1 1.I 2 : 11-17 2. 3.I 2 : 13-17 4. :I 2 13-17 13 2 2 13-17 1 2016 7 16 2 2010 28 39
2 I 3 1 : 13-2 : 10Gesellschafttafel 2 : 11-25Haustafel3 : 1-7 4 I 2 : 12 I 2 : 11-3: 7 1.I 2 : 11-17 Ἀγαπητοί, παρακαλῶ 2 : 11 5 παροίκους καὶ παρεπιδήμους1 : 1 17 1: 4 2 : 13-3: 7 1 : 14184 : 3 2 : 18-20 3 : 1-7 LXX 6 12 κακοποιός 3 I 2015 2-7 4 GattungParänese TugendkatalogeLasterkataloge 3: 5-14 4 : 31-32I 6: 4-11 3 : 15-17I 2: 14: 3 5 παρακαλέω I 5: 1 12 : 115 : 3016 : 17I 1 : 104 : 1616 : 15II 2: 810 : 1 4: 2 6 I 1 : 24-252: 622-253 : 104 : 185 Vgl. Horrell 2008, 61-75. 40
2 3 LXX 10 : 3 2 : 124 : 135 : 10 2 : 11-12 2 : 11-3: 7 2 11 παρακαλῶ 11 12 ἵνα 13 ὑποτάγητε 15 ὅτι οὕτως ἐστὶν τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ 18-20 ὑποτασσόμενοι 20 τοῦτο χάρις παρὰ θεῷ 21 εἰς τοῦτο γὰρ ἐκλήθητε 22-25 ὅτι καὶ Χριστὸς 3 1-4 ὑποτασσόμεναι 1 ἵνα 5-6 7 συνοικοῦντες κατὰ γνῶσιν ἀπονέμοντες τιμὴν ἵνα ὅτι 3 : 18-4: 1 5 : 21-6: 9 1 7 I I 3 : 20-21 6: 1-4 7 Vgl. Woyke, 43-46. 41
4 13 : 1-7I 2: 1-3 3: 1-3 8 I 2 : 13 13 2 I 9 I 2 13 13 :I 13 13 2 6 I 13 I ὑποτάσσω 13 : 1I 2 : 13 ὑπερέχω 13 : 1I 2 : 13 φόβος 13 : 7I 2 : 17 φοβέω τιμάω 13 : 7I 2 : 17ἐξουσία 13 : 1 I πᾶς 2 : 13 βασιλεύςἡγεμών I 2 : 13-14 10 :I 4: 9-11I 1: 321 : 6-9 4: 1-6: 1 4: 2-6: 3 19 : 5-7 11 Pflichtentafel 8 I 61 : 1-3 I I Wilckens, 31 53. 9 Vgl. Lohse 1954, 74 ; Goppelt, 164 ; Wilckens, 3153-54 ; Brox, 116 151 ; Herzer, 227f. ; Schnelle, 455. I 3: 1 56 6 10 Achtemeier, 180-182. 11 Dibelius, 48-50 ; Weidinger, 23-50. Vgl. Schweizer, 159-164183 - 188. Woyke, 8-26. Balch, Let wives be submissive. The domestic code in 1 Peter, 1981. 42
2 5 1252a30 1253b1-10 1259b - XCIV13-514 - 15 P2, S1 L115, P34, S12 12 291 6 3 2 : 21 29 : 12 8 : 15 13 4: 78: 19 : 13 II201 ὑπακούω 165 169-170 32051 VII3 I Pflichtentafel Haustafel 14 12 Vgl. Goppelt, 181. 13 Vgl. Hengel, 55-6159 - 64. 14 37 2013 120 43
6 I I I 2 : 17 πάντας τιμήσατε, τὴν ἀδελφότητα ἀγαπᾶτε 13 16 17 17 16 18 15 I 2 : 13 18 2 : 13-17 18 21-25 2 : 21b 2 : 21b - 24 Christushymnus 2: 6-11I 3 : 16I 1 : 15-20 16 I 2 : 213 : 17184 : 13 17 18 15 Brox, 116f151-152. 13 ὑποτάγητε18 ὑποτασσόμενοι 16 Vgl. Windisch, 65 ; Bultmann, 295-296 130-132 ; Vgl. Lohse 1954, 87-89 ; Wengt, 83-86 ; Deichgräber, 140-143. 17 Vgl. Lohse 1974, 156296. 18 302 21-24 I 44
2 7 ὡς τέκνα ὑπακοῆς 1 : 14 1 : 2 1: 2192 : 243 : 18 2 : 13 1 I I 2 : 13-17 2: 1-3 3: 1-2 2 : 18-20 3 : 22-25 6: 5-8 6: 1-2 2: 9-10 3: 1-6 7 4: 1 3 : 18 3 : 19 6: 9 5 : 22-24 5 : 25-33 2: 9-15 2: 3-5 5: 5 5: 1-4 3 : 20 3 : 21 6: 1-3 6: 4 2 I I 13 : 1 2 : 13 2: 1-3 3: 1-2 2-3a 14 3b - 4a 15 7 17 45
8 2. 19 13 14 15 16 17 3.I 2 : 13-17 13Ὑποτάγητε πάσῃ ἀνθρωπίνῃ κτίσει διὰ τὸν κύριον, εἴτε βασιλεῖ ὡς ὑπερέχοντι 14εἴτε ἡγεμόσιν ὡς δι αὐτοῦ πεμπομένοις εἰς ἐκδίκησιν κακοποιῶν, ἔπαινον δὲ ἀγαθοποιῶν, 15 ὅτι οὕτως ἐστὶν τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ ἀγαθοποιοῦντας φιμοῦν τὴν τῶν ἀφρόνων ἀνθρώπων ἀγνωσίαν, 16ὡς ἐλεύθεροι καὶ μὴ ὡς ἐπικάλυμμα ἔχοντες τῆς κακίας τὴν ἐλευθερίαν ἀλλ ὡς θεοῦ δοῦλοι. 17πάντας τιμήσατε, τὴν ἀδελφότητα ἀγαπᾶτε, τὸν θεὸν φοβεῖσθε, τὸν βασιλέα τιμᾶτε. 19 46
2 9 2 13 πάσῃ ἀνθρωπίνῃ κτίσει ὑποτάγητε 20 2 : 183 : 15225 : 5 13 κτίσις 21 22 13 23 24 διά 25 20 38 13 : 15 3: 1 3 : 18 5 : 24I 3: 15 2: 5 I 2 : 18 2: 9I 5: 5 4 : 11 19 : 7I 1: 3 5: 3 21 9 : 1016 : 14 8: 5 16 : 24 1 : 2025 16 : 5 ἡ κτίσις τῶν ἀνθρώπωνi 4 : 19κτίστης Vgl. Liddell & Scott, 1003 ; Foerster, ThWNT III, 1024-1027. 22 N 23 subiecti estote omni humanae creaturae Schweizer, 57 ; Schelkle, 73 ; Goppelt, 182f. ; Davids, 98f. ; Michaels, 123f. ; Kelly, 108 ; Schrage 1971, 66 Anm. 145 ; ders.1973, 88 ; Elliott 2000, 489 ; Achtemeier, 182f. ; Giesen, 135 ; Dubis, 65. 290 institution Perkins, 4993. Schneider, 63155-156 ; Brox, 119155-156 ; Prostmeier, 144 Anm. 12 ; Herzer, 229-231. 24 Giesen, 134f, 144, 148 ; Achtemeier, 187. 25 N 47
10 διὰ τὸν κύριον 26 κύριος 27 διά 28 διά 15 θέλημα τοῦ θεοῦ 29 13 : 5 διὰ τὴν ὀργὴν ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν συνείδησιν I 2 : 19διὰ συνείδησιν θεοῦ 3 18 30 13 14 εἴτε εἴτε 31 13 17 26 27 1 : 25 2 : 13 Vgl. Elliott 2000, 489f. 1: 3 2: 33 : 15 κύριον δὲ τὸν Χριστὸν ἁγιάσατε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν 2 : 21 28 422 29 Vgl. Dubis, 65. 30 3 : 182022-24 31 352-369II: X: 3 265 48
2 11 φοβέω 32 I 5 : 13 13 ὑπερέχω 13 : 1 33 34 14 ἡγεμών 13 : 3-4 ἡγεμών proconsul procurator praefectus 35 ὅτι15 4: 2I 16 36 32 13 1 Wilckens, 3355. 2003 15 2010 22 33 I 2: 2ἐν ὑπεροχῇ 34 19 : 15 17 : 7 17 : 912V : 563 I 2: 2 35 N 296-297 governorstatt - halter ἡγεμώνxviii 55 27-28 20 23-24 26 13 : 718 : 1219 : 38 proconsul ἀνθύπατος 36 49
12 ὡς ἀγαθοποιέωi 2 : 15203 : 617 I 4 : 21-5 : 13 ὡς 37 ἀλλά 38 17 24 : 21LXX φοβοῦ τὸν θεόν υἱέ καὶ βασιλέαi 39 40 41 πᾶς 37 Jeremias, ThWNT V, 678. 10 : 30 7 : 25 9 : 11 1: 1 1: 1 I 2 : 16 38 I 7 : 22 1: 1 1 : 10 1: 1 1: 1 II 1: 1 1: 112 1 39 Vgl. Schneider, 65160. 40 Vgl. Schrage 1971, 68. 41 Barmer theologische Erklärung 1934 5 50
2 13 18 13 42 43 44 ἀδελφότης I 5: 9 I 2: 4 45 ἀδελφός brotherhoodbruderschaft 46 4. :I I 2 : 13-17 I 13 I 2 : 13173 : 15 13 I 2 17 13 I 5 5 I 2000 158 42 Vgl. Giesen, 144 ; Achtemeier, 187. 43 44 Vgl. Brox, 122, Anm. 405401 405. Schelkle, 77 Anm. 1 ; Davids, 103 Anm. 14. 17 ABB A 2000 691 Giesen, 145. 45 I 12 : 1017IV 9 : 2310 : 31513 : 27 46 Geschwister Feldmeier 2005, 105, 106, Anm. 345. Vgl. Elliott 2000, 499 ; Dubis, 59. 51
14 1 : 79215 : 9 I I I 4 : 12 1: 4-94 : 12-145: 8-9 1: 1-22: 469 47 I 48 49 I 1 : 47 1: 64 : 12 1 : 13 3 : 15-161 : 135 : 8 1 : 14 2 13 1 : 15I 3 : 143 : 9Eschatolo- 47 3: 5-12 I 48 IV 7 : 5014 : 10 31 : 5 2012 56-64 49 39 : 3-8IV 7 : 45-61 48 : 2080 : 5 52
2 15 gischer Vorbehalt I noch 13 50 1 : 152: 42 : 213 : 184 : 13 2 : 153 : 174 : 219 εἰς τοῦτο γὰρ ἐκλήθητε 2 : 21 ὑπογραμμός 22 53 9 I I 15 39 ἀληθῶς οὗτος ὁ ἄνθρωπος υἱὸς θεοῦ ἦν 51 50 13 1-7 11-14 Schrage 1971, 54. 2010 21 51 1991 353 1993 31-32 1: 114 Antievangelium Theißen, 69152. 10 42-43 13 ἡγεμών 53
16 10 : 4514 : 24 52 8 : 34 13 : 8-9 I 53 I κρῖμα βασιλεύςi 2 : 1314 μαρτύριον δεῖ 52 250 53 54
2 17 I 4 : 16-19 5: 6 I 54 I 13 I 2 13-17 2 18 3 1 13 17 I I I I 54 Balch, 119. 55
18 1982 3 1955 1978 1987 2014 3 1983 12 1986 2003 377-385 N2011 N 2011 2011 2015 Liddell, H.G./ Scott, R./ Jones, H.S., A Greek - English Lexicon with a Supplement 1968, Oxford 1968. Kittel, G./ Friedrich, G. Hg., Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament, 1-10 Bde, Stuttgart 1933-1979. 1991 323-379 I 1993 1982 1970 2 2000 686-697 56
2 19 2013 II1991 410-431 1991 2003 2000 =2010 Haustafel 27 1979 33-66 1984 2012 1 9 2015 1-18 Achtemeier, P. J., 1 Peter. A Commentary on First Peter, Minneapolis 1996. Balch, D. L., Let wives be submissive. The domestic code in 1 Peter, Atlanta 1981. Balz, H./ Schrage, W., Die Katholischen Briefe. Die Briefe des Jakobus, Petrus, Johannes und Judas, NTD 10, Göttingen u. a. 1973 11. Brox, N., Der erste Petrusbrief, EKK XXI, Zürich u.a. 1979N. EKK XXI 1995. Bultmann, R., Bekenntnis - und Liedfragmente im ersten Petrusbrief, in : E. Dinkler Hg., Exegetica. Aufsätze zur Erforschung des Neuen Testaments, Tübingen 1967, 285-297R. II 81985 116-137. Davids, P., The First Epistle of Peter, Grand Rapids, Mich., 2009. Deichgräber, R., Gotteshymnus und Christushymnus in der frühen Christenheit. Untersuchungen zu Form, Sprache und Stil der frühchristlichen Hymnen, Göttingen 1967. Dibelius, M., An die Kolosser, Epheser, an Philemon, HBNT 12, 3. AufIage neubearbeitet von H. Greeven, Tübingen 1953. Dubis, M., 1 Peter. A Handbook on the Greek Text, Waco, Tex. 2010. 57
20 Elliott, J. H., A Home for the Homeless. A Sociological Exegesis of 1 Peter, Its Situation and Strategy, London 1982. Ders., 1 Peter. A New Translation With Introduction and Commentary, The Anchor Bible 37B, New York 2000. Feldmeier, R., Der erste Brief des Petrus, ThHK 15/1, Leipzig 2005. Giesen, H., Lebenszeugnis in der Fremde : Zum Verhalten der Christen in der paganen Gesellschaft 1 Petr 2,11-17, SNTU 23 1998, 113-152. Goppelt, L., Der Erste Petrusbrief, KEK 12/1, Göttingen 1978 8. Hengel, M., Judentum und Hellenismus. Studien zu ihrer Begegnung unter besonderer Berücksichtigung Palästinas bis zur Mitte des 2. Jh.s. v. Chr, Tübingen 1973 2.M 1983. Herzer, J., Petrus oder Paulus? Studien über das Verhältnis des Ersten Petrusbriefes zur paulinischen Tradition, Tübingen 1998. Horrell, D. G., 1 Peter, New York 2008. Kelly, J. N. D., A Commentary on the Epistles of Peter and of Jude, London 1969. Michaels, R. J., 1 Peter, WBC 49, Waco, Tex. 1988. Lohse, E., Paränese und Kerygma im 1. Petrusbrief, ZNW 45 1954, 68-89. Ders., Grundriß der neutestamentlichen Theologie, Stuttgart 1974E. 1982. Schneider, J., Die Briefe des Jakobus, Petrus, Judas und Johannes. Die katholischen Briefe, NTD 10, Göttingen 1967 2 ENTD 10ATDNTD 1975. Schnelle, U., Einleitung in das Neue Testament, Göttingen 2002 4. Schrage, W., Die Christen und der Staat nach dem Neuen Testament, Gütersloh 1971. Schweizer, E., Der erste Petrusbrief, Zürich 1972 3. Ders., Der Brief an die Kolosser, EKK VII, Zürich u.a. 1976E 1983. Theißen, G., Das Neue Testament, München 2002G. 2003. Perkins, P., First and Second Peter, James, and Jude, Louisville 1995P. 12 58
2 21 1998. Prostmeier, F - R., Handlungsmodelle im ersten Petrusbrief, Würzburg 1990. Weidinger, K., Die Haustafeln. Ein Stück urchristlicher Paränese, Leipzig 1928. Wilckens, U., Der Brief an die Römer, EKK VI/ 3, Zürich u.a. 1982 U. EKK VI/ 3 2001. Windisch, H./ Preisker., H., Die Katholischen Briefe, HNT 15, Tübingen 1951 3. Woyke, J., Die neutestamentlichen Haustafeln. Ein kritischer und konstruktiver Forschungsüberblick, Stuttgart 2000. 59