Ngữ pháp Tiếng Nhật sơ cấp: Bài 1 - Giáo trình Minano Nihongo 08-01-2011 11:49:15 Chú ý: từ bài này trở về sau, quy ước là: * Chữ Romaji khi các bạn nhìn thấy chữ thường tức là chữ đó viết bằng HIRAGANA, còn chữ IN là viết bằng KATAKANA. Ví dụ: <anata> : (chữ thường) tức là chữ này viết bằng HIRAGANA <TEREBI> : (chữ INH) tức là chữ này viết bằng KATAKANA * các từ như <onamaewa>, <kochirawa>,<dewa>... thì đây là do ngữ pháp nên đọc là wa, còn khi viết bằng HIRAGANA là viết chữ は <ha> tức là <onamaeha>, <kochiraha>, <deha>... I. TỪ VỰNG わたし <watashi> : tôi わたしたち <watashitachi>: chúng ta, chúng tôi あなた <anata> : bạn あのひと <anohito> : người kia あのかた <anokata> : vị kia みなさん <minasan> : các bạn, các anh, các chị, mọi người ~さん <~san> : anh ~, chị ~ ~ちゃん <~chan> : bé ( dùng cho nữ) hoặc gọi thân mật cho trẻ con ( cả nam lẫn nữ) ~くん <~kun> : bé (dùng cho nam) hoặc gọi thân mật ~じん <~jin> : người nước ~ せんせい <sensei> : giáo viên きょうし <kyoushi> : giáo viên ( dùng để nói đến nghề nghiệp) がくせい <gakusei> : học sinh, sinh viên かいしゃいん <kaishain> : nhân viên công ty ~しゃいん <~shain> : nhân viên công ty ~ ぎんこういん <ginkouin> : nhân viên ngân hàng いしゃ <isha> : bác sĩ けんきゅうしゃ <kenkyuusha> : nghiên cứu sinh エンジニア <ENJINIA> : kỹ sư だいがく <daigaku> : trường đại học びょういん <byouin> : bệnh viện でんき <denki> : điện だれ <dare> : ai (hỏi người nào đó) どなた <donata> : ngài nào, vị nào (cùng nghĩa trên nhưng lịch sự hơn) ~さい : <~sai> : ~tuổi なんさい <nansai> : mấy tuổi おいくつ <oikutsu> : mấy tuổi (Dùng lịch sự hơn) はい <hai> : vâng いいえ <iie> : không しつれいですが <shitsurei desu ga> : xin lỗi ( khi muốn nhờ ai việc gì đó) おなまえは? <onamaewa> : bạn tên gì? はじめまして <hajimemashite> : chào lần đầu gặp nhau どうぞよろしくおねがいします : rất hân hạnh được làm quen こちらは~さんです <kochirawa ~san desu> : đây là ngài ~ ~からきました <~kara kimashita> : đến từ ~ アメリカ <AMERIKA> : Mỹ イギリス <IGIRISU> : Anh osc.edu.vn/vn/hoc-ngoai-ngu/hoc-tieng-nhat/ngu-phap-tieng-nhat-so-cap-bai-1-giao-trinh-minano-nihongo.aspx 1/6
インド <INDO> : Ấn Độ インドネシア <INDONESHIA> : Indonesia かんこく <kankoku> : Hàn quốc タイ <TAI> : Thái Lan ちゅうごく <chuugoku> : Trung Quốc ドイツ <DOICHI> : Đức にほん <nihon> : Nhật フランス <FURANSU> : Pháp ブラジル <BURAJIRU> : Brazil さくらだいがく <sakura daigaku> : Trường ĐH Sakura ふじだいがく <fuji daigaku> : Trường ĐH Phú Sĩ IMC: tên công ty パワーでんき <BAWA-denki> : tên công ty điện khí Power ブラジルエア <BURAJIRUEA> : hàng không Brazil AKC: tên công ty II. NGỮ PHÁP Mẫu câu 1: は <ha> です <desu> * Với mẫu câu này ta dùng trợ từ は <ha> (đọc là <wa>, chứ không phải là <ha> trong bảng chữ - đây là cấu trúc câu-.) Từ chỗ này về sau sẽ viết là <wa> luôn, các bạn cứ hiểu khi viết sẽ là viết chữ <ha> trong bảng chữ * Cách dùng: Dùng để nói tên, nghề nghiệp, quốc tịch ( tương tự như động từ TO BE của tiếng Anh. * Đây là mẫu câu khẳng định わたし は マイクミラーです <watashi wa MAIKU MIRA- desu> ( tôi là Michael Miler) Mẫu câu 2: は <wa> じゃ <ja>/ では <dewa> ありません * Mẫu câu vẫn dùng trợ từ は <wa> nhưng với ý nghĩa phủ định. Ở mẫu câu này ta có thể dùng じゃ <ja> hoặc では <dewa> đi trước ありません <arimasen> đều được. * Cách dùng tương tự như cấu trúc khẳng định. サントスさん は がくせい じゃ ( では ) ありません <SANTOSU san wa gakusei ja (dewa) arimasen.> ( anh Santose không phải là sinh viên.) Mẫu câu 3: は <wa> です <desu> か <ka> * Đây là dạng câu hỏi với trợ từ は <wa> và trợ từ nghi vấn か <ka> ở cuối câu * Cách dùng: Câu hỏi dạng này được dịch là có phải không? ( giống với To BE của tiếng Anh) osc.edu.vn/vn/hoc-ngoai-ngu/hoc-tieng-nhat/ngu-phap-tieng-nhat-so-cap-bai-1-giao-trinh-minano-nihongo.aspx 2/6
ミラーさん は かいしゃいんですか <MIRA- san wa kaishain desu ka> ( anh Miler có phải là nhân viên công ty không?) サントスさん も かいしゃいんです [/color]( anh Santose cũng là nhân viên công ty) Mẫu câu 4: も <mo> です ( か )<desu (ka)> * Đây là mẫu câu dùng trợ từ も <mo> với ý nghĩa là cũng là ( too trong tiếng Anh đó mà!!!!) * Đây là trợ trừ có thể dùng để hỏi và trả lời. Khi dùng để hỏi thì người trả lời bắt buộc phải dùng はい <hai> để xác nhận hoặc いいえ <iie> để phủ định câu hỏi. Nếu xác nhận ý kiến thì dùng trợ từ も <mo>, chọn phủ định thì phải dùng trợ từ は <ha>. Cách dùng: thay thế vị trí của trợ từ は <wa> và mang nghĩa cũng là A: わたしはベトナムじんです あなたも ( ベトナムじんですか ) <Watashi wa BETONAMU jin desu. Anata mo ( BETONAMU jin desu ka?) (Tôi là người Việt Nam, bạn cũng là người Việt Nam phải không?) B: はい わたしもベトナムじんです わたしはだいがくせいです あなたも? <Hai, watashi mo BETONAMU jin desu. Watashi wa daigakusei desu, anata mo?> (Vâng, tôi cũng là người Việt Nam. Tôi là sinh viên đại học, còn anh cũng vậy phải không) A: いいえ わたしはだいがくせいじゃありません ( わたしは ) かいしゃいんです <iie, watashi wa daigakusei ja arimasen. (Watashi wa) Kaishain desu.> (Không, tôi không phải là sinh viên đại học, tôi là nhân viên công ty.) CHÚ Ý: Đối với các cấu có quá nhiều chủ ngữ watashi wa hoặc các câu hỏi trùng lắp ta có thể lược bỏ bớt cho câu văn ngắn gọn. 5. ミラーさんは IMC のしゃいんです <MIRA ー san wa IMC no shain desu> (Anh Michael là nhân viên công ty IMC) 6. テレサちゃんはなんさい ( おいくつ ) ですか <TERESA chan wa nansai (oikutsu) desu ka> (Bé Teresa bao nhiêu tuổi?) テレサちゃんはきゅうさいです <TERESA chan wa kyuu sai desu> (Bé Teresa 9 tuổi) 7. あのひと ( かた ) はだれ ( どなた ) ですか <ano hito (kata) wa dare (donata) desu ka> (Người này (vị này) là ai (ngài nào) vậy? あのひと ( かた ) はきむらさんです osc.edu.vn/vn/hoc-ngoai-ngu/hoc-tieng-nhat/ngu-phap-tieng-nhat-so-cap-bai-1-giao-trinh-minano-nihongo.aspx 3/6
<ano hito (kata) wa kimura san desu (Người này (vị này) là anh (ông) Kimura.) Mẫu câu 5: は <wa> ~ の <no>~ - Đây là cấu trúc dùng trợ từ の <no> để chỉ sự sở hữu. - Có khi mang nghĩa là của nhưng có khi không mang nghĩa để câu văn hay hơn. IMC のしゃいん. <IMC no shain> (Nhân viên của công ty IMC> 日本語のほん <Nihongo no hon> (Sách tiếng Nhật) Mẫu câu 6: は <wa> なんさい <nansai>( おいくつ <oikutsu>) ですか <desu ka> は <wa>~さい <~sai> です <desu> - Đây là mẫu câu hỏi với từ để hỏi ( nghi vấn từ) なんさい <nansai> ( おいくつ <oikutsu>) dùng để hỏi tuổi - なんさい <nansai> Dùng để hỏi trẻ nhỏ ( dưới 10 tuổi). おいくつ <oikutsu> Dùng để hỏi 1 cách lịch sự. たろくんはなんさいですか <Taro kun wa nan sai desu ka?> (Bé Taro mấy tuổi vậy?) たろくんはきゅうさいです <Taro kun wa kyuu sai desu.> (Bé Taro 9 tuổi) やまださんはおいくつですか <Yamada san wa oikutsu desu ka?> (Anh Yamada bao nhiêu tuổi vậy?) やまださんはよんじゅうごさいです <Yamada san wa yonjuugo sai desu> (Anh Yamada 45 tuổi) Số đếm: いち <ichi> :1 に <ni> : 2 さん <san> :3 よん ( し ) <yon> (<shi> :4 ご <go> :5 ろく <roku>:6 なな ( しち ) <nana> (<shichi> :7 はち <hachi> : 8 きゅう <kyuu>: 9 osc.edu.vn/vn/hoc-ngoai-ngu/hoc-tieng-nhat/ngu-phap-tieng-nhat-so-cap-bai-1-giao-trinh-minano-nihongo.aspx 4/6
じゅう <juu> : 10 じゅういち <juuichi> : 11 じゅうに <juuni> :12 にじゅう <nijuu> : 20 にじゅういち <nijuuichi> :21 にじゅうに <nijuuni> : 22 いっさい <issai> : 1 tuổi にじゅういっさい <nijuu issai> : 21 tuổi はたち <hatachi> : 20 tuổi Mẫu câu 7: a. は <wa> ~さん ( さま )<~san(sama)> ですか <desu ka> b. は <wa> だれ <dare>( どなた <donata>) ですか <desu ka> - Mẫu câu (a.) dùng để xác định lại tên một người. - Mẫu câu (b.) dùng để hỏi tên một người với nghi vấn từ だれ <dare> ( どなた <donata>) - Mẫu câu (b.) dùng từ thông dụng là だれ <dare>, khi muốn nói 1 cách lịch sự thì dùng どなた <donata>. a. あの ひと ( かた ) はきむらさんです <ano hito (kata) wa kimura san desu (Người này (vị này) là anh (ông) Kimura.) b. あのひとはだれですか <ano hito wa dare desu ka> (Người này là ai vậy?) あのかたはどなたですか <ano kata wa donata desu ka> (Vị này là ngài nào vậy?) Các điểm chú ý thêm: Khi giới thiệu tên mình không bao giờ được nói thêm chữ さん <san> hoặc さま <sama> ( có nghĩa là ngài, gọi một cách tôn kính) vì trong tiếng Nhật có sự tế nhị là người Nhật luôn tự hạ mình trước người khác. Khi giới thiệu tên người khác thì phải thêm chữ さん <san> hoặc さま <sama> ( khi giới thiệu người lớn tuổi có địa vị xã hội cao) Mẫu câu 8: A はなにじんですか + A は じんです - Đây là mẫu câu dùng để hỏi Quốc tịch của một người. - Nghĩa là ( A là người nước nào?) - A san wa nani jin desuka. ( A là người nước nào?) + A san wa BETONAMU jin desu.( A là người Việt Nam) Mẫu câu 9: A は 1 ですか 2 ですか + A は 1(2) です - Đây là dạng câu hỏi chọn lựa trong hai hay nhiều sự vật, sự việc khác nhau. osc.edu.vn/vn/hoc-ngoai-ngu/hoc-tieng-nhat/ngu-phap-tieng-nhat-so-cap-bai-1-giao-trinh-minano-nihongo.aspx 5/6
- Nghĩa là A là hay là? - A san wa ENGINIA desuka, isha desuka. ( A là kĩ sư hay là bác sĩ?) + A san wa isha desu. ( A là bác sĩ Mẫu câu 10: A は + A は ~ の ~ です なんの ~ ですか - Đây là câu hỏi về bản chất của một sự vật, sự việc - Nghiã là: A là gì? -Kono hon wa nanno hon desuka. ( cuốn sách này là sách gì?) + Kono hon wa Nihongo no hon desu.( cuốn sách này là sách tiếng Nhật) Mẫu câu 11: A は +A は ~ です なんですか - Đây là câu hỏi với từ để hỏi: - Nghĩa của từ để hỏi này là A là Cái gì? - Kore wa nandesuka. (đây là cái gì?) + Kore wa NOTO desu. (đay là cuốn tập) Mẫu câu 12: おなまえは? - あなたのなまえはなんですか + わたしは A です ( しつれですが おなまえは?)Đây là câu hỏi lịch sự. - Đây là câu hỏi dùng để hỏi tên. - Nghĩa là Tên của bạn là gì? - Onamae wa. ( hoặc shitsure desu ga, onamaewa hoặc Anatano namae wa nandesuka) ( Tên bạn là gì?) + watashi wa A desu. Tên tôi là A Mẫu câu 13: いなかはどこですか + わたしのいなかは ~ です - Đây là câu hỏi dùng để hỏi quê hương của ai đó. Dùng Nghi vấn từ để hỏi nơi chốn - Nghĩa là Quê của ở đâu? - Inaka wa doko desuka ( Quê của bạn ở đâu?) + watashi no inaka wa HANOI desu.( quê tôi ở Hà Nội) osc.edu.vn/vn/hoc-ngoai-ngu/hoc-tieng-nhat/ngu-phap-tieng-nhat-so-cap-bai-1-giao-trinh-minano-nihongo.aspx 6/6