiru.tuirfaliniahatuduservisukonjunktu,knaarsekretariadunoknaarmembru spesifikune ebeligahostratejiahirakne e.stratejianoaktividadehirakne eidentifikadurantediskusaun.
Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( Monitorizasaun(kona7ba( problema(ne'ebe(akontese( iha(nivel(komunidade(no( fahe(informasaun(kona7ba( problema(ne'e(ho(membru( rede(hodi(asegura(ita(nia( servisu(bazeia(duni(ba( nesesidade(komunidade( nian(no(mos(ho(ema( stratejiku(iha(nivel(nasionál( hodi(bele(influensa(lei(no( polítika.( Kriasistemafotidadusno faheinformasuanbamalu ne'ebeefetivuliu. Haloklarutankadamembru niniaareaservisuno objetivu. Kriastratejiaoinsafosai informasuanne'ebapubliku Kadamembruseipromove faheinformasaunne eliu husininiabulletinka websitekameius komunikasaunseluk. Fasilitaenkontruregularatu faheinformasaunhusi monitorizasaunne'e. Kriamekanismuselukatu fahenoraiinformasaunne'e internal(homembru)no (eksternal)hotarget advokasia. Saihanesandapurnorai didiakinformasaunhotu katakemabelemaiitaatu bukainformasaunne'e. Fasilitaprosesuhodihari i stratejiaadvokasiakonjunktu ne ebeefetivunotaumatan baprogresustratejia HAK( MonitorizasaunkonaEbaproblemane'ebeakontese ihakomunidadenofaheinformasaunne'ehoredeno emastratejikuihanivelnasionál Laifet( Laifetseihalopeskizafulan6konaEbaimpaktu assunturaibaemaniavidamorisihasuko3iha Ermera.SirahakarakatukolaborahoMatadalanatu hetansiraniadadushusiareastratejikune'enomos hoksiatubukainformasauntan.baoinsiraseihalo edukasaunpopularkonaebaassunturaiihasirania areastratejikunoliuhusiprosesudiskusaunno edukasaunseisaihanesantypudemonitorizasaun. NB:(Favor(hare e(mos(ba(membru(ninia(aktividade(iha( objetivu(2(no(objetivu(4(tamba(iha(mos(ligasaun.( advokasiahirakne e. Raidadusnoinformasaun kontaktupolítikanainno instituisaunxave. Lobby(Governu(atu(halo( politika(rai(partisipativu( Kriastratejiaadvokasia konjunktuoinsaatududu Governuatuhadiaprosesu halolejislasaunnopolitika partisipativu. Fasilitaprosesuatukria stratejiaadvokasiakonaeba polítikaraipartisipativu. Fasilitaenkontruregularatu updateprogresuadvokasia Laihaorganizasaunmembruidaatuliderakahalo servisuspesifikukonaebaidane eentaunaktividade idane edependebalideransahusisekretariaduno mosservisukonjunktu.ulukhusimatadalanbaraino La ohamutukliderakonaebaidane e. ( NB:(Favor(hare e(mos(ba(membru(ninia(aktividade(iha( objetivu(2(no(objetivu(4(tamba(iha(mos(ligasaun. Fasilita(oportunidade(ba( komunidade(sira(atu( Organizaeventune ebebele lorikomunidadehamutuk Fasilitainformasaunba membruhotukonaebaeventu La o(hamutuk( TaumatanbaprogresuLeiRaiihanivelnasionálno
13 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( espresa(sira(nia(lian(kona7 ba(lei(no(polítika(rai(nian(no( atu(involve(an(iha(prosesu( hakerek(polítika(no(lei(rai( no(hela7fatin.(( (Hare ehamutukho Objetivu4konaEbahakbiit komunidade) hogovernuhodiespresa siraniahanoin. Komprendediakprosesu polítikanoleine ebela o helanooinsákomunidade sirabeleinfluensa. ( Rekomendasaun(seluk(liga(ho(Objetivu(Dahuluk( ( nooportunidadexave. Fasilitaplaneamentuefetivu nokoordenasaunentre membruwainhiraatuhalo eventuboothanesan10 Dezembrunsst. Aseguramonitorizasaunno evaluasaunkonaebaeventu hirakne e. komunikaidane ehomembruhotuwainhiraiha oportunidadeatuinvolvekomunidadehodiinfluensa prosesu. HAK,(Haburas,(KSI,(UNAER(no(membru(seluk(ho( ligasaun(iha(baze( Mantenligasaunhokomunidadenoprepara reprezentantekomunidadenoportavóssiraatukoalia nopartisipaihaeventuxave. DuranteDiskusaunPlanuEstratijikuiharekomendasaunbalune ebemosukonaebaareadeservisunoestratejiahirakne e. 1. Atuhaloadvokasiakonjunktuitaniaobjetivunotargetadvokasiapresizaklarutebes. 2. Atuhaloadvokasiasaidadeitpresizaihastratejiakonjunktune ebeklaruhodiaseguraservisuefetivu. 3. Servisumonitorizasaunne ebeatuhalohusimembrusirapresizaklarutanhodievitamonitorizasaunbarakne ebeduplamalunomosmonitorizasaunne ebe laiharezultadu,diakliuredúsaktividademonitorizasaunmaibehaloefetivu. 4. Atulorikomunidadeatuhasoruulunnainsirakaatukoaliaihapúblikupresizaihapreparasaunnokapasitasaunbasirahodisiralabelemonukahetan manipulasaun. 5. Ihaletentemikatakpresizahari IestratéjiaadvokasiamaibepresizaihamostreinamentunokapasitasaunkonaEbaadvokasiabaihamembrunomosbaiha stafsekretariadu
Objetivu)2) Ihaonaleinopolitikarainohela.fatinne ebetuir prinsipiudireitushumanusnoprinsipiujustisa sosiálnohetanimplementasaun
Objetivu2 Objetivudaruakkatak,ihaonanoihamosimplementasaunbaleinopolítikarainohela.fatinne ebétuirprinsipiudireitus umanusnoprinsipiujustisasosiál.objetivudahulukfokusbarakliubaprosesuhakerekleinopolítikasiramaibeobjetivu idane efokusbarakliubaleinopolítikaniniakonteúdu. Desdehari IRedebaRaiservisumaka asihaareaidane enohaloadvokasiakonjunktubarakkona.baareadeservisuida ne e..to oagoraorganizasaunla ohamutukmakservisumaka asatuhaloanalyzabaleinopolitikaihanivelnasionálno lideraprosesuhakerekproposta.ihaparteselukksihamutukhounaerservisumaka askona.bapolítikareformaagrarian. To oagorasusesubalune ebeatinjeonaihaareaidane emak: KonsegelobbyEis.PresidenteJoseRamosHortahodihalolobbybapakoteleiraitoluihatinan2012. Halodebateentrepartidupolítikasiraduranteeleisaun2012 Produslivrukomunidadenialiankona.barai(MatadalanbaRai) Halopeskizakona.baprosesuItaNiaRai PartisipanohalobriefingdalabarakbaLandDonormeeting(to oniaremataihatinan2013) Konsegehalolobbymaka ashoparliamentunasionáldurantedebateleirai,konsegetuirnohalomonitorizasaun badebateleiraiihakomisauna. Duranteservisuidane ela omembrumosidentifikaservisubalune ebeladunefetivukaproblemabalune ebedalabarak hasoruihaareaservisuidane e: ) Lakonsegemudaasuntuxavelubukidaihaleirainian Lakonsegehamosuleikapolítikaalternativaidamaiskeagoratinanbarakla oona Laihaanalyzalegalkleankona.baleiraininiaforsanofrakeja LakonsegemudaGovernuniniapolítikakona.baeviksaunnokompensasaunbapovu DalabaraksusaratuhalomudansatambaGovernuuzaniapodértomak Seidaukihakoñesimentukleanentremembruhotukona.baleirai,noseidaukihaunifikasaunpozisaunkona.balei rai.idane edalarumahaloitanialobbyfrakutambaitamaihopontunofaktusne ebelahanesan LakonsegehalomonitorizasaunnatonbaTribunal,ParlamentunoGovernu Planuestratejikufounmanténnafatinobjetivuidane enoidentifikastratejialubukidaligahoobjetivuidane e.tabelaiha kraikhatudustratejiajeralihakolunaprimeiru.tuirfaliniahatuduservisukonjunktu,knaarsekretariadunoknaarmembru spesifikune ebeligahostratejiahirakne e.stratejianoaktividadehirakne eidentifikadurantediskusaun. Stratejiahirakne ebetemiihakraikfokusbaasuntuthematikuxavebalune ebeidentifikahusimembrusiradurante diskusaun.asuntune einklui:leirai;prosesusukatnofotitlubarai;governuniniapolitikaeviksaunnoleiespropriasaun; Investimentuseitorprivadoiharainospekulasaunrai;Korupsaunrai;Governunoorganizasaunselukniniapolítikano prosesumediasaunkonflitu;nomosfetoniadireitubarai.ihakraikkuanduitatemiatuhalomonitorizasaunkalobbynia sempreligahoasuntuhirakne e.
Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( 2.1:(Tau(matan(ba(progressu( lejislasaun,(politika(no( implementasaun(projetu(sira( ne'ebe(liga(ho(assuntu(rai,( fahe(informasuan(ho(membru( seluk(no(fo(sai(relatoriu( regular(kona@ba(assuntu(hirak( ne'e.(asuntu(xave(ne ebe(hili( durante(diskusaun(sp(mak:( 1. LeiRai 2. Prosesusukatnofotitluba rai 3. PolitikaeviksaunnoLei Espropriasaun 4. Investimentuseitorprivado iharainospekulasaunrai 5. Korupsaunrai 6. Governunoorganizasaun selukniniapolítikano prosesumediasaunkonflitu 7. Fetoniadireitubarai( Haloplanuadvokasiakonjunktu wainhira(presizabazeiaba informasaunne'ebehetanhusi monitorizasaun. FosolidaridadebamalukonaC bapontuadvokasiaxave. AseguraenkontruregularGrupu ServisuLeinoPolitikanianhodi asegurakomunikasaunno progresuservisudiak Taumatannafatinbaarea prioridadehirakne enotaumatan bamembruniniaservisuligaho areane e Saihanesandapurbainformasaun hotuhusimembrusiranoajuda fahefaliinformasuanne'ebaema seluk. Akompaniamembruatutuir enkontruxaveligahoassunturai nofosaiinformasuanne'eba membrusira. Raiinformasaunkontaktubaautor politikanoorganizasaunxave ne'ebeinvovleihaassunturai katakitabelelobbynohetan informasuandiak. Fotulunbamembruatuhetan asesubainformasaunhusiautor hirakne'e. HAK( PartisipaihaGrupuServisuLeinoPolitika Monitorizasaunbaimplementasaunleiraiihabazeiha Munisipiu6ne'beHAKtaumatanba Haburas( PartisipaihaGrupuServisuLeinoPolitika Monitorizasaunbaimplementasaunleiraiihabazeiha CovalimanoOecusse Monitorizasauninvestimentuiharainokorupsaunraiiha CovalimanoOecusse KSI( PartisipaihaGrupuServisuLeinoPolitika Monitorizasaunbaimplementasaunleiraiihabazeiha ManufahinoErmera Monitorizasauninvestimentuiharainokorupsaunraiiha Ermera,ManufahinoLiquica HalopeskizakonaCbafetoniaasesubarai,halopublikasuan nofaheinformasuanbamembrusira. La o(hamutuk( PartisipaihaGrupuServisuLeinoPolitika MonitorprogresuLeideTerrasnoLeiRaisiraselukihanivel nasional.faheinformasaunne'ehomembrusiraiha enkontruregularnomosihaenkontruextraodrinaire.fosai informasaunnorelatoriukonacbaleihirakne'eliuhusila'o Hamutukniabulletin,website. Belun( PartisipaihaGrupuServisuLeinoPolitika HalomonitorizasaunnopeskizakonaCbaGovernuninia polítikanoprosesumediasaunkonfliturainofahe informasaunne ehomembru. Faheinformasaunregularliuhusiemailhomembruseluk
17 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( konacbaewerniniadadusbadisputarai. FTM( PartisipaihaGrupuServisuLeinoPolitika Monitordireituumanopolitikauma,fosaipressreleaseno updatebamembruseluk. Oxfam( Monitorizasauninvestimentuiharainokorupsaunraiiha CovalimanoOecusse Fotulunfinanseirunokapasitasaunbamembruligaho aktividadehirakne e. MDI( Monitorizasauninvestimentuiharainokorupsaunraiiha CovalimanoOecusse 2.2:Halo(prosesu(mapeamentu( Tuurhamutukhodihalo Kriasistemanoformatu klean(ba(stakeholder(area(rai( nian( mapeamentukleanba stakeholdersira. Mantennafatininformasaun founkonacbastakeholderoicoin Mantenligasaunhostakeholder xavesira. mapeamentubastakeholdersira Fasilitaprosesuhalomapeamentu stakeholder 2.3:(Halo(lobby(ba(polítika(nain( kona@ba(asuntu(advokasia( xave:( Lei(Rai( Prosesu(sukat(no(fo(titlu(ba( rai( Politika(eviksaun(no(Lei( Espropriasaun( Investimentu(seitor( Partisipaihaadvokasia konjunktu. Partisipaihaprosesuhalo workshopadvokasiaatudefini oinsamembruredeseihalo advokasia. Fasilitaprosesuatuidentifika asuntuasuntuxavenomosatu defineoinamembruredeseihalo advokasia(listaihasorininklui asuntune ebetemidurante prosesusp,maibedalarumaiha mosasuntuseluk.) Tauhamutukprosesukaformatu dezenvolvestratejiaadvokasiano HAK( LideraadvokasiakonjunktunolobbyGovernukonaCba politikaeviksaunnoleiespropriasaun(hopartisipasaunhusi membruseluk). La o(hamutuk( LideraadvokasiakonjunktukonaCbaLeiRai(hopartisipasaun husimembruseluk) Belun( LideraadvokasiakonjunktukonaCbapolítikamediasaunrai.
18 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( privado(iha(rai(no( spekulasaun(rai( Korupsaun(rai( Governu(no(organizasaun( seluk(ninia(polítika(no( prosesu(mediasaun( konflitu( Feto(nia(direitu(ba(rai( ( kriasistemahodisekretariadubele fasilitaenkontrustratejia advokasia. Halokapasitasaunbastaf sekretariaduhodibelefasilita stratejiaadvokasia Fasilitamembruhodikriastratejia deadvokasiakonacbaassuntu assuntubazeiabamonitorizasaun husimembruidacidak. Fasilitakoordenasaunentre membru Taumatannofollowupbebeikba progresuservisuadvokasia Fotulunbaorganizasaunsira ne ebesimukargoatulidera prosesuadvokasiaruma x 2.4:(Halo(draf(alternativu(ba(lei( Partisipaihaprosesuidaatu rai( hamosupolítikaraialternativu 2.5:(Halo(peskiza(klean(kona@ ba(snc(ninia(prosesu(sukat(rai( Fasilitadiskusaunentremembru nain4(belun,ksi,la'ohamutuk, FTM)konaCbaoinsaatubelehalo peskizarumakonacbasnc Belun( PartisipaihaenkontruhoKSI,La ohamutukhoftmkonacba oinsaatubelehalopeskizarumakonacbasnc KSI( PartisipaihaenkontruhoBelun,La ohamutukhoftmkonac baoinsaatubelehalopeskizarumakonacbasnc La o(hamutuk( PartisipaihaenkontruhoBelun,KSIhoFTMkonaCbaoinsa atubelehalopeskizarumakonacbasnc
19 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( FTM( PartisipaihaenkontruhoBelun,La ohamutukhoksikonac baoinsaatubelehalopeskizarumakonacbasnc 2.6:(Halo(peskiza(klean(kona@ ba(feto(ninia(direitu(no(asesu( ba(rai( 2.7:(Monitorizasaun(no( reportagem(kona@ba( rekomendasaun(upr(no( mekanismu(monitor(direitus( umanus(sira(seluk(liga(ho( direitu(ba(rai( 2.8:(Halo(stratejia(klean(atu( hetan(promisu(politikal(husi( partidu(sira(kona@ba(asuntu(rai( no(hela(fatin(liga(ho(prosesu( AjudaKSIatufaherezultaduho membruseluk. KrialigasaunentreKSInoCEPAD. KSI HalopeskizakonaCbafetoniaasesubarai,halopublikasuan nofaheinformasuanbamembrusira. Supportaliuhusihalo FotulunbaHAKatulideraprosesu HAK( monitorizasaunnofahe reportagemidane'e. LideraprosesuReportagembaUPRnomekanismumonitor informasaunne'ebaiha Fasilitadiskusaunnofahe direitusumanussiraselukligahodireitubarai,bazeiaba relatoriuuprsiranorelatoriu informasaunentremembru. membrusselukniniamonitorizasaun. siraseluk. Bukaorsamentuatufotulunba Haburas( membrusekariksirasentipresiza MonitorizasuanbarekomendasaunUPRnodireitusumanus tuluntéknikubalu. selukligahoassunturai.ihaareacovalimanooecusse.fahe informasaunidane'ehomembru.nopartisipaihaprosesu organizahusisekretariadunohakatuhamosurelatoriuba mekanismudireitusumanushirakne'e. FTM( MonitorizasuanbarekomendasaunUPRnodireitusumanus selukligahoassunturai.faheinformasaunidane'eho membru.nopartisipaihaprosesuorganizahusisekretariadu nohakatuhamosurelatoriubamekanismudireitusumanus hirakne'e. MembruidaCidakhalolobby Fasilitamapeamentubapartidu dependebaninialigasaun. FasilitamapeamentubaRedeninia Tamaihakomisaunorganizadór ligasaunhopartiduidacidak hodiorganizadebatepolítikal Fasilitamembruhaloplanu,Buka
20 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( eleisaun(2017.( Lobby(partidu( Halo(peskiza(kona@ba( partidu(ida@idak(ninia( manifesto(rai( Organiza(debate( partidu(politikal( 2.9:(Dezenvolve(liu(tan( stratejia(komunikasaun(rede( ba(rai(ninian(inklui:( Publikasaun( Pajina(facebook( Website( SMS( Enkontru(Regular( nsst( 2.10(Halo(enkontru(regular( entre(grupu(lei(no(politika(rai( hodi(asegura(koordenasaun( diak(no(servisu(efetivu( entrepartidu. Updaterasikinformasaunrai ihapájinafacebookredeba Rai. Faheinformasaunbebeikba Sekretariadunomembruseluk hodibeleupdatewebsite, bulletin,facebooknsst. Partisipaaktivuihaenkontru Hilistaffnainidaatusaifokál pointihagrupuidane e. fundusbadebatepublikubalun, supportalogistik. Dezenvolvepolítikanostratejia komunikasauninternalno eksternalredenian. FokapasitasaunbamembrukonaC bastratejiaidane e Taumatannofohanoinbebeik konacbakomunikasaun Dezenvolvenomanutenwebsite RedebaRai Dezenvolvenoupdatebebeik pájinafacebookredebarainian Halomediareviewnoclipping konacbaasunturai. Fasilitaenkontruregulargrupulei nopolítika Updateinformasaunrelevanteho grupune e. Fotulunbamembrusirawainhira sirahakarakpreparaajendabalu baenkontrune e. La o(hamutuk( HalobulletinnoprogramaradiokonaCbaassunturai. KSI( HalorelatoriukonaCbarainogeneru. HalopublikasaunkonaCbareformaagraria. nb (
Objetivu3 Komunidade*ne'ebe*konsentiza*ona*hodi* defende*sira*nia*direitu*no*asesu*ba*rai*no*hela* fatin.
22 Objetivu*1* * Objetivu*datoluk*katak*iha*ona*komunidade*ne'ebe*konsentiza*ona*hodi*defende*sira*nia*direitu*no*asesu*ba*rai*no*hela* fatin.*iha*rede*nia*laran*iha*organizasaun*lubuk*ida*ne ebe*fokus*maka as*iha*area*konsentizasaun*no*mobilizasaun* komunidade.*durante*sp*diskusaun*konaaba*objetivu*hirak*ne e*lidera*husi*haburas,*unaer,*acbit,*ita*ba*paz*no*ftm.* * Durante*tinan*hirak*liu*ba*membru*lubuk*ida*servisu*iha*area*ida*ne e*no*susesu*balu*katak:* UNAER*konsege*hari i*ona*eskola*advokasia*iha*ermera* UNAER*konsege*hametin*ninia*estrutura*iha*baze*no*involve*povu*barak*iha*asuntu*defende*rai* Haburas*konsege*hari i*grupu*defende*rai*iha*distritu*covalima*no*oecusse*.* * Grupu*diskusaun*identifika*katak*stratejia*sempre*susesu*liu*kuandu*iha:* Aproximasaun*no*akompanhamentu*ne ebe*másimu,*diak*liu*tan*wainhira*iha*staf*permanente*iha*baze* Grupu*komunidade*ne ebe*ajuda*malu*no*fiar*malu*konaaba*asuntu*seluk*fasil*liu*tan*atu*organiza*sira* Koordenasaun*servisu*entre*membru*no*organizasaun*seluk*hodi*bele*haforsa*malu*treinamentu,*matéria* Kontinuasaun*depois*de*treinamentu*ka*enkontru*ruma*hodi*haforsa*tan*implementasaun*no*halo* evaluasaun* * Iha*area*servisu*ne e*frakeja*balu*ne ebe*rede*ba*rai*durante*ne e*hasoru*katak:* Seidauk*iha*koordenasaun*diak*entre*membru*hodi*fahe*material*no*informasaun*ba*malu.** Dalaruma*mosu*duplikasaun*servisu*tamba*area*ka*asuntu*ne ebe*hanesan* Organizasaun*barak*gosta*halo*treinamentu*dala*ida*nivel*distritál*maibe*ida*ne e*la*dun*efetivu*hodi*to o* iha*nivel*baze* Dalaruma*laiha*akompanhamentu*maka as*depois*de*treinamentu*ida.*maiske*grupu*hatene*katak*harii*no* akompanha*grupu*tempu*naruk*mak*efeitivu*liu*maibe*barak*gosta*halo*treinamentu*no*seminar*deit* tamba*fasil*liu*atu*organiza*no*halo*reportage*ba*doadores*sira.* Dalabarak*doadores*lakohi*atu*fo*fundus*naton*ba*staf*ka*community*organizer*iha*nivel*baze*maibe*ida* ne e*bele*ajuda*duni*servisu*konaaba*asuntu*hirak*ne e.* * * *
Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( 3.1(Haloenkontruregular kona-baedukasaunno mobilizasaunhodifaheservisu, faheesperiensianomateria, halodiskusaunkona-ba stratejiane'ebeefetivu,halo evaluasaunbaaktividade konjunktunnohaloplanufoun.( Exchangeentrekomunidaderai laranhodisirabeleaprendeba malu( Studytripkaexchangeiharai liurhodiaprendetankona-ba mobilizasaunnoedukasaun komunitaria(karikcambodia) Mobilizakomunidadeatuhalo advokasiakona-basiraniakazu noatuhaloasaunpasifikuhodi defendesiraniadireitubarai. Akompahakomunidadesira ne ebehasorukazunohalo advokasia. Fasilitakoordenasaunno komunikasaunentregrupune e KSI,(UNAER,(MDI,(FTM,(Haburas(no(KSI(( Seiinkluiihagrupuedukasaunnomobilizasaunhodifahe servisu,faheesperiensianomateria,halodiskusaunkona-ba stratejiane'ebeefetivu,haloevaluasaunbaaktividade konjunktunnohaloplanufoun.maibelokemosbamembru selukhodipartisipahotu. Haburas( LorikomunidadeCovalimaatuhaloexchangeihaOecusseatu komprendekazuseluknofaheesperiensiaadvokasia.( Tuirstudytrip,haloevaluasaun Fasilita,bukaligasaundiakiharai ( nofahefaliinformasaunno liur, materiane'ebehetankuandu ajudabukafundus, maifali. ajudahologistik, fasilitafaheinformasaunfaliba membruseluk Kolokaenkontruhodihalo koordenasaunservisu,fahe materiabamalunofahe aprendisajemkona-basaidamak la'odiaknosaidamakaseidaukla'o diak HAK Mobilizakomunidadeatuhaloadvokasiakona-basirania kazunoatuhaloasaunpasifikuhodidefendesiraniadireitu barai. Akompaniamentunomentoringbakomunidadene'ebehalo advokasiahasorukazu Haburas Mobilizagrupudefenderaiatuhaloadvokasiakona-basira niakazunoatuhaloasaunpasifikuhodidefendesirania direitubarai.hari'iclinickazukafatinrekursusxavebakazu ihacovalimanooecusse Akompaniamentunomentoringbakomunidadene'ebehalo advokasiahasorukazucovalimanooecusse KSI
24 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( Mobilizakomunidadeatuhaloadvokasiakona-basirania kazunoatuhaloasaunpasifikuhodidefendesiraniadireitu baraiihamanufahinoermera. Akompaniamentunomentoringbakomunidadene'ebehalo advokasiahasorukazuihaermeranomanufahi UNAER MobilizakomunidadeihaERMERAatuhaloadvokasiakonabasiraniakazunoatuhaloasaunpasifikuhodidefendesira niadireitubarai.kriaeskolaaktivistaihaermera. ACBIT Mobilizakomunidadeatuutilizarailiuhusihalogrupuba vitimaihaainaronobobonaro MDI Haforsakomunidadebakonseituutilizasaunraiintegraduno sustentavel(mapeamentupartisipativu).( Konsentizaemaxaveiha komunidadenialaranliuhusi treinamentukona-ba: assunturai UmaAdekuadu, DireitubaRaino komunidadeninia direitudurante eviksaun ImportansiaRai ReformaAgraria nsst Fahematerianoinformasaun kona-bapartisipantebamalu hodiaseguralaihaduplikasaun servisu. Kolokaenkontruhodihalo koordenasaunservisu,fahe materiabamalunofahe aprendisajemkona-basaidamak la'odiaknosaidamakaseidaukla'o diak. HAK KonsentizaGrupuAlvuStratejikukriarepresentanteSukono haloworkshopnotreinamentubasira Haburas KonsentizakomunidadeihaCovalimanoOecusse:kria representantesukonohaloworkshopnotreinamentuba sira,haloworkshopnotreinamentuhokomunidadekona-ba importansiarai EdukasaunDireitusUmanusbaumanoraibaGrupuDefende raiihacovalimanooecusse FTM Treinamentukona-baumaadekuaduihaViqueque,Covalima nomanufahi UNAER
25 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( FoformasaunbaliderkomunitariaihaeskolaaktivistaErmera ReformaAgrariaihaErmeranoLiquicaliuhusimobiliza komunidadesirahodiokupanouzaraihoefetivu MDI Hari'ieskolakona-bautilizasaunespasuihaDili KSI Formasaunkona-bakonseitureformaagrarianoreformarai ihaermeranomanufahi Mobilizakomunidadeatuhusu Mobilizakomunidadeatuhusu partidupolitikasirania komitmentuhodihareassuntu raidurantekampanyaelesaun 2017. partidupolitikasirania komitmentuhodihareassuntu raidurantekampanyaelesaun 2017. (Hare einformasauntaniha Objetivu2) Produsmediaadvokasiaoi-oin, inkluivideo,talkshow,muzika, foto,artensst Produsmediaadvokasiaoi-oin, inkluivideo,talkshow,muzika, foto,arte,matériatreinamentu nsst Fahehosekretariaduno membruseluk Fasilitafaheinformasaunno matériaadvokasiaentremembru hotu Halodokumentasaundiakiha kantorsekretariaduhodimembru hotubeleasesu HAK Organizakalanpalkupopularidane ebefokusspesifikukonabaasunturai. Enkorajanofotulunbamembruselukatuapresentaasuntu xaveligahoraiihapalkupopular Haburas Produsmediaadvokasiaoi-oin,inkluivideo,talkshow, muzika,foto,artensstihacovalimanooecusse.halopalku artepopularbebeik(fulanruarua)ihaoecusse,covalimano Dilihodihalokampanha KSI Produsmediaadvokasiaoi-oin,inkluivideo,talkshow, muzika,foto,artensstkona-bakomunidadeniniakazuiha ErmeranoManufahi
26 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( KrialigasaunhoRede Internasional(Hanesan InternationalLandCoalition) KrialigasaundiakhoILC.Prepara dokumentasaunatusaimembru. Faheinformasaunbamembru kona-bailcniniapapel. La o(hamutuk( Produsmediaadvokasiaoi-oin,inkluiradioshow,bulletin nsstkona-baassunturainokazuadvokasia. Fotulunbamembruselukatuprodusprogramaradio Oxfam( FotulunbamembrunoSekretariaduatukrialigasaundiakho Redeinternasionál,NGOnomovimentuiharailiur. MDI( Krialigasaunnobukainformasuankona-baILChodifaheho Sekretariadunomembruseluk.
Objetivu)4) Ihasuportalegalnomediasaunbakomunidade aturesolvesiraniaproblemanokazu
28 Objetivu4 Objetivudahaatkatakkomunidadehotuihasuportalegalnomediasaunhodibeleresolvesiraniaproblemanokazuraino helafatin.desde2010ihakresimentueviksaunihadilinoihaarearurais.tambanune eredebarainiaservisukonabba kazurai,liuliukazueviksaun,saibabebeik.ihaplanustratejikutuanne ebehaloihadareihatinan2010itaseidaukiha objetivuketakidakonabbakazumaibehusi2012mailetenidane esaihanesanpilarimportantebaitaniaservisu. Maiskemembruhotuservisumaka asseidaukihaorganizasaunidane ebefokusmaka ashodiakompanhakazueviksaunno idane esaihanesandesafiubo otbaitaniaservisu.durantespmembruidentifikasusesubaluligahoitaniaservisukazu hanesantuirmai: MatadalanbaRaininiaservisunocommunityorganiserihabazekonsegerespondebakazubaluihaCovalimano Oecusse ItakonsegedunimobilizakonaBbakazubalu,hanesanulukEisBBrimobnoAitarakLaran ItaniaservisukonaBbakazumoshetandezafiulubukidane ebeidentifikadurantesp.grupudiskusaunhamosutabelaida ne ebeutiltebesbaitaniaservisuentaunitainkluikedastuirmaiihakraik. ) ) Desafiu)Servisu)Kazu) Frakeja) Laihaorganizasaunservisufo legalaidbakazu LaihaSistemajestaunkazu Formatukazu Registukazu Referekazu Akompanhakazu Husisekretariadurespondeba kazumaibelaiharekursu umanusnokapasidadenouluk la ossekretariaduniaknar. Rekomendasaun) HaburasnoBelunbeletaumatanbaparalegal(maibekobreareabaludeit: HaburasfokusihaCovalimanoOecusenohalomobilizasaunbakomunidadeno edukasaun,belunhalomediasaun) SekretariadupresizahaloaproximasaumbaJNJ,FFSOnoorganizasaunlegal seluk Oxfambelefofundusbamembrufounne ebeseirespondebakazu SekretariadupresizahaloaproximasaunfilafalihoLiberta DiakliuhatamadaduskazubasekretariadunoSekretariadobelefaheba membrusira Sekretariadupresizadezemvolveformatufotidadusne ebemembruhotusei uza Sekretariadupresizadezenvolvedatabasekazune ebebelefornese informasaundetaihladukonabbaumakainnokazuidabidakmaibemos informasaunhodiuzabaadvokasia Tenkiihaencontruregularkazukadafulan2hodiupdateinformasaunne e PresijakapasitasaunbamembrunosekretariadukonaBbaoinsáfotidadus, analyzakazuno Koordenanofaheservisubamembru:Hak,Laifet,Haburas,Belun,Unaer, SekretariadutuiridakBidakniaareaservisu Sekretariaduniniaknaarhodifaheinformasaunbamembrusira,fasilita enkontru Ekipataumatanhareknarekipasekretariadu
29 Entaunservisulafokus Riskubo otbaemane ebe respondekazutambarekursu notulunne ebelato o:klean noterrus Organizasaunne ebehalo servisuparalegal/mobiliza komunidadelato onorekursus humanuslato onokobre distritubalundeit KonseitukonaBbasaidamak paralegallahanesanentaun susaratuservisuhamutuk Latuirkazutohotu Aproximasaunbakazunebe tamaihaarearaitradisionalka raikomunidadelaklaru Sekretariadupresizahaloklarutebesknaarkoordenadórkazunolegalsira depoisdefendesira,laesirabelesimutodanhusikazu MembrunoSekretariadupresizarealístikukonaBbamontantekazune ebeita belesimusewainhiraseidaukihaekipakaorganizasaunpermanenteservisu konabbakazu. PresizaihadiskusaunkleankonaBbariskuhirakne eihakadaorganizasaunnia laran Labeledunsalakazubasekretariaduoubamembruorganizasaunsem klarifikasaunkataksirabeleresponde. Presizarespeituesforsuanne ebehalohorekursusne ebemínimu PresizaklaruliutankonaBbaknaarmembrunostafmembruhodihatánbakazu Haforsagrupumembruihabase,Sekretariadubelebukatanorganizasaun LiuhusiniaprogramafounOxfammosbeleenkorajaorganizasaunfounatu servisukonabbakazu. SekretariaduhamutukhoekiparespondekazupresizafasilitadiskusaunkonaB baitaniakonseituparalegalnofaheesperiénsiakonabbaoinsárespondekazu Oxfambeleajudaaprendekonabaparalegaliharaiseluk Sekretariadutenkiihalistakazunotenkiupdatebebeikinformasaunstatus kazu FollowBupkazuhusisekretariadubamembrunebesimukazuhusisecretariadu MembruRedebaRaipresizahalosubmisaunbaleibaraikomunitáriu ItapresizafotidesizaunkonaBbaoinsáatufotulunbakazuhirakne e.
Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( 4.1.Tenki'iha'Enkontru'Regular' ' Fasilita'enkontru'regular'ekipa' HAK,(Laifet,(Haburas,(Belun,(Oxfam(no(UNAER( Ekipa'Servisu'Kazu( servisu'kazu' Partisipa'iha'Ekipa'Servisu'Kazu'nia'Enkontru'Regular' Monitor'situasaun'Direitus' Humanus'iha'kazu'eviksaun'no' fo'sai'relatoriu'urgenti'kona?ba' kazu'sira( Akompania'no'supporta' komunidade'atu'halo'advokasia' kona?ba'sira'nia'kazu' Halo'mediasaun'no'resolusaun' konflitu' Dezenvolve'no'uja'sistema' efetivu'hodi'manejan'no' monitor'kazu' Fasilita'informasaun'kona?ba' kazu'ba'malu.' Halo'advokasia'konjunktu' bazeia'ba'monitorizasaun' ne'ebe'membru'ida?idak'halo.' Fahe'tutan'relatóriu'urjente'ne ebe' mai'husi'membru'sira' 'Fasilita'prosesu'halo'stratejia' advokasia'konjunktu'bazeia'ba' informasaun'ne'ebe'hetan' Kria'template'ruma'ka'guia' pergunta'ruma'kona?ba'relatóriu' urjenti' HAK' Monitor'situasaun'Direitus'Humanus'iha'kazu'eviksaun'iha' Dili'no'fo'sai'relatoriu'urgenti'kona?ba'kazu'sira'iha'Dili.' Haburas' Monitor'situasaun'Direitus'Humanus'iha'kazu'eviksaun'iha' Covalima'no'Oecusse'no'fo'sai'relatoriu'urgenti'kona?ba'kazu' sira' KSI' Monitor'situasaun'Direitus'Humanus'iha'kazu'eviksaun'no'fo' sai'relatoriu'urgenti'kona?ba'kazu'sira'iha'ermera'no' Manufahi' FTM' Monitor'situasaun'Direitus'Humanus'iha'kazu'eviksaun'no'fo' sai'relatoriu'urgenti'kona?ba'kazu'sira' UNAER' Monitor'situasaun'Direitus'Humanus'iha'kazu'eviksaun'no'fo' sai'relatoriu'urgenti'kona?ba'kazu'sira'iha'ermera' ' Manege'seguru'kazu'atu'responde' Haburas,(HAK,(Laifet,(FTM,(Oxfam,(ACBIT,(Ita(Ba(Paz( ba'kazu'urgenti.'' Akompania,'supporta'no'mobiliza'komunidade'atu'halo' Ko?ordenador'kazu'bele'fasilita'no' advokasia'kona?ba'sira'nia'kazu' mobiliza'membru'atu'responde'ba' kazu.' ' ' Belun( Halo'mediasaun'no'resolusaun'konflitu'ba'kazu'xave( ' Buka'organizasaun'ka'ema'ida'atu' ajuda'dezenvolve'formatu'no' database'kazu,'' Fo'tulun'ba'membru'sira'atu' update'no'uja'database,' HAK,(Haburas,(Laifet,(Belun,(FTM,(KSI(no(Ita(Ba(Paz( Prosesu'kazu,'hatama'dadus,'responde'kazu,'halo'evaluasaun' bebeik'ba'database'no'progresu'kazu' Oxfam( Supporta'fundus'no'supporta'tekniku'kona?ba'oinsa'atu'hari'I'
31 Stratejia( Servisu(Konjuntu( Knaar(Sekretariadu( Membru(spesifiku( Advokasia'konjunktu'kona?ba' kazu'urjenti' Kapasitasaun'ba'membru'Rede' kona?ba'konseitu'paralegal',' responde'ba'kazu'no' monitorizasaun'ba'kazu' Halo'peskiza'no'analiza'ba'area' sira'ne'ebe'risku'ba'eviksaun' Kapasitasaun'kona?ba'analyza' dadus'no'kazu'liga'ho'lei' ' ' Prepara'informasaun,' kronolojia'no'statementu' konjuntu'ba'kazu'urjenti' ' Hatama'dadus'no'halo'survei' ' ' Asegura'katak'memrbu'update'no' uja,'organiza'enkontru'regular' kona?ba'kazu' Fasilita'enkontru'urjenti'depende' ba'informasaun'husi'membru' Lobby'Oxfam'ka'doadores'seluk'ba' fundus.'' Buka'treinador.' Fasilita'planeamentu'no' koordenasaun' Lobby'Oxfam'ka'doadores'seluk'ba' fundus.'' Prepara'TOR'no'Buka'treinador' database'no'buka'peritus'kona?ba'database( ( Membru(hotu( Hili'staff'atu'tuir'treinamentu' Asegura'implementasaun'no'integrasaun'depois'de' treinamentu( ( (
Objetivu)5:)) Redeihaonaestruturane'ebefortihonia rekursushumanus(membrunosekreteriadu), kapasidadenofundusne ebeto oatuatinji niavizaun.ihamosmembrunatonhusinivel distritalnohusiareasektorsiraselukatu kompletaniavizaunnoservisu.
33 Objetivu5 ObjetivuikushatekefilafalimaiinternalRedebaRainian.Tuirdiskusaunmembrukatakatuhalomudansabaproblemarai ne ebeagoradadaunimpaktubakomunidadeitamospresizahaforsanohadiaitaniaannoitaniaorganizasaun.tamba nune eobjetivudalimakidane ehare ebaoinsáatuhaforsaitaniarekursusumanus,kapasidadetékniku,estrutura, finansasnsst. DuranteprosesuPSdiskusaunbaraksempreligabaiharekomendasauninternalnomekanizmuatuhaforsaliutanitania estruturanoservisuhamutuk.stratejiane ebetemiihakraikhamosuihaloronikuspsihadilinopartisipamaka ashusi membrubarak.ihadadereitafahebagrupuhodihakleanliutananalyzafforne ebeaprezentaihaseksaunprimeiru relatóriuidane e.ihaloraikitaharahuntanideashirakne ebaiharekomendasaunnostratejia.stratejiane ebeidentifika fokuskonajbaarea 1. HametinEstruturanoLegalidadeinstituisaunRedebaRai 2. Estableseregulamentuinternalatugarantetransparensianotransparénsianokontabilidadenohalosistema evaluasauninternalnoeksternal,husiemahokapasidade 3. HaforsaKoordenasaunnoKomunikasaunInternalRedenian 4. HaforsaKomunikasaunnoKoordenasaunEksternalRedebaRainian 5. AsegurafundussustentávelbaRedebaRai 6. KapasitasaunbaMembru KonaJbaasuntukapasitasaunmembruhalodiskusaunkleankonaJbatypukapasitasaunne ebeefetivunokonkordakatak dalabaraktreinamentumesakseidaukto oatuhasaiitaniakapasidademaibepresizaihaakompanhamentu,mentoringno praktikahodibeledominaasuntu. Areaxavebalune ebemembruseipresizakapasitasaun,inkluikonajba: KonseituRede Analyzalegal OinsahaloSubmisaun Estruturaleinoprosesuleinopolitika Konseitulegalligahorainouma Riskanalysis Paralegal Analizakazu(oinsafotidadusnooinsaanalyzalegal) Advokasia) Tambaasuntuinternalbalusainu udarprioridadebo otbamembrurededuranteprosesuspidane enotambamos diskusaunninialalaokdiferenteuitoantabelastratejiaihakraikniniaformatudiferentehusitabelaihaletennoinklui aktividadene ebedetaihladuuitoan.ihamosdiferensiaidatambaalendesekretariadunomembrusiraekipataumatan (ETM)RedebaRaimosihaknaaridane ebeimportanteihaseksaunidane e,tambanune eihakolonaketakidane ebe fokusspesifikubaetmniniaknaar.
Stratejia( Aktividade( Sekretariadu(nia(knaar( Ekipa(Tau(Matan( Membru( Hametin(Estrutura(no( Legalidade(instituisaun( Rede(ba(Rai(( Establese(regulamentu( internal(atu(garante( transparensia(no( Dezenvolve(no(Aprova(Estatutu(Rede(ba( Rai( Halo(klaru(liu(tan(knaar( membru( Halo(analyza(pro(kontra(atu(halo( rejistrasaun(hodi(sai(organizasaun(ka(lae( no(foti(desizaun(iha(ajm(ka(aem.( Implementa(Estatutu(Rede(ba(Rai( Halo(mapeamentu(membru( Hili(fokal(point(kada(membru( Sosializa(Estatutu(ho(Membru( hotu( nsst( Prepara(no(halo(klaru(akordu(membru( nian( Analiza(posibilidade(ba(rotasaun( sekretariadu(f(etm(bele(halo(analiza( depois(apresenta(iha(ajm( Halo((evaluasaun(eksternal(no(audit(( ( Elabora(manual(finansas(RBR( Halo(evaluasaun(internal(tinan(tinan( Hamosu(Regulamentu(internal(Ekipa(Tau( Matan( Hamosu(Regulamentu(internal( Sekretariadu( (( Prepara(ezbosu(estatutu( Fasilita(AJM(hodi(aprova( estatutu( ( Membru(hotu(partisipa(iha( AJM( (( fasilita( membru(hotu( Rekoihla(informasaun( Koordena(ho(ETM(konaFba( oinsá(atu(implementa( Estatutu(( Prepara(ezbozu(akordu( Halo(analyza(ba(PS,(asuntu( saida(saida(ne ebe(presiza(iha( implementasaun.( Halo(ekipa(no(planu(servisu( hodi(implementa(estatutu(rede( ba(rai( Koordena(ho(Sekretariadu( konafba(oinsá(atu(implementa( Fo(komentáriu(no(aprova(ba( akordu( membru(hotu( Membru(idaFidak(asina( ninian( analiza(no(prepara( dokumentu(konafba( posibilidade(rotasaun( sekretariadu( (( foti(desizaun( ( ( (( ( Prepara(ezbosu(manual( finansas( Fasilita(evaluasaun((internal( tinan(tinan(.( Prepara(dokumentasaun( hotu(ba(evaluasaun(internal( Fo(komentáriu(no(aprova( manual(finansas( Halo(planu(wainhira(atu(halo( evaluasaun(no(fo(sai( informasaun(sedu(ba(iha( Sekretariadu(no(Membru(sira(( Fasilita(evaluasaun(internal( tinan(tinan(( (( Prepara(no(Aprova(( (( Prepara( Aprova( (( Aprova(manual( (Partisipa(iha(evaluasun( internal(
35 transparénsia(no( akontabilidade(( No(( Halo(sistema(evaluasaun( internal(no(eksternal,( husi(ema(ho(kapasidade( Halo(evaluasaun(eksternal(tinan(3(tinan( 3((molok(AJM)( Halo(audit(internal(tinan(tinan( Prepara(TOR( Fasilita(no(koopera(ho( evaluador(no(auditor( bazeia(ba(estatutu( Prepara(dokumentasaun( hotu(ba(audit(internal( Aprova(TOR( Hili(no(rekruita(evaluador(no( auditor.( Asegura(rezultadu(audit(prontu( atu(fahe(ho(membru(molok( AJM( Aprova(audit(internal( (( Fasilita(no(koopera(ho( evaluador(no(auditor( Haforsa(Koordenasaun( no(komunikasaun( Internal(Rede(nian( Halo(audit(eksternal(tinan(3(tinan(3( (molok(ajm)( Hala o(enkontru(regular(ho(membru( fulan(3(fulan(3(ne ebe(inklui(evaluasaun( informal( Hala o(enkontru(ekipa(servisu(3( Ekipa(Servisu(Kazu( Ekipa(Servisu(Lei(no(Politika( Ekipa(Servisu(Edukasaun(no( Mobilizasaun( (Enkontru(fulan(ida(dala(ida( ( Regulariza(enkontru(annual,(AJM(no( enkontru(seluk(tuir(estatutu( Dezenvolve(sistema(filing,(arkivu,( kontaktu( Workshop(internal(hodi(haforsa(ita(nia( pozisaun(konafba(asuntu(xave( Prepara(TOR( Fasilita(no(koopera(ho( auditor( bazeia(ba(estatutu( Fasilita(husi(Koordenador( Nasional(Sekretariadu( Fasilita(husi(Koordenador( sira( Fasilita(logistika(no( komunikasaun(ho(membru.( Responsavel(másimu(ba( enkontru(tinan(no(enkontru( regular.( Aprova(TOR(auditor( Hili(no(rekruita(auditor.( Asegura(rezultadu(audit(prontu( atu(fahe(ho(membru(molok( AJM( (( (( (Fasilita(no(koopera(ho( auditor( (( (Partisipa(iha(ekipa(servisu( tuir(area(de(servisu( Supporta(no(garante(servisu( la o.( Responsavel(ba(fasilitasaun(AJM( Sek( (( (( Fasilita( Fasilita( Tuir( Tuir(enkontru( Halo(enkontru(regular(fulan(fulan(kada( ekipa(servisu( Sekretariadu(fasilita( (( Tuir((bazeia(ba(ekipa)(
36 Identifika(organizasuan(ne'ebe(tama(iha( kada(grupu(servisu((kazu,(lei,(edukasaun)( Halo(Planu(kada(grupu(servisu( Halo(TOR(klaru(ba(pesoal(Sekretariadu( Sekretariadu(husu(wainhira( halo(akordu(membru( (Sekretariadu(ajuda(fasilita( planu(no(koordenasaun( grupu.( Haburas(nu'udar(sek( prepara(draf( (( Membru(idaFidak(deside( tuir(ninia(knaar( (( Membru(ne'ebe(tama(iha( grupu(mak(prepara(ninia( planu( Aprova(husi(ETM( (( Emprega(koord(nasional(foun( (( ETM(sei(emprega( (( Emprega(koord(sira(wainhira(presiza( Koordenador(Nasional( Membru(ETM(tama(iha(panel( (( Haforsa(Komunikasaun( no(koordenasaun( Eksternal(Rede(ba(Rai( nian( Halo(kapasitasaun(ba(pesoal( sekretariadu( Dezenvolve(Stratejia(Komunikasaun( ne'ebe(inklui:(desizaun(konafba(oinsa( uza(media(online,(oinsa(fahe( informasaun(internal,(oinsa(fahe(no(rai( notalensi(no(informasaun(seluk.( Sujestaun(balu(inklui:( Update(aktivu(iha(FB( Establese(base(dadus(membru( ho(naran(no(kontaktu(fokal( point(hotu(no(mos(staff(xave( hotu(( Update(informasaun( regulármente(ho(membru(liu( husi(email(no(sms(( Dezenvolve(website(ou( blogspot( Kria(pamflet(nsst(konaFba(rede( ( Habelar(informasaun(misaun(visaun( Rede(nian( Sekretariadu(fasilita( kapasitasaun(liu(husi( kapasitasaun(internal(ou( eksternal((bazeia(ba(analyza( nesesidade(no(tor)( Husi(Sekretariadu(sei( prepara(ezbosu(depois( aprezenta(ba(membru(hodi( hetan(feedback.( Wainhira(aprova(ona(sei( halo(sosializasaun(ho( membru(hotu.(sekretariadu( tenki(aktivu(hodi(fahe( informasaun(komunikasaun( liu(husi(email( Husi(Sekretariadu(prepara( pamfletu(ka(dokumentus( (( (( (( Fo(kontribuisaun(ba( ezbosu(stratejia( ( (
37 ( Prepara(kondisaun(sira(hodi(sai(membru( rede(internasional( ( Halo(kontaktu(ba(rede(nasional(no( internasional,(munisipiu( Asegura(fundus( sustentável(ba(rede(ba( Rai( Hamoris(fali((servisu(eksternal(no(lobby( ho(doadores( Aplika(ba(fundus(no(lobby(doadores.( (RBR(atu(aplika(ba(fundus(ruma(tenki( konsulta(ho(membru(sira((enkontru(ho( membru(rbr(fulan(3(antes(halo( aplikasaun)( Foti(desizaun(iha(AJM(konaFba(montante( membership(fee((tuir(estatutu)( hodi(fahe(ho(organizasaun( no(ema(seluk(ne ebe( interese(iha(rede(ba(rai( Sekretariadu(presiza( prepara( (( Membru(bele(foti(desizaun( ikus.(membru(bele(mos( propoin(no(srvisu(ho(sek( (( (( Membru(bele(foti(desizaun( ikus.(membru(bele(mos( propoin(no(srvisu(ho(sek( Koord(nasional( (( membru(hotu( Aproximasaun(ka(lobby(ho( doadores,(prepara(proposta( Aproximasaun(ka(lobby(ho( doadores( (( (( membru(hotu( (( Halo(planu(no(fahe(servisu(fundraising( Fasilita(fahe(servisu,( Aproximasaun(ka(lobby(ho( doadores,(prepara(proposta( (( partisipa( Kapasitasaun(ba( Membru((ne'ebe(diak,( naton(ho(follow(up,( M&E( Konseitu(Rede( Analyza(legal(( Oinsa(halo(Submisaun( Halo(Planu(Estratejiku(rahun(ba(planu( versaun(badak(hodi(uza(ba(fundraising( Identifika(kapasidade(no(nesesidade( membru(idafidak.( Identifika(mekanizmu(kapasitasaun( ne ebe(efetivu(konafba(asuntu(idafidak.( Presiza(konsidera:( Treinamentu( Akompanamentu( Mentoring( Halo(Planu(Estratejiku(rahun( ba(planu(versaun(badak(hodi( uza(ba(fundraising.( Tau(matan(didiak(ba(planu( estratejiku(hodi(halo( aplikasaun(fundus(sedu(ba( doadores( Sek(halo(kapasity( assessment( ( ( (( membru(partisipa(
38 Estrutura(lei(no( prosesu(lei(no(politika( Konseitu(legal(liga(ho( rai(no(uma( Risk(analysis( Paralegal( Analiza(kazu((oinsa(foti( dadus(no(oinsa(analyza( legal)( Treinamentu(konaFba( Advokasia(ba(membru( Diskusaun(hamutuk( Asesmentu(ba(Organizasaun(Foun( Sekretariadu( (( Membru(mos(bele(fahe( info((liuliu(iha(distritu)( Refreshing(meeting(ba(membru(foun( sekretariadu( (( Membru(mos(bele(fahe( info((liuliu(iha(distritu)( Treinamentu(ba(Membru(konaFba( asuntu(xave( ( Diskusaun(konaFba(Konseitu(Rai(hodi( ajuda(ita(atu(unifika(perspektiva(reforma( agraria,(rai(komunitaria,(utilizasaun(rai,( mapeamentu)( sek(fasilita(no(koordena( (( membru(hotu( Sek(fasilita(logistik( (( Membru(idaFidak(prepara( diskusaun(rede(konafba( ninia(topiku:(ksi(f(reforma( Agraria,(MDI(F(Utilizasaun( Rai(no(monitorizasaun( impaktu(projetu,(no( mapeamentu(ftm(f(uma,( Belun(F(mediasaun,( Haburas( (ambiente( Treinamentu(analyza(legal(no(tulun( teknika(durante(halo(submisaun(inklui( mos(treinamentu(estrutura(lei( ( ( ( ( ( ( ( (
PazuBaOin 39